Για πρώτη φορά μετά το 2007, οι οικονομίες όλων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να σημειώσουν και πάλι ανάπτυξη φέτος, σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κατά τη διάρκεια του έτους, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί συγκρατημένα στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, και στη συνέχεια να επιταχυνθεί περαιτέρω το 2016.
Η ανάπτυξη φέτος προβλέπεται να φθάσει το 1,7% στο σύνολο της ΕΕ και το 1,3% στην Ευρωζώνη. Το 2016, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να φθάσει αντίστοιχα το 2,1% και το 1,9%, λόγω της αυξημένης εγχώριας και εξωτερικής ζήτησης, της πολύ χαλαρής νομισματικής πολιτικής και ενός, σε γενικές γραμμές, ουδέτερου δημοσιονομικού προσανατολισμού.
Για την Ελλάδα, με βάση τις Χειμερινές Οικονομικές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 2.5% το 2015 και 3.6% το 2016. Ήδη το 2014 η ελληνική οικονομία επέστρεψε μετά από έξι έτη ύφεσης στην ανάπτυξη. Η αύξηση στην ιδιωτική κατανάλωση και τις εξαγωγές, ιδίως στον τομέα του τουρισμού και της ναυτιλίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη. Το ποσοστό της ανεργίας σημείωσε και αυτό με την σειρά του μικρή πτώση.
Oι προβλέψεις για το 2015 και το 2016 στηρίζονται στην παραδοχή ότι η Ελλάδα θα πετύχει τους στόχους του προγράμματος όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ ταυτόχρονα το οικονομικό περιβάλλον θα συνεχίσει να βελτιώνεται και θα συνεχίζεται η δημοσιονομική προσαρμογή.
Οι προοπτικές ανάπτυξης σε όλη την Ευρώπη είναι ακόμα περιορισμένες λόγω του ασθενούς επενδυτικού περιβάλλοντος και της υψηλής ανεργίας. Ωστόσο, μετά το φθινόπωρο, ορισμένες σημαντικές εξελίξεις έχουν βελτιώσει τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές. Οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν ταχύτερα απ’ ό,τι στο παρελθόν, το ευρώ υποτιμήθηκε σημαντικά, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ποσοτική χαλάρωση, η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Επενδυτικό της Σχέδιο για την Ευρώπη. Όλοι αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη.
Οικονομική ανάπτυξη ευρείας βάσης
Όλα τα κράτη μέλη αναμένεται να έχουν φέτος θετικά ποσοστά ανάπτυξης και τα τελευταία τρίμηνα η ανάκαμψη συνέχισε να επεκτείνεται. Ωστόσο, οι αποκλίσεις στις οικονομικές επιδόσεις των χωρών της ΕΕ ενδέχεται να εξακολουθούν να υφίστανται. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι η πρόοδος της απομόχλευσης στις τράπεζες, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα εξακολουθεί να διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών. Η θετική επίδραση των χαμηλών τιμών του πετρελαίου στην ανάπτυξη θα ποικίλλει επίσης ανάλογα με το μείγμα των ενεργειακών πηγών κάθε χώρας. Οι διευκολυντικές νομισματικές συνθήκες μπορεί να έχουν ισχυρότερο θετικό αντίκτυπο στις χώρες όπου οι όροι χρηματοδότησης είναι αυστηροί. Η αύξηση των εξαγωγών χάρη στην υποτίμηση του ευρώ θα εξαρτηθεί από τον εμπορικό προσανατολισμό και τον βαθμό εξειδίκευσης κάθε χώρας. Συνολικά, το 2015, αναμένεται να παραμείνει ευρύ το φάσμα των ρυθμών ανάπτυξης των κρατών μελών, από 0,2% (Κροατία) έως 3,5% (Ιρλανδία).
Ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει κι άλλο προτού αυξηθεί το 2016
Η τάση για χαμηλό πληθωρισμό συνεχίστηκε. Στα περισσότερα κράτη μέλη, ο πληθωρισμός ήταν προσωρινά αρνητικός τον Δεκέμβριο, λόγω της απότομης πτώσης των τιμών ενέργειας. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα το 2015, επειδή οι χαμηλές τιμές των βασικών εμπορευμάτων θα συγκρατούν το ονομαστικό ποσοστό του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί από τα μέσα του 2015 και κατά τη διάρκεια του 2016, καθώς θα ενισχύεται σταδιακά η οικονομική δραστηριότητα, θα αυξάνονται οι μισθοί και θα μειώνεται η οικονομική υποτονικότητα. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός αναμένεται να φθάσει το 0,2% το 2015 και το 1,4% το 2016. Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη προβλέπεται να είναι -0,1% το τρέχον έτος, και στη συνέχεια να σημειώσει άνοδο το 2016 στο 1,3%.
Η δημιουργία θέσεων εργασίας επιταχύνεται, αλλά η ανεργία μειώνεται με αργούς ρυθμούς
Καθώς ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επιταχύνεται, το ίδιο συμβαίνει και με την καθαρή δημιουργία θέσεων εργασίας, η οποία επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, ξεκινώντας από χαμηλό επίπεδο. Οι αγορές εργασίας αναμένεται να βελτιωθούν κατά τα τέλη της περιόδου πρόβλεψης. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη δεν αναμένεται να είναι επαρκής ώστε να μιλήσουμε για αισθητή βελτίωση. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί στο 9,8% στην ΕΕ και στο 11,2% στην Ευρωζώνη. Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, που έχουν αναληφθεί τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να συνεχίσουν να αποδίδουν καρπούς και να συμβάλουν στην περαιτέρω μείωση των ποσοστών ανεργίας το 2016.
Τα δημόσια ελλείμματα εξακολουθούν να μειώνονται
Η μείωση των ελλειμμάτων της γενικής κυβέρνησης συνεχίζεται, αλλά ο δημοσιονομικός προσανατολισμός είναι πλέον ουδέτερος. Οι δείκτες ελλείμματος προς ΑΕΠ προβλέπεται να μειώνονται σταθερά τα επόμενα δύο χρόνια. Στην ΕΕ, αναμένεται φέτος να μειωθούν στο 2,6%, από 3,0% που ήταν το 2014, και στο 2,2% το 2016. Στην Ευρωζώνη, αναμένεται να μειωθούν στο 2,2% το 2015 και στο 1,9% το 2016. Για την ΕΕ ως σύνολο, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θεωρείται ότι κορυφώθηκε στο 88,4% το 2014. Για την Ευρωζώνη, αναμένεται να κορυφωθεί φέτος στο 94,4%, προτού αρχίσει να μειώνεται.
Η αβεβαιότητα έχει αυξηθεί
Συνολικά, η αβεβαιότητα όσον αφορά τις υφιστάμενες οικονομικές προοπτικές έχει αυξηθεί. Οι κίνδυνοι αρνητικής εξέλιξης έχουν επιταθεί, ενώ διαφαίνονται νέοι παράγοντες θετικής εξέλιξης. Αυτό οφείλεται, αφενός, στις γεωπολιτικές εντάσεις, τη νέα αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών σ’ ένα πλαίσιο αποκλίσεων νομισματικής πολιτικής μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, και στην ατελή εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Μια παρατεταμένη περίοδος πολύ χαμηλού ή αρνητικού πληθωρισμού θα ήταν επίσης επιζήμια για τις αναπτυξιακές προοπτικές. Αφετέρου, όσον αφορά τη θετική πλευρά, ορισμένοι παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ισχυρότερη από την αναμενόμενη ώθηση τόσο της παγκόσμιας ανάπτυξης όσο και της ανάπτυξης της ΕΕ χάρη στις χαμηλές τιμές ενέργειας.
