Μάρκος Βερέμης: «Δεν υπάρχουν hacks για να αναπτυχθούμε ως οικοσύστημα, θέλουμε χρόνο, καλές εταιρείες και ομάδες»

Ο Μάρκος Βερέμης, μία από τις κεντρικές φιγούρες του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, founder μιας από τις πιο πετυχημένες ελληνικές Startups τεχνολογίας, της Upstream, και πλέον επενδυτής στο BigPI VC, μιλάει στο Startupper Mag για την πορεία του χώρου, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, και τις στρατηγικές αλλά και τους τομείς που μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω ανάπτυξη.

Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον Μάρκο Βερέμη. Ο ίδιος τονίζει τη σημασία του EquiFund ως σημείου καμπής, που βοήθησε στη γρήγορη ανάπτυξη του τομέα. Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά, με τη συνολική κεφαλαιοποίησή του να αυξάνεται από 500 εκατομμύρια ευρώ πριν μερικά χρόνια σε 8-10 δισεκατομμύρια ευρώ σήμερα, ένα άλμα που αναδεικνύει την επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας και όχι μόνο. Βέβαια αυτό το ποσό αντιστοιχεί σε περίπου 1,5% του ΑΕΠ της Ελλάδας, ενώ σε άλλες χώρες αγγίζει το 10%.Σε κάθε περίπτωση υπήρξε μια «διακομματική στήριξη στον χώρο των Startups τα τελευταία χρόνια αλλά, με εταιρείες μικρές σε μέγεθος και αντίκτυπο στην αγορά, μια και όσο μεγαλώνουν οι εταιρείες τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά», όπως σημειώνει ο Μάρκος Βερέμης.

Η πορεία προς την εξωστρέφεια και οι στρατηγικές ανάπτυξης

Βέβαια, παρά την πρόοδο, η Ελλάδα παραμένει πίσω σε σχέση με τις τεχνολογικές χώρες του δυτικού κόσμου. Ενώ έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση των εταιρειών, με το Elevate Greece, το επίσημο μητρώο Startups της χώρας μας, να φιλοξενεί σχεδόν 800 εταιρείες, παραμένουν αναγκαίες η υπομονή και η επιμονή για την επίτευξη μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Το κράτος έχει κάνει θετικές κινήσεις, αλλά χρειάζεται συνεχής υποστήριξη και στρατηγικές για να ενισχυθεί ο τομέας περαιτέρω.

«Τα μεγάλα και σοβαρά οικοσυστήματα του κόσμου, όπως η Silicon Valley, το Ισραήλ και οι σκανδιναβικές χώρες, πήραν πάρα πολλά χρόνια να γίνουν. Πριν αρχίσουμε να ψάχνουμε για μαγικές γρήγορες λύσεις, πρέπει να αποδεχτούμε ότι αυτό θα είναι μια μακρόπνοη, υπομονετική και επίμονη πορεία», αναφέρει ο Μάρκος Βερέμης.

Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων αποτελεί κρίσιμο σημείο για την ανάπτυξη του οικοσυστήματος. Ο Βερέμης τονίζει ότι η καλύτερη στρατηγική για να προσελκύσουμε περισσότερα ξένα funds είναι να έχουμε καλύτερες εταιρείες.

«Όσο η χώρα θα έχει καλύτερες εταιρείες με διεθνή παρουσία και στόχευση, τόσο περισσότερο θα έρχονται να επενδύσουν ξένα funds στην Ελλάδα αλλά και οι Έλληνες της διασποράς. Αυτή είναι η ειλικρινής απάντηση».

Διαθέσιμα κεφάλαια και η συμβολή των θεσμών

Όσον αφορά τα κεφάλαια που διατίθενται για την ανάπτυξη Startups, ο Μάρκος Βερέμης εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δουλειά που έχει κάνει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ). Υπογραμμίζει ότι η διανομή των κεφαλαίων γίνεται με διαφάνεια και ποιότητα, ενισχύοντας το οικοσύστημα με σοβαρότητα και αποτελεσματικότητα. Η ΕΑΤΕ έχει συμβάλλει στην ενίσχυση των pre-seed και seed επενδύσεων, διασφαλίζοντας ότι τα κεφάλαια διανέμονται σε κατάλληλες και αξιόλογες εταιρείες.

«Η ΕΑΤΕ δεν έκανε απλά το τυπικό του να διανείμει κάποια κεφάλαια σε fund managers. Νομίζω ότι έγινε κυριολεκτικά μέρος του οικοσυστήματος. Η δουλειά που έχει κάνει είναι εξαιρετική», αναφέρει σχετικά.

Ωστόσο, ο Βερέμης τονίζει την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας growth funds και private equity funds για να υποστηριχθεί η ανάπτυξη των εταιρειών σε μεταγενέστερα στάδια. Αυτή η έλλειψη χρηματοδότησης σε επόμενο στάδια ανάπτυξης αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την ελληνική αγορά και είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί για να μπορέσουν οι ελληνικές Startups να αναπτυχθούν και να ανταγωνιστούν σε διεθνές επίπεδο αλλά και να προσελκύσουν ξένα funds.

Στρατηγικές επενδύσεις και το μέλλον της τεχνολογίας στην Ελλάδα

Οι στρατηγικές επενδύσεις από τα μάτια του επενδυτή είναι αυτές σε τομείς όπως τα life sciences, η ενέργεια και η άμυνα. Η Ελλάδα έχει σημαντικά ταλέντα και υποδομές σε αυτούς τους κλάδους, και η επένδυση μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες τεχνολογικές προόδους. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο AI, το οποίο θεωρεί μια οριζόντια τεχνολογία με ευρύ πεδίο εφαρμογής που μπορεί να ενισχύσει πολλούς διαφορετικούς τομείς.

«Το AI δεν είναι μια κατηγορία από μόνο του, αλλά μια οριζόντια τεχνολογία που έχει εφαρμογή παντού και παρότι χάσαμε τις επαναστάσεις του Internet και του Software as a Service πλέον είμαστε συνειδητοποιημένοι να μην χάσουμε την επανάσταση του ΑΙ», σημειώνει.

Life Sciences & Biotech

Υπάρχει μεγάλη δυναμική στα Life Sciences και πιστεύει ότι η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον τομέα αυτό. Υπάρχει ήδη κινητικότητα στα diagnostics και στο digital health, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα για να αναπτυχθούν οι δυνατότητες του biotech και της στοχευμένη ιατρικής.

«Η χώρα διαθέτει πολλούς βιολόγους και γιατρούς, και αυτό το ταλέντο μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θεραπειών μέσω Startups», ανέφερε σχετικά.

Ενέργεια και «καθαρές τεχνολογίες»

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας και το ταλέντο που υπάρχει στον τομέα της ενέργειας αποτελούν ευκαιρίες για επενδύσεις στις καθαρές τεχνολογίες. Ο Βερέμης τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης τεχνολογιών που θα βοηθήσουν στην επίτευξη ενεργειακής αυτάρκειας και στην προώθηση της καθαρής ενέργειας. Η επένδυση στην ενέργεια μπορεί να δημιουργήσει τις επόμενες μεγάλες εταιρείες και να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη της χώρας.

«H ενέργεια είναι ένας τομέας όπου η Ελλάδα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, δεδομένης της γεωγραφίας μας, (με έναν απειλητικό γείτονα που έχει αναπτύξει μια μεγάλη αμυντική βιομηχανία), και του ταλέντου που υπάρχει. Οι καθαρές τεχνολογίες θα δημιουργήσουν τις επόμενες μεγάλες ελληνικές εταιρείες».

Άμυνα και ασφάλεια

Ο τομέας της άμυνας έχει μεγάλες προοπτικές για την Ελλάδα. Ο Βερέμης αναφέρει ότι η χώρα είναι ο μεγαλύτερος κατά κεφαλήν καταναλωτής εξοπλισμού στο ΝΑΤΟ και ότι η επένδυση στην
άμυνα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές τεχνολογικές προόδους. Οι εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογίες για την άμυνα μπορούν να έχουν διπλή χρήση, τόσο στην ασφάλεια όσο και σε άλλους τομείς της οικονομίας, ενισχύοντας έτσι την τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας. Και ας μη ξεχνάμε ότι τα οικοσυστήματα της Silicon Valley αλλά και του Ισραήλ ξεκίνησαν στην ουσία από στρατιωτικά projects.

«Η άμυνα είναι ένας τομέας που μπορεί να ενισχύσει την τεχνολογική ανάπτυξη της Ελλάδας. Η διπλή χρήση των τεχνολογιών αυτών μπορεί να έχει ευρύτατες εφαρμογές».

Startups που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ο Μάρκος Βερέμης αναφέρει παραδείγματα εταιρειών στις οποίες έχει επενδύσει ή έχει ξεχωρίσει με Έλληνες founders ή σε υψηλόβαθμες θέσεις και οι οποίες μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα. Η Acumino για παράδειγμα δημιουργεί ρομπότ με λεπτούς χειρισμούς ανθρώπινου χεριού, ενώ η LSPR επιδιώκει να μειώσει το κόστος του DNA sequencing, ανοίγοντας νέες δυνατότητες στην στοχευμένη και προληπτική ιατρική. Αυτές οι εταιρείες, αλλά και η Anodyne, η οποία έχει δημιουργήσει ένα δερματικό patch που αντικαθιστά τις ενέσεις, αποτελούν παραδείγματα της καινοτομίας και του αντίκτυπου που μπορούν να έχουν οι ελληνικές Startups στην παγκόσμια σκηνή.

«Η Acumino και η LSPR είναι εταιρείες που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο και δείχνουν το μέγεθος της καινοτομίας που προέρχεται από την Ελλάδα», αναφέρει σχετικά.

Η κουλτούρα και η φιλοσοφία ενός επιτυχημένου επιχειρηματία 

Τέλος σταθήκαμε, αναγκαστικά θα λέγαμε, στην κουλτούρα και τη φιλοσοφία που πρέπει να έχει ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας μια και η κουλτούρα της Upstream ενθάρρυνε τους εργαζόμενους να σκέφτονται και να ενεργούν ως επιχειρηματίες. Αυτή η προσέγγιση έχει οδηγήσει στην δημιουργία πολλών επιτυχημένων εταιρειών και managers, όπως ο Ανδρέας Πετρόπουλος, που ήταν COO στην Softomotive και βοήθησε να πωληθεί στη Microsoft, ή η δημιουργία της Persado και της Workable από τους Guy Krief και Σπύρο Μαγιάτη αντίστοιχα, όλοι πρώην υψηλόβαθμα στελέχη της Upstream.

Η δημιουργία ηγετών μέσα από την εταιρεία είναι το κλειδί για την ανάπτυξη και την επιτυχία, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να ενσωματωθεί σε κάθε επιχειρηματική στρατηγική.

«Η δουλειά μας δεν είναι να τρέχουμε την εταιρεία, αλλά να δημιουργούμε ανθρώπους που θα την τρέξουν αν για κάποιο λόγο εξαφανιστούν οι founders . Αυτή η φιλοσοφία είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία».

«Η ηγεσία στον 21ο αιώνα απαιτεί διαφορετικές προσεγγίσεις από ό,τι στο παρελθόν, που η στρατηγική και το όραμα ήταν οι κύριοι οδηγοί της ηγεσίας. Σήμερα, όμως, η κουλτούρα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία μιας εταιρείας. Σε μια εταιρεία γνώσης, η συλλογική ηγεσία και η συνεργασία πολλών μυαλών είναι απαραίτητη για την καινοτομία και την ανάπτυξη», καταλήγει ο Μάρκος Βερέμης.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG #50