Ένα infographic στο οποίο παρουσιάζει τη δραστηριότητά της για το 2014 δημοσίευσε η Innovation Farm, ο φορέας εκπαίδευσης και συμβουλευτικής για νέες και καινοτόμες επιχειρήσεις. Η Innovation Farm ξεκίνησε το 2013 τον πρώτο «επιταχυντή» στην Βόρειο Ελλάδα για επιχειρηματικά σχέδια που βρίσκονται σε πολύ αρχικά στάδια (pre-seed). Το πρόγραμμα StageOne συνεχίσθηκε και το 2014 με κύκλους να διοργανώνονται στην Αλεξανδρούπολη και στην Βέροια.
Επιπλέον, μέσα στη χρονιά που ολοκληρώθηκε η Innovation Farm λάνσαρε το Mentor’s Mix, στο οποίο, αντί του τυπικού μοντέλου καθοδήγησης των επίδοξων επιχειρηματιών, δημιούργησε ένα πρόγραμμα και εργαλεία για την εκπαίδευση όσων δρουν ως σύμβουλοι και coaches.
Σύμφωνα με τα νούμερα που «μοιράστηκε» η ομάδα της Innovation Farm, μέσα στο 2014 εκπαιδεύθηκαν συνολικά 63 επιχειρηματικές ομάδες και ιδιώτες μέσα από δύο bootcamps του StageOne σε τρεις πόλεις, τρία εργαστήρια του Mentor’s Mix και άλλα προγράμματα. Τη «μερίδα του λέοντος» κατέλαβαν επιχειρηματικά σχέδια στον τομέα του τουρισμού και των διαδικτυακών υπηρεσιών που απευθύνονται σε καταναλωτές (από 10 έκαστη κατηγορία) και ακολούθησε ο τομέας φαγητού και ποτού με 8 ομάδες.
Καθώς η Innovation Farm είναι μία από τις λίγες δραστήριες πρωτοβουλίες στην υποστήριξη και προώθηση του επιχειρηματικού οικοσυστήματος της ευρύτερης Βορείου Ελλάδος, το Startupper.gr επικοινώνησε με τους συνιδρυτές της, Αργύρη Σπυρίδη, Adriane Thrash και Δρ. Βιβή Γιούρκα, για μία ηλεκτρονική συνέντευξη την οποία μπορείτε να βρείτε παρακάτω:
Startupper.gr: Κατ’ αρχάς δώστε μας ένα γενικό πλαίσιο για το Innovation Farm. Πότε το ξεκινήσατε, ποια είναι η ομάδα και τι ακριβώς κάνετε;
Αργύρης Σπυρίδης: Το Innovation Farm ξεκίνησε ως πρωτοβουλία το 2009 αποκλειστικά αυτοχρηματοδοτούμενο όπως και συνεχίζει να είναι μέχρι σήμερα. Επίσημα ανακοινώσαμε την ύπαρξή μας το 2010. Τόσο η ομάδα όσο και η ίδια η φύση του Innovation Farm πέρασε από μια εντατική και πολλές φορές επίπονη, εξελικτική διαδικασία αυξομείωσης ή αποσαφήνισης της αποστολής μας. Η μεγαλύτερη μας πρόκληση ήταν και εξακολουθεί να είναι η εξυπηρέτηση της καινοτομίας και η δημιουργία ενός οργανισμού που αφενός θα προάγει την εξέλιξη χωρίς να «πλαισιώνεται» από συνήθη οργανωτικά εμπόδια και κανόνες λειτουργίας.
Πολλές φορές μας ρωτούσαν «τι κάνετε;» και ο καθένας μας έδινε διαφορετικό ορισμό… Σήμερα καταλήξαμε να λέμε ότι βοηθούμε τις ανεξάρτητες ομάδες, μικρο-κοινότητες, εταιρίες ή οργανισμούς να εκμεταλλευτούν τις ιδέες ή το ταλέντο τους δημιουργώντας εταιρίες ή υλοποιώντας εγχειρήματα που θα κάνουν την διαφορά. Το moto μας από το 2010 ήταν και παραμένει το Engage – Build – Grow.
Startupper.gr: Από το 2013 “τρέχετε” στην Θεσσαλονίκη το πρόγραμμα επιτάχυνσης StageOne, ενώ το 2014 το επεκτείνατε και σε άλλες πόλεις της Βορείου Ελλάδος. Ποια είναι τα “νούμερα” που δημιούργησε η λειτουργία αυτού του προγράμματος;
Αργύρης Σπυρίδης: Το 2013 ξεκίνησε το πρώτο πρόγραμμα STAGEONE το οποίο και αποτέλεσε το πρώτο pre-seed acceleration process στην Β. Ελλάδα και ταυτόχρονα το πρώτο μας “προϊόν”. Συμμετείχαν αρχικά 19 ομάδες ενώ στο Demo Day παρουσίασαν τελικά 8. Κάποιες από τις ομάδες συνεχίζουν την πορεία τους στο να γίνουν εταιρίες ενώ άλλες λειτουργούν πλέον με ΑΦΜ.
H εξέλιξη του Stage One είχε να κάνει με δύο προκλήσεις: Από πολύ νωρίς φάνηκε ότι ο χώρος των startups δεν θα ξέφευγε από τη μοίρα μιας διαδικασίας στρέβλωσης όπως πολλές φορές έχει γίνει στη χώρα μας. Φαίνεται ξεκάθαρα πως σήμερα περάσαμε από τον «ένοχο επιχειρηματία» στον νεοφυή επιχειρηματία «ήρωα» των media. Δεν θέλαμε λοιπόν ούτε εμείς ούτε οι ομάδες που κουράρουμε να πέσουν στην παγίδα της στρέβλωσης. Ετσι δουλέψαμε συστηματικά με κάθε ομάδα ξεχωριστά, συνδιαμορφώνοντας τη διαδικασία ωρίμανσης της επιχειρηματικής ιδέας με σκοπό να αποδείξουν ότι υπάρχει πραγματική δυνατότητα επιτυχημένης υλοποίησης στον πραγματικό κόσμο και «προσγειώνοντας» πολλές φορές τις προσδοκίες τους.
Βιβή Γιούρκα: Η άλλη πρόκληση είχε να κάνει με το ερώτημα «πρέπει οι νεοφυείς ομάδες για να βοηθηθούν στην προσπάθειά τους να κάνουν τα πρώτα τους βήματα να βρίσκονται στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη;». Είπαμε λοιπόν όχι. Έτσι το 2014 με την βοήθεια τοπικών φορέων που θέλησαν να κάνουν την διαφορά όπως το Επιμελητήριο Δράμας, το Επιμελητήριο Έβρου το Επιμελητήριο Ημαθίας, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης, το PJ Catalyst Fund και ένα σύνολο επιχειρήσεων που υποστήριξαν την προσπάθεια αυτή, υλοποιήσαμε το πρόγραμμα StageOne σε διάφορες πόλεις στη Β. Ελλάδα.
Σημαντική ήταν η συνεργασία μας με την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας στο Thessaloniki Innohub όπου υποστηρίξαμε 22 ομάδες μέσω coaching το ίδιο έτος. Συνολικά μαζί με με τα bootcamps που υλοποιήσαμε και την ανεξάρτητη υποστήριξη ομάδων, επιταχύναμε 63 ομάδες. Είναι ίσως νωρίς να μιλήσουμε για τα αποτελέσματα αλλά θεωρούμε ότι 4-5 ομάδες αναμένουμε να έχουν μια καλή προοπτική το επόμενο χρονικό διάστημα.
Startupper.gr: Από την άλλη, ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που προέκυψαν μέσα από το πρόγραμμα. Δηλαδή, τι είδους εταιρείες συμμετείχαν, τι είδους δεξιότητες υπήρχαν ή έλειπαν κοκ.;
Adriane Thrash: Στο σύνολο των προγραμμάτων μας είχαμε μια πληθώρα τομέων. Στο infographic που δημιουργήσαμε μπορεί κανείς να δει το εύρος και να βγάλει τα συμπεράσματά του. Θα έλεγα ότι κατά ένα βαθμό ακολουθούνται οι διεθνείς τάσεις, κοιτώντας όμως με ένα διαφορετικό πρίσμα μπορεί να παρατηρηθεί και η υστέρηση φάσης που έχουμε ως περιοχή που σχετικά πρόσφατα ανακαλύψαμε τον τροχό της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Σε ένα γενικό συμπέρασμα μπορώ να πω ότι τα προβλήματα που συναντούμε συχνά είναι: οι ατελείς ή μη-συμπληρωματικές στο σύνολό τους ομάδες, η έλλειψη need-product validation, η εμπάθεια και αντίληψη περί μοναδικότητας ή καινοτομίας των founders για το προϊόν τους καθώς και οι πληθωριστικές προσδοκίες περί της δυνατότητας προσέλκυσης επενδυτή.
Αργύρης Σπυρίδης: Στο τελευταίο αυτό όμως μάλλον φταίει η ανωριμότητα του ευρύτερου οικοσυστήματος που «απογειώνει» πρόωρα της ομάδες δίνοντας λάθος μηνύματα τόσο στα μέλη τους όσο και στο ευρύτερο κοινό. Από την άλλη όμως είναι ενθαρρυντικό ότι το ευρύτερο περιβάλλον υφίσταται μια δαρβινική διαδικασία που εξελίσσει επιτέλους την επιχειρηματικότητα έστω και μετ’ εμποδίων.
Ένα βασικό επίσης συμπέρασμα που εξάγαμε από το πρόγραμμα είναι η ανάγκη διαφορετικών προγραμμάτων που να απαντούν στις ανάγκες διαφορετικών σχημάτων όπως οι ακαδημαϊκές wannabe spinouts, οι scalable startups, οι lifestyle startups κλπ.
Startupper.gr: Μέσα στο 2014 εκκινήσατε το πρόγραμμα Mentor’s Mix, για την εκπαίδευση των ίδιων των εκπαιδευτών (coaches, advisors). Τι προέκυψε μέσα από αυτό το πρόγραμμα;
Adriane Thrash: Το Mentor’s Mix «έτρεξε» ήδη 3 workshops το ένα εκ των δύο στην Κωνσταντινούπολη στα πλαίσια του European Business Angels Forum. Ο σκοπός του είναι να βελτιώσει το προσφερόμενο mentoring των νεοφυών ομάδων που υποστηρίζονται από καθηγητές της ακαδημίας και στελέχη του επιχειρείν, καθώς και της εξέλιξης των μεντόρων σε Angel Investors. Μοιραστήκαμε ό,τι μάθαμε από τον Stage One και τις συνολικές μας εμπειρίες.
Η ανταπόκριση των μεντόρων που προσκλήθηκαν ήταν πολύ σημαντική μια και δόθηκε η ευκαιρία να δώσουμε επιτέλους την δυνατότητα να μάθουμε ο ένας από τον άλλον όχι καλύπτοντας τις αδυναμίες μας αλλά αναζητώντας τρόπους να εξελίξουμε την υπηρεσία του mentoring ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Τα κενά που χρειάζονται κάλυψη είναι σημαντικά και έχουν να κάνουν με την αναγνώριση του τι χρειάζεται μια Startup αναλόγως της φύσης της, τις εξελίξεις στο business planning, η ανάγκη για product validation, οι τρόποι που λειτουργούν τα χρηματοδοτικά σχήματα όπως τα pre-seed funds τα VC’s, οι Angel Investors, πως γίνονται τα valuations κλπ.
Startupper.gr: Με το Mentor’s Mix κάνατε και μία προσέγγιση προς το εξωτερικό συμμετέχοντας στο European Business Angels Forum στην Κωνσταντινούπολη. Με ποιον τρόπο στρέφετε την προσοχή σας και εκτός Ελλάδος;
Adriane Thrash: To Mentor’s Mix σχεδιάστηκε από την αρχή ώστε να υποστηρίξει την διεθνή αγορά των κυρίως αναπτυσσόμενων χωρών όπου υπάρχει ένα γνωσιακό και εμπειρικό κενό ή που εμφανίζουν σχετική υστέρηση σε σχέση με τη καινοτόμο επιχειρηματικότητα σε διάφορες άλλες χώρες όπου είναι ποιο ανεπτυγμένο όπως η ΗΠΑ, το Ισραήλ κλπ. Ο πρώτος στόχος μας είναι το σύνολο της N.A Ευρώπης. Ήδη είμαστε σε επαφή με διεθνής οργανισμούς, εταιρίες και φορείς που εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για τοπική ή διεθνή συνεργασία.
Η στρατηγική μας έχει να κάνει με τον παρονομαστή του Innovation Farm «engage – build – grow» που ακολουθούμε σε όλες μας τις ενέργειες και που αποφέρει μια οργανική ανάπτυξη. Σε όλα όσα κάνουμε πρώτα δίνουμε, προσφέρουμε! Απόδειξη είναι το ότι αναπτύξαμε τρία εργαλεία για μέντορες ώστε να υποστηρίξουν το έργο τους και τα οποία προσφέρουμε ελεύθερα μέσα από τον ιστοχώρο του Mentor’s Mix. Θεωρούμε ότι από την εφαρμογή τους και το feedback που παίρνουμε θα καταφέρουμε να τα εξελίξουμε περισσότερο από την πρωτογενή τους μορφή ώστε να γίνουν ακόμα καλύτερα. Τα εργαλεία αυτά επιθυμούμε να γίνουν διεθνή και να συμβάλουν στην εξέλιξη του οικοσυστήματος
Startupper.gr: Κλείνοντας μία δραστήρια χρονιά για το 2014, ποια είναι τα επόμενα βήματα και σχέδια για το 2015. Θα συνεχισθούν τα προγράμματα αυτά ή θα προστεθούν και νέα;
Αργύρης Σπυρίδης: Τόσο ο StageOne οσο και το Mentor’s Mix θα συνεχίσουν σε διάφορες μορφές τους στο 2015. Για παράδειγμα σκοπεύουμε στην περαιτέρω εξάπλωση της εταιρικής έκδοσης του Corporate Accelerator που τρέχουμε στην Prisma Electronics στην Αλεξανδρούπολη ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα στις εταιρίες να δημιουργήσουν νέα καινοτόμα προϊόντα με τη συμμετοχή του προσωπικού τους ή και με τη συμμετοχή του κοινού τους.
Σε περιφερειακό επίπεδο, ξεκινάει το πρόγραμμα στην Ημαθία όπου έχουμε εξασφαλίσει υποτροφίες για 5 ομάδες από το τοπικό Επιμελητήριο καθώς και την Ξάνθη με τη στήριξη της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και της Αμερικανικής Πρεσβείας. Το δε Mentor’s Mix θα υλοποιήσει το πρώτο του bootcamp για μέντορες εντός των επομένων μηνών.
Startupper.gr: Έχοντας μία συνολικότερη εικόνα για το startup οικοσύστημα της Θεσσαλονίκης και της Βορείου Ελλάδος ποιες δυνατότητες βλέπετε ότι υπάρχουν και τι βλέπετε ότι λείπει από αυτό;
Βιβή Γιούρκα: To τοπικό μας οικοσύστημα έχει σημαντικές δυνατότητες να εξελίξει την επιχειρηματικότητα. Θα πρέπει όμως πρώτα να αποκτήσει μια κοινή και σύγχρονη γλώσσα όσο αφορά την επιχειρηματικότητα, να συνεργαστεί χωρίς να πολυδιασπάται και να προσγειώνει όπου χρειάζεται τις προσδοκίες του.
Ούτε η Ελλάδα ούτε η Θεσσαλονίκη θα γίνουν Silicon Valley και σίγουρα δεν είναι αυτό που χρειάζεται στον τόπο. Οι ανάγκες είναι διαφορετικές και αφενός εντοπίζοντάς τες αφετέρου προσφέροντας τις κατάλληλες υποδομές και υπηρεσίες θα καταφέρουμε μεταξύ άλλων να εξελίξουμε και τις νέες αυτές επιχειρήσεις που δεν είναι απαραίτητα scalable στην λογική των startups αλλά είναι βιώσιμες και συμβάλουν σε μια υγιή οικονομία.
Έτσι θα ήταν καλό να δημιουργηθούν Incubators και coworking spaces που όμως δεν θα ήταν φθηνές και απρόσεκτες αντιγραφές που δεν ταιριάζουν στις ανάγκες του περιβάλλοντος αλλά που αντίθετα θα βοηθήσουν να αναπτυχτεί οργανικά τόσο το οικοσύστημα όσο και η επιχειρησιακή νοοτροπία.
Startupper.gr: Παρ’ ότι τα επενδυτικά ταμεία JEREMIE (η σημαντικότερη “πηγή” χρηματοδότησης για τις ελληνικές startups) δεσμεύονται για επενδύσεις εκτός της Αθήνας, βλέπουμε ότι λίγες επενδύσεις έχουν πάει σε εταιρείες της Βορείου Ελλάδος. Τι πιστεύετε ότι φταίει για αυτό; Δεν υπάρχει ικανός αριθμός εταιρειών, δεν βρίσκονται στο κατάλληλο επίπεδο;
Βιβή Γιούρκα: Σαφέστατα λιγότερες επενδύσεις έχουν πάει σε νεοφυείς εταιρίες της Βορείου Ελλάδος και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την διαφορά στη πληθυσμιακή δυναμικότητα. Τα funds και οι περισσότεροι παράγοντες του οικονομικού οικοσυστήματος εδρεύουν στην Αθήνα και η απόσταση δεν κάνει τα πράγματα εύκολα τόσο στην επικοινωνία όσο και στην ευρύτερη ανάπτυξη ευκαιριών δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο.
Όσον αφορά το επίπεδο θα θέλαμε να δούμε πιο προχωρημένες και scalable ομάδες αλλά αυτό απαιτεί την συστηματική καλλιέργεια του οικοσυστήματος και την ουσιαστική συνεργασία των φορέων, influencers κλπ. Σε κάθε περίπτωση όμως για να μπορέσει κανείς να βοηθήσει θα πρέπει να κατανοήσει πρώτιστα τη ετερόκλιτες πολλές φορές ανάγκες των διαφορετικών ειδών νέων επιχειρήσεων, τη λογική του σύγχρονου management, τις προεκτάσεις της τεχνολογίας και πως αυτές εφαρμόζονται, τα επενδυτικά ή χρηματοδοτικά εργαλεία κλπ.
Αργύρης Σπυρίδης: Επιπρόσθετα, θα πρέπει να καλλιεργηθεί επενδυτική κουλτούρα σε όσους κατέχουν κάποια αξιοποιήσιμα κεφάλαια είτε αυτοί είναι ιδιώτες είτε ιδρύματα. Αν θέλουμε να δούμε ουσιαστικές αλλαγές θα πρέπει πέραν των αυτονόητων επενδυτικών κινήτρων να καλλιεργήσουμε και επενδυτές, όχι μόνο φερέλπιδες startups.
