Νέο εργασιακό όραμα και ο ρόλος της εκπαίδευσης
Η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα για την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εναπόκειται πρωτίστως στα ερευνητικά ιδρύματα μέσω δομών, όπως τα Κέντρα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας και οι Θερμοκοιτίδες
Η πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις «Τι πιστεύουν οι Έλληνες του 2022» εισφέρει ενδιαφέροντα ευρήματα στον δημόσιο διάλογο. Επικεντρώνοντας στον τομέα της εργασίας, διαπιστώνεται ότι μόνο το 12% των ερωτηθέντων θα στρέφονταν στην επιχειρηματικότητα, αν μπορούσαν να διαλέξουν εργασία, ενώ δημοφιλέστερη επιλογή όλων των ηλικιών είναι το Δημόσιο.
Ωστόσο, το Τρίγωνο της Γνώσης «Εκπαίδευση, Έρευνα, Επιχειρηματικότητα» πυροδοτεί παγκόσμιες εξελίξεις στον χώρο της καινοτομίας και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, δημιουργώντας ένα νέο εργασιακό όραμα, η προστιθέμενη αξία του οποίου χρειάζεται να γίνει αντιληπτή και στη χώρα μας. Η στροφή του ελληνικού ενδιαφέροντος στην εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και η αποδαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας είναι επιβεβλημένη, καθώς η έρευνα που διεξάγεται στα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα (πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα) είναι ένας αναξιοποίητος θησαυρός, που αποφέρει οικονομικά και ευρύτερα κοινωνικά οφέλη, όταν μετασχηματίζεται σε καινοτόμο, ανταγωνιστικό και εξαγώγιμο προϊόν. Οι εταιρείες-τεχνοβλαστοί (spin-off) που ιδρύονται στα ερευνητικά ιδρύματα και αξιοποιούν εμπορικά τα ερευνητικά αποτελέσματά τους, συντελούν στη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας και μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό αντίδοτο στην ανεργία, ιδίως των νέων εξειδικευμένων επιστημόνων, σταματώντας και αντιστρέφοντας το ρεύμα διαρροής του εγχώριου ταλέντου (brain drain).
Υλοποιώντας αυτό το όραμα, η κυβέρνηση προώθησε νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως π.χ. το θεσμικό πλαίσιο για τους τεχνοβλαστούς και τον νέο αναπτυξιακό νόμο. Όμως, πέρα από τα θεσμικά ή χρηματοδοτικά εργαλεία, η υλοποίηση απαιτεί βαθύτερη αλλαγή νοοτροπίας, στην οποία καταλυτικό ρόλο παίζει η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα μέσα από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.
Η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα για την εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων εναπόκειται πρωτίστως στα ερευνητικά ιδρύματα μέσω δομών, όπως τα Κέντρα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας, τα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας και οι Θερμοκοιτίδες. Έμφαση πρέπει να δοθεί στον εμπειρικό (και όχι θεωρητικό) τρόπο εκπαίδευσης, π.χ. περιλαμβάνοντας ομαδοσυνεργατική εργασία για την αντιμετώπιση πραγματικών προβλημάτων σε πραγματικές συνθήκες. Σημαντικός για την ανάπτυξη τέτοιων πρωτοβουλιών είναι και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα, με τη συμμετοχή του, για παράδειγμα, σε δράσεις ανοιχτής καινοτομίας. Προωθητικό ρόλο στην αλλαγή κουλτούρας παίζει, επίσης, η εισαγωγή μαθημάτων επιχειρηματικότητας στα διδακτορικά προγράμματα σπουδών (ιδιαίτερα σε εκείνα όπου οι ερευνητές αναπτύσσουν τεχνολογία) και η προσφορά αντίστοιχων μαθημάτων σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Επομένως, η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην υλοποίηση του νέου εργασιακού οράματος, διαμορφώνοντας προοπτικές για δυναμική ανάπτυξη της χώρας.
