Προσεκτικά και σταθερά βήματα που θα εκτοξεύσουν περαιτέρω την διεθνή παρουσία της Warply τόσο σε “ώριμες” όσο και σε δυναμικά αναδυόμενες αγορές, με έμφαση στα Προγράμματα Επιβράβευσης Καταναλωτή όπου εξειδικεύεται η εταιρεία, αλλά και το eCommerce και το FinTech, προετοιμάζει ο Γιάννης Δοξαράς, ιδρυτής και CEO της Warply. Παράλληλα, από τα… “ραντάρ” του ενδιαφέροντός του δεν λείπει και η πραγματοποίηση επενδύσεων στους τομείς των Εξαγωγών, της Yγείας και του Tουρισμού όπου πιστεύει ότι βρίσκονται ευκαιρίες ανάπτυξης για τις ελληνικές Startups.
STARTUPPER: Μπορεί η Warply συχνά-πυκνά να βρίσκεται στην δημοσιότητα, δημιουργώντας τίτλους και ειδήσεις, εντούτοις όμως παραμένει “άγνωστη” σε ένα ευρύ κομμάτι του κοινού. Κύριε Δοξαρά, μπορείτε να μας (δια)”φωτίσετε” σχετικά με το ποια είναι και με τι ασχολείται;
Γιάννης Δοξαράς: Βεβαίως! Η Warply, είναι μια από τις πλέον εξειδικευμένες και μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του loyalty και μάλιστα με τη μεγαλύτερη εμπειρία στο mobile loyalty- κάτι που μας διαφοροποιεί σημαντικά από άλλες εταιρείες του κλάδου. Ο λόγοι που ίσως δεν “ακουγόμαστε” τόσο συχνά στην ελληνική αγορά είναι ίσως λόγω του εξειδικευμένου b2b αντικειμένου, καθώς και του μικρού μεγέθους της αγοράς. Στην ουσία η πλειοψηφία των οργανισμών που είναι ώριμοι λειτουργικά και από πλευρά κουλτούρας για τις υπηρεσίες μας, είναι υφιστάμενοι πελάτες.
Έχοντας συμπληρώσει αισίως πέντε χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας ως “Warply”, ήδη έχουμε στο “βιογραφικό” μας πολύ μεγάλο πολυεθνικό πελατολόγιο καθώς και παγκόσμιες διακρίσεις και βραβεία, όπως αυτή στα global “Loyalty Magazine Awards 2017” όπου κερδίσαμε για το “Best Loyalty Programme in Food- Retail”, καθώς και “Best Financial Loyalty Program” πανευρωπαϊκά.
Η Warply ξεκίνησε τη δραστηριοποίησή της έχοντας αναπτύξει μια πλατφόρμα analtytics και καμπανιών σε κινητά τηλέφωνα. Από την αρχή της παρουσίας μας στη αγορά εξετάσαμε και δοκιμάσαμε στην πράξη μια σειρά από εμπορικά μοντέλα (mobile ad network, mobile content, mobile analytics), εκ των οποίων ορισμένα δούλεψαν και άλλα όχι.
Αυτό, που διαπιστώσαμε στην πορεία ήταν πως το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στα first party δεδομένα, δηλαδή δεδομένων που προέρχονται από τα CRM των ίδιων των εταιρειών.
Δουλέψαμε στοχευμένα σε αυτό, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα το προϊόν μας “Warply Engage”, να μετεξελιχθεί σε μια πλατφόρμα loyalty και marketing automation, συμπεριλαμβάνοντας και μια πληθώρα άλλων δυνατοτήτων, όπως omni channel analytics, rich push notifications, newsletter campaigns, couponing, content, automation rules, που μαζί με την απόδοση πόντων και όλου του σχήματος επιβράβευσης, είναι αυτή τη στιγμή ένα από τις κορυφαίες πλατφόρμες στον κόσμο και από τις μοναδικές που προσφέρουν όλες αυτές τις δυνατότητες. Πρόσφατα, λανσάραμε και δυνατότητες σύνδεσης του eCommerce με όλα τα υπόλοιπα marketing automation και machine learning, δηλαδή ένα e-shop μπορεί να δημιουργεί εμπορικές προσφορές πολύ εύκολα, να τις συνδέει με τα behavioral και geo data των χρηστών, αλλά και με τους loyalty πόντους και couponing. Είναι ένα πραγματικά πρωτοποριακό προϊόν και είμαστε περήφανοι που το εξελίσσουμε και επενδύουμε διαρκώς σε αυτό.
STARTUPPER: Τα όσα μας εξιστορείτε δείχνουν πως η Warply στα 5 χρόνια λειτουργίας της έχει ωριμάσει σε σημαντικό βαθμό, ώστε να στοχοθετεί ακόμη πιο υψηλές κορυφές επιχειρηματικής καταξίωσης.
Γιάννης Δοξαράς: Πράγματι, η Warply μετεξελίχθηκε με ραγδαίους ρυθμούς, παρά το γεγονός ότι στον “πυρήνα” της λειτουργίας της παραμένει η πλατφόρμα που κάνει realtime decision making αξιοποιώντας machine learning αλγορίθμους σε εξαιρετικά μεγάλες ροές δεδομένων.
Θα μου επιτρέψετε να πω βέβαια ότι αυτό που ωρίμασε δεν είναι η εταιρεία (η οποία καινοτομεί σταθερά), αλλά η αγορά του enterprise software στην οποία απευθυνόμαστε. Οι κύκλοι πώλησης μειώθηκαν στο μισό και διαπιστώνουμε με χαρά τα τελευταία δύο χρόνια ακόμα ότι σημαντικά κεφαλαιοποιημένοι ανταγωνιστές μας απτό Ευρώπη και Αμερική συγκλίνουν στο platform specialization των συστημάτων που λαμβάνουν αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο (actions) με βάση όλα τα δεδομένα και τις διαστάσεις του καταναλωτή (first party data).
Αν το αποδομήσει κάποιος ουσιαστικά τα actionable customer analytics είναι ο ορισμός ενός προγράμματος πιστότητας και αύξησης αξίας καταναλωτή. Τέτοιες εξελίξεις αποτελούν το απόλυτο validation του επιχειρηματικού μοντέλου και της εξειδίκευσής στην οποία έχουμε επενδύσει εντατικά τα τελευταία πέντε έτη.
Όλα αυτά τα χρόνια λοιπόν είχαμε την ευκαιρία δουλεύοντας με πραγματικά “πρωταθλητές καινοτομίας” σε κάθε βιομηχανία να βελτιστοποιήσουμε τους αλγόριθμους, ώστε για παράδειγμα να είμαστε σε θέση να προσφέρουμε διαφορετικά μοντέλα πρόβλεψης της καταναλωτικής συμπεριφοράς (recommenders, churn predictors, basket analytics, campaign optimizers), από το λιανεμπόριο (αυξημένη συχνότητα κατανάλωσης) μέχρι τον ασφαλιστικό κλάδο της υγείας (ανανέωση κάθε χρόνο).
Επιπλέον, η προσήλωσή μας στο να προσθέτουμε συνεχώς αξία στο business των συνεργατών μας και θέλοντας να γίνει αυτό πολύ νωρίς στη διαδικασία πώλησης, έχουμε δημιουργήσει και εκτελούμε εκτεταμένα workshops design thinking σε συνεργασία με τους big 4 σε περιοχές του πλανήτη όπου ενισχύουν την καινοτομία. Σε αυτά τα σεμινάρια οι συνεργάτες δουλεύουν συνεργατικά με σκοπό την ανάπτυξη νέων καινοτόμων προσεγγίσεων με στόχο τη μεγιστοποίηση της επίδρασης στο P&L και τη λειτουργία.
Σήμερα, συγκαταλεγόμαστε μεταξύ των ηγέτιδων εταιρειών στον τομέα του loyalty και δη στο κομμάτι του κινητού σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικά στο χρηματοπιστωτικό τομέα το loyalty και τα οικοσυστήματα αξίας, δίνουν την απάντηση στην ερώτηση τι θα κάνουν οι τράπεζες στην εποχή των ανοικτών API και του banking as an infrastructure. Για το λόγο αυτό έχουμε αποκτήσει ένα ισχυρό πορτφόλιο που συμπεριλαμβάνει από “παραδοσιακές” τράπεζες και ασφαλιστικές μέχρι FinTech Startups, Neobanks, Challenger Banks κ.ο.κ.
STARTUPPER: Με τον τομέα των ψηφιακών πληρωμών και του FinTech πώς αποφασίσατε να εμπλακείτε; To ρωτάω καθώς και μεγάλη επένδυση είναι αλλά και είσαστε πλέον από τους πρωτοπόρους και σε αυτό το κομμάτι.
Γιάννης Δοξαράς: Καθώς η πλειοψηφία των πελατών μας απαρτιζόταν από τράπεζες και λιανεμπορικές επιχειρήσεις διέθεταν ένα σημαντικό κομμάτι offline business (στην Ελλάδα για παράδειγμα είναι το 96-97% του τζίρου), γεννιόταν η ανάγκη ο πελάτης να διαθέτει μια σειρά από τα ανωτέρω στην ψηφιακή μορφή τους τα οποία και επιθυμούσε να το αξιοποιήσει στο φυσικό κατάστημα για την πραγματοποίηση αντίστοιχων πληρωμών.
Μπορεί το να έχει τη δυνατότητα ο καταναλωτής να αποθηκεύσει το στοιχείο πληρωμής του (card, IBAN) σε μια cloud υπηρεσία και να πληρώνει και στο e-commerce και στο φυσικό κατάστημα ενός λιανεμπόρου να φαντάζει απλό, αλλά δυστυχώς τα συστήματα πληρωμών παγκοσμίως δεν υποστηρίζουν πολλαπλά κανάλια.
Επιπλέον η πληρωμή αποτελεί το τελευταίο βήμα σε ένα πολύπλοκο customer journey και το να απλοποιήσουμε αυτή την εμπειρία στον καταναλωτή, συνδέοντάς παράλληλα και με τη δυνατότητα να εξαργυρώσει πόντους, κουπόνια, vouchers, gift cards κ.ο.κ. Ήτοι, να διαθέτουν ένα λειτουργικό ψηφιακό πορτοφόλι.
Αφού, λοιπόν, αναλύσαμε τα δεδομένα, κατασταλάξαμε στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του WarplyPay (https://warp.ly/warplypay), ενός cloud native payment service που διευκολύνει τις ηλεκτρονικές πληρωμές και μπορεί να δουλέψει σε πολλαπλά κανάλια (λ.χ. web, mobile), δημιουργώντας πρακτικά “ηλεκτρονικά πορτοφόλια” εμπόρων, μέσα από τα δικά τους συστήματα πληρωμών, που συνδυάζουν loyalty προγράμματα και benefits και παράσχουν μικροδάνεια στους χρήστες-πελάτες τους και εν γένει να καταστούν οι λιανέμποροι με μεγάλη πελατειακή βάση, FinTechs.
H συγκεκριμένη επένδυση φαίνεται να αποφέρει τα μέγιστα μιας και οι πρόσφατες ανακοινώσεις Facebook, Amazon, Tencent, Google και Uber στο money2020, όπου συμμετείχαμε την προηγούμενη εβδομάδα, στοιχειοθετούν μια ξεκάθαρη στροφή προς τα merchant wallets. Ουσιαστικά πια οι τράπεζες δεν απειλούνται από τα FinTechs, αλλά από τεχνολογικούς γίγαντες με τεράστιο execution capacity, οι οποίοι έχουν και την εμπιστοσύνη της πελατειακής τους βάσης.
STARTUPPER: Με βάση αυτά τα δεδομένα, να υποθέσουμε πως η Warply τοποθετεί ψηλά τις προτεραιότητές της το FinTech;
Γιάννης Δοξαράς: Ασφαλώς! Εξάλλου, διαθέτουμε μια υγιή όσο και ενεργή βάση πελατών που δραστηριοποιούνται στον εν λόγω τομέα, ενώ παρέχουμε το τεχνολογικό κομμάτι και την αντίστοιχη στρατηγική για την εφαρμογή της.
Παράλληλα, σε συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους, αναμένεται να αποκτήσουμε άδεια έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος, όπου μπορεί να γίνει passport και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η διαδικασία κανονιστικής συμμόρφωσης στην Αγγλία, υπό το Financial Conduct Authority (FCA), ρυθμιστή για κάτι παραπάνω από 56.000 επιχειρήσεις παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, θα μας δώσει πολύ σύντομα τη δυνατότητα να παρέχουμε ένα end to end FinTech Enablement στους online και offline εμπόρους που συνεργαζόμαστε στην Ευρώπη.
STARTUPPER: Να υποθέσουμε πως τα μεγέθη της εγχώριας αγοράς αδυνατούν να στηρίξουν αντίστοιχες κινήσεις;
Γιάννης Δοξαράς: Πράγματι, η χώρα μας εξαιτίας της ύπαρξης συγκεκριμένων μεγεθών της αγοράς δεν διαθέτει την απαιτούμενη κρίσιμη μάζα ώστε να πεις πως μπορείς να βασίσεις τη ανάπτυξή σου σε αυτήν. Είναι test market και έτσι την αντιμετωπίζουμε.
Για παράδειγμα, στο κομμάτι των payments, καθώς τα aquiring fees είναι αρκούντως συμπιεσμένα και βρίσκονται σε διαρκή πτώση, απαιτείται η ύπαρξη τεράστιων όγκων συναλλαγών προκειμένου να είναι επικερδές. Βέβαια, τo φαινόμενο είναι παγκόσμιο και για αυτό βλέπουμε εταιρίες κολοσσούς όπως η Tencent να επενδύουν κεφάλαια στις μικρο-πληρωμές στην Κίνα (ξεπερνώντας και το AliPay σε όγκους), αλλά να κερδοφορούν από το οικοσύστημα που δημιουργείται. Δηλαδή affiliation και commission από bookings, advertising, e-commerce.
Θεωρώ ότι με την χαλάρωση των capital controls και της απελευθέρωσης ανοίγματος νέου τραπεζικού λογαριασμού, θα δούμε στη χώρα μας 1-2 digital banks στο niche του business banking, αλλά κατά την ταπεινή μου γνώμη η έλλειψη εμπιστοσύνης και δημιουργίας υπεραξίας δε μπορεί να κάνει τέτοια επιχειρηματικά μοντέλα κερδοφόρα.
STARTUPPER: Τελευταία, ακόμη και στην χώρα μας, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας έντονης κινητικότητας περί του FinTech εκ μέρους εκπροσώπων “παραδοσιακών” τραπεζικών οργανισμών. Πως το κρίνεις;
Γιάννης Δοξαράς: Κοιτάξτε, αυτό που συμβαίνει με την πληθώρα από Hackathons, Incubators είναι παγκόσμιο φαινόμενο και πηγάζει από το φόβο του τραπεζικού συστήματος μπροστά στο άνοιγμα των τραπεζικών δεδομένων μέσω API. Πλησιάζουμε σε ένα “uber moment” και κανένας δε θέλει να μείνει εκτός και να καταλήξει σε ένα απλό πάροχο τραπεζικής υποδομής.
Τέτοιες δράσεις και διοργανώσεις, ειδικά στη βόρεια Ευρώπη όπου και γνωρίζω τα οικοσυστήματα καλύτερα, ενώ έχουν βάση ύπαρξης – το execution τους τα κατατάσσει σε μια κατηγορία PR και marketing από όπου άλλωστε αντλούν και το λειτουργικό τους budget.
Bέβαια υφίσταται ένα εγγενές πρόβλημα που δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι οι τράπεζες συνήθως κάνουν Incubate Startups που δεν είναι Challenger Startups, ενώ την ίδια στιγμή μπορεί να διαθέτουν κάποιο στέλεχος που ηγείται της καινοτομίας, ωστόσο αυτή συνήθως λαμβάνει χώρα εκτός οργανισμού και κατ’ επέκταση περιορίζει δραστικά και τον βαθμό επίδρασής τους εντός των κόλπων της. Επειδή υφίσταται ένα τμήμα με τον διακριτικό τίτλο “Innovation”, δεν σημαίνει αυτομάτως πως συμβαίνει και στην πράξη και ένας οργανισμός μετατρέπεται σε Innovative.
Για να απαντήσω στην ερώτηση για το ελληνικό παράδειγμα θα πω ότι η καινοτομία στο οικοσύστημα έρχεται πρωτίστως από τον Regulator και όχι από τις τράπεζες, οι οποίες κινούνται με αργούς ρυθμούς εν συγκρίσει με όσα οριοθετούν την εποχή μας. Δεν είναι τυχαίο που στην Σιγκαπούρη ο MSA διαθέτει ένα δικό του Sandbox πρόγραμμα, το ίδιο στο Ντουμπάι (DFSA) ή στο Αμπού Ντάμπι (ADGA), την Ιαπωνία (FSA) και την Αγγλία (FCA) όπου προαναφέραμε.
Τέλος με λυπεί να βλέπω π.χ. πέρσι στην Τουρκία όταν τέτοια εποχή ανακλήθηκε η άδεια του paypal (αφήνοντας μια τεράστια αγορά χωρίς wallet), οι stakeholders εδώ στην Ελλάδα να δίνουν τη μάχη του POS box moving και τα FinTech Startups να πηγαίνουν σε hackathons.
STARTUPPER: Εσείς, είστε ενεργοί στην επένδυση σε Startup εταιρείες;
Γιάννης Δοξαράς: Μα, δεν θα μπορούσαμε να μην είμαστε! Από την φύση της συνολικής δραστηριοποίησής μας είναι ξεκάθαρο πως η σχέση με στρατηγικούς πελάτες και η εποπτεία που έχουμε στις αγορές της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Ασίας μας δίνουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουμε σε αρχικά στάδια ανάγκες της βιομηχανίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, έχουμε επενδύσει σε εταιρείες που ειδικεύονται σε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον προϊόν όπως είναι το Trade Financing και το Factoring, και εκεί διαθέτουμε συμμετοχή στην Exports Manager που πραγματοποιεί διεθνείς end-to-end συναλλαγές στο Blockchain, καθώς μια από τις βασικές χρήσεις του τελευταίου είναι και το KYC και identity σε διεθνείς συναλλαγές. Είτε σε επίπεδο μεμονωμένου προσώπου είτε σε επίπεδο εταιρειών και της νόμιμης εκπροσώπησής τους. Η αγορά είναι τεράστια και πολύ κινητική μιας και την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε την πρώτη συνεργασία Hong Kong-Σιγκαπούρης στο hyperledger διεθνείς εμπορικές συναλλαγές.
Μια άλλη επένδυση που έχουμε πραγματοποιήσει εντάσσεται στην τουριστική βιομηχανία και αφορά στην εφαρμογή Travelgems, που σχετίζεται με το Digital Concierge, εμπεριέχει ένα σημαντικό κομμάτι πληρωμών και φιλοδοξεί να γίνει η εφαρμογή που θα αναλύει το DNA του traveler, παρέχοντας προσωποποιημένες εμπειρίες.
Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να προχωρήσουμε και στην πραγματοποίηση επενδύσεων στους τομείς της Υγείας και των “Έξυπνων” πόλεων. Θα πρέπει να επισημάνουμε πως εκτός της άμεσης χρηματοδότησης ιδίων κεφαλαίων, βοηθούμε ενεργά τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις και σε μια σειρά από ζητήματα που εκτείνονται από το Business και το Product Development.
STARTUPPER: Μιας και ο λόγος για το τι συμβαίνει στο εξωτερικό, αλήθεια ποια είναι η παρουσία της Warply στις διεθνείς αγορές;
Γιάννης Δοξαράς: Κατ’ αρχήν, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουμε ενδυναμώσει την παρουσία μας στις χώρες της νότιας Ευρώπης διαθέτοντας στο “ρόστερ” των πελατών μας μια σειρά από τράπεζες, operators εμπορικών χώρων και σούπερ μάρκετ.
Την ίδια στιγμή, η Μέση Ανατολή κινείται με σημαντικά γοργούς αυξητικούς ρυθμούς ανάπτυξης σε πωλήσεις και growth για τη WARPLY , παράλληλα έχουμε ξεκινήσει μια συνεργασία με μεταπωλητές στην Ευρώπη και έχουμε ήδη τις πρώτες συνεργασίες σε αγορές στην Ασία που υπόσχονται εντυπωσιακή ανάπτυξη κατά την προσεχή τριετία.
Οφείλω να ομολογήσω πως μας ενδιαφέρει η αγορά της Ινδίας, όπου έχει υλοποιηθεί το μεγαλύτερο πείραμα ψηφιακού μετασχηματισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς υπάρχει ένα κρατικό σύστημα πληρωμών που συνοδεύεται από μια αντίστοιχη κάρτα που ταυτόχρονα αποτελεί και ταυτότητα των κατοίκων. Άρα, 700 εκατομμύρια άνθρωποι αποτελούν μέρος ενός Digital Loyal Customer Plan και δεν απομένει παρά το “άνοιγμα” των υπηρεσιών προκειμένου να αξιοποιηθεί αυτός ο πλούτος των δεδομένων.
Στο… ραντάρ μας βρίσκονται και χώρες όπως η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες, η Νότιος Κορέα που δείχνουν έντονα στοιχεία ανάπτυξης, δίχως ωστόσο να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο των “παικτών” και άρα οι ευκαιρίες είναι υπαρκτές και το impact αυτών των επενδύσεων είναι πολλαπλάσιο από ότι θα συναντούσαμε στην Ευρώπη.
STARTUPPER: Εάν δεν κάνουμε λάθος, πρόσφατα βρεθήκατε στην Ιαπωνία. Υπάρχει ενδιαφέρον σας και για μια τέτοιου μεγέθους και ωριμότητας αγορά;
Γιάννης Δοξαράς: Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να σας πληροφορήσω πως στην Ιαπωνική αγορά υπάρχουν εντυπωσιακά προηγμένα Loyalty προγράμματα που όμοιά του σπάνια μπορεί να συναντήσει κάποιος σε άλλη χώρα. Πόσο, μάλλον, όταν μιλάμε για μια χώρα με πληθυσμό της τάξεως των 130 εκατομμυρίων κατοίκων, που είναι ώριμο όσο και εκπαιδευμένο απέναντι σε τέτοιου είδους προσεγγίσεις.
Την ίδια στιγμή, διαθέτει μια εξαιρετικά εξελιγμένη όσο και καινοτόμα FinΤech σκηνή. Εάν στα παραπάνω προσθέστε και το γεγονός του Trade, τότε η απάντηση είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρη όσο και αυτονόητη. Βέβαια, θα πρέπει να προσθέσω στην σχετική… εξίσωση και την πτυχή πως από το Ντουμπάι υπάρχει σημαντικά μεγάλο Buying Capacity αγαθών, όπως λ.χ. τσάι, γλυκά κ.ά.
Σε όλες τις αποφάσεις μεταφοράς του επιχειρηματικού μας μοντέλου ακολουθούμε τους διαδρόμους εμπορίου και ποτέ δεν επαναπαυόμαστε στην ανάλυση αγορών ως μονάδες. Υπό αυτό το πρίσμα η Ιαπωνία για τη Warply αποτελεί αγορά στόχο και ως domestic, αλλά και ως κέντρο logistics και μόχλευσης κεφαλαίων.
Το ενδιαφέρον της είναι πως η κουλτούρα τους περί της Startup Επιχειρηματικότητας μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίζει να δημιουργείται, καθώς έχουν γαλουχηθεί με την λογική πως θα εργαστούν για μια μεγάλη επιχείρηση από την οποία και θα αποχωρήσουν όταν με το καλό συνταξιοδοτηθούν. Δεν έχουν έμφυτο τον παράγοντα του ρίσκου, πόσο μάλλον του υψηλού που συνήθως διακρίνει μια Startup Επιχείρηση.
STARTUPPER: Μιλώντας για Startups, αλήθεια, ποια είναι η άποψή σου για τα εντός των συνόρων τεκταινόμενα;
Γιάννης Δοξαράς: Ομολογώ ότι δεν έχω άμεση σχέση και επαφή με την Ελληνική Startup Σκηνή, κατά συνέπεια θα δώσω την οπτική ενός outsider. Από όσα διαβάζω οφείλω να ομολογήσω ότι διαβλέπω μια ιδιόμορφη περίοδο κρατικής μόχλευσης (σε αυτό είμαστε ειδικοί άλλωστε), η οποία σε καμία περίπτωση δεν παράγει υπεραξία για τη χώρα, παρά μόνο για μερικούς ιδιώτες.
Παρόλα αυτά, σε διεθνές επίπεδο – όπου έχω καλύτερη επαφή – βιώνουμε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες εποχές, με την τεχνολογία να βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων, ενώ παράλληλα υπάρχει ένα εντυπωσιακά μεγάλο απόθεμα κεφαλαίων προς επένδυση (απόρροια των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων), σε εταιρίες που έχουν δοκιμαστεί και συνοδεύονται από ανάπτυξη μεγαλύτερη ενός ποσοστού 200% το χρόνο.
STARTUPPER: Έχετε σκεφτεί να μεταφέρετε την έδρα της Warply εκτός των ελληνικών συνόρων;
Γιάννης Δοξαράς: Δεν σας κρύβω πως τελευταία έχουμε κάνει μια σειρά από συζητήσεις εσωτερικά σχετικά με το εν λόγω ζήτημα και υπάρχει έντονος προβληματισμός για την επόμενη ημέρα. Αυτό που μας προβληματίζει δεν είναι τα συνήθη αντικίνητρα όπως η υπερφορολόγηση, η γραφειοκρατία ή τα εμπόδια στην ομαλή επιχειρηματική πρακτική. Ίσως αν επενδύαμε σε real estate να ήταν το ζητούμενο, αλλά εμείς επενδύουμε σε τεχνολογία και το βασικό μας asset είναι οι συνεργάτες μας.
Σε αυτή την κατεύθυνση παρατηρούμε μια αυξανόμενη έλλειψη τα τελευταία χρόνια σε εξειδικευμένο προσωπικό, η οποία υπολογίζουμε να ενταθεί τα επόμενα δύο χρόνια. Οι βασικοί λόγοι είναι το brain drain, οι επενδύσεις σε development houses από ξένες πολυεθνικές και οι κρατικές επιδοτήσεις. Ουσιαστικά θα καταλήξει ένας πεπειραμένος μηχανικός στην Αθήνα να έχει ίδιο εργατικό κόστος με τον αντίστοιχο στο Βερολίνο.
Ακόμη δεν έχουμε κατασταλάξει στην λήψη κάποιας συγκεκριμένης απόφασης, εντούτοις όμως το γεγονός πως το σκεφτόμαστε δείχνει κάτι που σε άλλες εποχές δεν θα αποτελούσε καν θέμα συζήτησης…
Όμως είμαστε από τους “ρομαντικούς” που θέλουμε να μείνουμε στη χώρα μας και να συνεχίσουμε να προσφέρουμε εδώ.
