Καινοτομία: Η λύση για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης

Η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές, ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός έχουν χτυπήσει την πόρτα της Ευρώπης, προκαλώντας έντονους προβληματισμούς σε
κυβερνήσεις και επιχειρήσεις όσον αφορά την επάρκεια αγαθών.

Τα τελευταία τρία χρόνια ήταν ιδιαίτερα έντονα. Η έξαρση του ιού Covid-19, το Ιockdown, τα όλο και πιο συχνά κύματα
καύσωνα και οι πυρκαγιές που «θέρισαν» μεγάλες εκτάσεις παγκοσμίως, ανέτρεψαν για άλλη μία φορά τα δεδομένα. Η πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία κορυφώθηκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ένα γεγονός που μας σόκαρε όλους και μας επηρέασε τόσο συναισθηματικά όσο και οικονομικά.

Η επίθεση, διάρκειας σχεδόν 5 μηνών, έχει προκαλέσει μπαράζ «ανατιμήσεων», με την τιμή των καυσίμων να εκτοξεύεται, τα τρόφιμα στα ράφια των καταστημάτων να λιγοστεύουν και τα καταναλωτικά αγαθά, που μέχρι πρότινος ήταν δεδομένα, να θεωρούνται είδη πολυτελείας.

Η Ουκρανία αποτελεί τον μεγαλύτερο σιτοβολώνα της Ευρώπης, εξάγοντας περίπου 13,6 εκατ. τόνους, ενώ πρωταγωνιστεί και στην παραγωγή ηλιελαίου. Επίσης, κατατάσσεται έκτη παγκοσμίως στην παραγωγή καλαμποκιού και κριθαριού και κατέχει την ένατη θέση στην εξαγωγή σόγιας και σιταριού. Η πληττόμενη χώρα ανακοίνωσε πως ο συνολικός όγκος παραγωγής σιτηρών πρόκειται να μειωθεί κατά 50%, ενώ αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα στην διαδικασία προώθησης της υπάρχουσας καλλιέργειας, με αποτέλεσμα τα σιλό να παραμένουν γεμάτα, ενόψει της νέας συγκομιδής. Η Ευρώπη πασχίζει για την άμεση δημιουργία ενός δικτύου διοχέτευσης
των σιτηρών, κυρίως μέσω σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων, καθώς τα λιμάνια της Ουκρανίας έχουν καταληφθεί από τον ρωσικό στρατό.

Το βασικό ερώτημα είναι, σε περίπτωση που η ρωσοουκρανική σύγκρουση συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπίσουμε σοβαρές ελλείψεις ή ακόμα και λιμό; Το βάρος της παραγωγής έχουν αναλάβει και οι Ολλανδοί αγρότες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εντατικοποιήσουν τις εργασίες τους με στόχο την κάλυψη της παραγωγής. Όμως, η έλλειψη βροχής σε ολόκληρη τη Βόρεια Ευρώπη αποτελεί τροχοπέδη στη βλάστηση σπόρων.

«Δεν μπορούμε να βάλουμε τα φυτά σε γλάστρες και να τα σπείρουμε ή να τα κρατήσουμε ζωντανά τόσο νωρίς μέσα στη χρονιά», δήλωσε το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ZLTO, Γιάνους Σίπερς.

Υπό αυτή την απειλή, πολλές χώρες έχουν αρχίσει τις διαβουλεύσεις για αποθεματοποίηση εμπορευμάτων δημητριακών και άλλων βασικών αγροτικών προϊόντων όπως οι ΗΠΑ, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Γαλλία προκειμένου να εξασφαλίσουν επαρκή αποθέματα για τους πληθυσμούς τους. Μια τέτοια απόφαση δύναται να επηρεάσει σημαντικά τις βόρειες
χώρες.

Με μελανά χρώματα περιγράφει την κρίση ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, ειδικότερα για τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμια έλλειψη τροφίμων τους επόμενους μήνες.

Παρ’ ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο, οι αρμόδιες αρχές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και παρακολουθούν στενά τα επίπεδα επάρκειας και τον εφοδιασμό της χώρας. Όπως επισήμανε
και ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς, οι ανάγκες της Ελλάδας καλύπτονται μέχρι στιγμής με εισαγωγές δημητριακών από τη Σερβία, επισημαίνοντας πως «έχουμε επάρκεια
για πάνω από δύο μήνες, χωρίς να υπολογίζουμε και την εγχώρια παραγωγή».

Βέβαια, κάτι τέτοιο αποτελεί μια προσωρινή λύση. Αναγκαία κρίνεται η εξεύρεση νέων μέσων προκειμένου να καταστεί η χώρα αυτόνομη, εξασφαλίζοντας την αυτάρκειά της σε περίπτωση που ξεσπάσει μια νέα κρίση στο μέλλον.

Στο παιχνίδι μπαίνουν οι επιχειρήσεις και με εφόδια την καινοτομία και την τεχνολογία το εγχώριο οικοσύστημα έρχεται για να αποτρέψει την κρίση που βρίσκεται στα σπάργανά της. Από την παραγωγή μέχρι
τη διανομή, τον ανεφοδιασμό και την κατανάλωση, οι επιχειρήσεις και οι Startups αναπτύσσουν καινοτόμα εργαλεία και έξυπνες «πράσινες» λύσεις.

Οικολογικές καλλιέργειες νέας γενιάς 

Η Brite Solar, μια ελληνική Startup με έδρα τη Θεσσαλονίκη, αναπτύσσει ημιδιάφανα γυάλινα φωτοβολταϊκά, αξιοποιώντας την πρωτοποριακή τεχνολογία Dye Sensitized Solar Cells (DSSC).

Η Brite Solar είναι αφοσιωμένη στην ανάπτυξη προηγμένων υλικών νανοτεχνολογίας για τη δημιουργία νέων τύπων αρχιτεκτονικού γυαλιού, που μπορούν να μειώσουν το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων, ελαχιστοποιώντας την ενέργεια για θέρμανση, ψύξη και φωτισμό και παράγοντας ταυτόχρονα ηλεκτρική ενέργεια από το φως.

O συνεχώς αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός δημιουργεί νέα δεδομένα στον τομέα παραγωγής τροφίμων, καθώς και στη διαχείριση των διαθέσιμων πηγών, όπως το νερό και η ενέργεια. Η καλλιέργεια τροφίμων σε θερμοκήπια δύναται να καταστεί δέκα φορές αποδοτικότερη, ενώ καταναλώνει το 1/10 του νερού σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους καλλιέργειας. Το ηλιακό γυαλί της Brite επιτρέπει στο θερμοκήπιο να αντισταθμίσει ή να εξαλείψει την ανάγκη για εξωτερική ηλεκτρική ενέργεια για τις λειτουργίες του, όπως ο έλεγχος του
κλίματος και τα υδροπονικά συστήματα.

Μάλιστα, δύναται να χρησιμοποιηθεί και σε καλλιέργειες ανοιχτού αγρού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την προστασία της καλλιέργειας. Η πατέντα της Brite Solar είναι κατοχυρωμένη με έξι διπλώματα παγκόσμιας ευρεσιτεχνίας, ενώ πνευματική ιδιοκτησία της εταιρείας είναι η σύνθεση νανοϋλικών για τη δημιουργία των ηλιακών πάνελ.

Η καινοτόμος λύση αποτελεί μια «πράσινη» εναλλακτική μορφή καλλιέργειας, ενώ «εκτοξεύει» τους ρυθμούς παραγωγής των αγροτικών προϊόντων. Με την αξιοποίηση νέων τύπων αρχιτεκτονικού γυαλιού για τη δημιουργία θερμοκηπίων, είναι εφικτή η καλλιέργεια εποχικών λαχανικών και φρούτων all year round.

Η «έξυπνη» πατέντα της Brite Solar λειτουργεί ως χαμαιλέων, καθώς ρυθμίζεται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, προκειμένου να εξασφαλίζεται η μέγιστη μετάδοση φωτός, γίνεται πλήρως διαφανές, ενώ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, για μείωση της αύξησης φωτός και θερμότητας, αλλάζει το
χρώμα του. Το γυαλί μπορεί επίσης να ρυθμιστεί σε οποιοδήποτε επίπεδο χρωματισμού.

Από την παραγωγή στην κατανάλωση

Ο «Φρεσκούλης» κάνει την υγιεινή ποιοτική διατροφή… «παιχνιδάκι»! Φρέσκα λαχανικά και μυρωδικά για μαγείρεμα προσεκτικά διαλεγμένα, κομμένα, πλυμένα και συσκευασμένα, τηρώντας όλες τις προδιαγρα-
φές. Τα προϊόντα του «Φρεσκούλη» προέρχονται από εγχώριες καλλιέργειες, μεγαλωμένα με την αγάπη και την τεχνογνωσία έμπειρων αγροτών που συνεργάζονται με την εταιρεία.

Από το 2004, απολαμβάνουμε καθημερινά έτοιμες, φρεσκοπλυμένες σαλάτες, από τον αγρό στο ράφι του σούπερ μάρκετ και έπειτα στο πιάτο μας. Σε συνεργασία με τη Eurocatering Α.Ε., o «Φρεσκούλης»
επιλέγει φρούτα και λαχανικά εποχής, τα οποία διοχετεύει στην ελληνική αγορά. Για την αποθήκευση και τη διανομή των προϊόντων «Φρεσκούλης», η Eurocatering διαθέτει τέσσερα κέντρα διανομής με ψυκτικούς θαλάμους και έναν ιδιόκτητο στόλο 77 φορτηγών-ψυγείων. Σε Αθήνα,
Θεσσαλονίκη, Λάρισα και Πάτρα, ο «Φρεσκούλης» αναλαμβάνει καθημερινά τις επισιτιστικές ανάγκες του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού στην Ελλάδα.

Εκτός από τα κέντρα διανομής στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, το δίκτυο υποστηρίζεται, εξίσου, από το τμήμα Logistics, το τμήμα Πωλήσεων και Merchandising. Το δίκτυο διανομής του
«Φρεσκούλη» αναλαμβάνει και εκτελεί παραδόσεις προϊόντων σε κεντρικές αποθήκες, αλυσίδες σούπερ μάρκετ, καθώς και τοπικά καταστήματα τροφίμων ή μίνι μάρκετ.

Με εφόδια την ποιότητα και την αγνή πρώτη ύλη, ο «Φρεσκούλης» «σερβίρει» καθημερινά σαλάτες και υγιεινά γεύματα από ολόφρεσκα
εγχώρια υλικά, διαθέτοντας τη μεγαλύτερη γκάμα προϊόντων που εμπλουτίζεται διαρκώς!

Η αειφορία στο χωράφι διασφαλίζει την ποιότητα της παραγωγής όσο και την υγεία του περιβάλλοντος!

Στο ίδιο πνεύμα, ποιότητας και τεχνολογίας, η Frescon έχει αναπτύξει πρωτοποριακές λύσεις για την παράταση της ζωής των φρέσκων ψαριών. Η ελληνική Startup, αφουγκραζόμενη τις ανάγκες των κατα-
ναλωτών, «εκδημοκρατίζει» την κατανάλωση φρέσκων ποιοτικών ψαριών! Ειδικότερα, η εποικοδομητική συνεργασία με πανεπιστήμια, επιχειρήσεις, ερευνητικές ομάδες και ιδιώτες για την ανάπτυξη της
τεχνολογίας, βοηθά στην επέκταση της έρευνας και της καινοτομίας της εταιρείας, η οποία δεν σταματά ποτέ να ψάχνει για συμπληρωματικές ή νέες τεχνολογίες προκειμένου να βελτιωθεί ολόκληρη η αλυσίδα παραγωγής-κατανάλωσης τροφίμων προς όφελος όλων των φορέων.

Η ελληνική FoodTech επιλέγει με αυστηρά κριτήρια τις πιο innovative agrifood λύσεις και τις κορυφαίες Startups, επεκτείνοντας τη διάρκεια ζωής του φρέσκου ψαριού κατά 3 ή 4 φορές σε σύγκριση με εναλλακτικές τεχνολογίες διατήρησης σε χαμηλούς βαθμούς ψύξης.

Συγκεκριμένα, αξιοποιώντας σύστημα όρασης υπολογιστή, ακτινοβολία UV-C, Υ αμινοβουτυρικό οξύ και συσκευασία ενεργής τροποποιημένης ατμόσφαιρας, η Frescon διατηρεί αναλλοίωτη τη γεύση, τη σφριγηλότητα, το χρώμα και την οσμή των ψαριών, αλλά και τη διατροφική τους ποιότητα, δηλαδή τις ακατέργαστες πρωτεΐνες, τα λιπίδια και τα λιπαρά οξέα.

Ενδεικτικά, η διάρκεια ζωής της τσιπούρας παρατείνεται έως και 40 ημέρες, του λαβρακίου 30 ημέρες και των γαρίδων 21 ημέρες. Η τεχνολογία μπορεί εύκολα να υιοθετηθεί και να ενσωματωθεί από
υπάρχουσες γραμμές παραγωγής με την προσθήκη συγκεκριμένων εξαρτημάτων στην παραγωγική διαδικασία ή να προσφερθεί ως νέα εγκατάσταση μιας ολοκληρωμένης γραμμής παραγωγής.

Σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, το φυτικό «Genius» μπιφτέκι της Vegan Act δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το συμβατικό burger. Η Vegan Act υπό την αιγίδα της εταιρείας Nikolopoulou, που
δραστηριοποιείται στην παραγωγή των κατεψυγμένων τροφίμων από το 1989, αλλάζει τον κόσμο ένα βήμα τη φορά!

Προκειμένου να υποστηριχθούν η βιοποικιλότητα και η διατήρησή της, το θρεπτικό Genius Burger έρχεται να αντικαταστήσει την καθημερινή κατανάλωση κρέατος.

Από την παραγωγή Spring Rolls, φτιαγμένα από 100% αγνά υλικά, η Nikolopoulou συνεχίζει να σχεδιάζει συνεχώς φυτικά προϊόντα, υποστηρίζοντας Έλληνες παραγωγούς και αναζητώντας πάντα τις καλύτερες ποικιλίες λαχανικών. Η εταιρεία έχει ως πρώτο στόχο την έρευνα και την καινοτομία, βασιζόμενη πάντα στις ισχυρές συνεργασίες όπως αυτή με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, τη Vegan Society και άλλα
ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα, αλλά και στην αγάπη που τρέφει για τη φυτοφαγία και τη νηστεία.

Η έλλειψη νερού, ενέργειας και σιτηρών έχει επηρεάσει σημαντικά την καλλιέργεια και την παραγωγή κρέατος, καθώς η κτηνοτροφία
απαιτεί έναν τεράστιο όγκο φυσικών πόρων.

«Αν όλα τα σιτηρά με τα οποία τρέφονται σήμερα τα ζώα προς κτηνοτροφία στις ΗΠΑ
καταναλώνονταν απευθείας από ανθρώπους, ο αριθμός των ανθρώπων που θα μπορούσαν να τραφούν θα ήταν σχεδόν 800 εκατομ-
μύρια», έχει επισημάνει ο David Pimentel, καθηγητής οικολογίας στο College of Agriculture and Life Sciences του Πανεπιστημίου Cornell.

Εκτιμάται πως η παραγωγή ζωικών πρωτεϊνών απαιτεί πάνω από οκτώ φορές περισσότερη ενέργεια από ορυκτά καύσιμα σε σύγκριση με την παραγωγή φυτικών πρωτεϊνών, ενώ παράγει ζωική πρωτεΐνη
που είναι μόνο 1,4 περισσότερο πιο θρεπτική για τον άνθρωπο από την αντίστοιχη ποσότητα φυτικής πρωτεΐνης.

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, το Genius Burger αποτελεί μια βιώσιμη εναλλακτική. Παρ’ ότι τα συστατικά του διαφέρουν, δεν ξεχωρίζει σε
τίποτα από ένα συμβατικό μοσχαρίσιο burger. Με πλούσια γεύση αγνά υλικά, προϊόν έρευνας και καινοτομίας, το φυτικό μπιφτέκι έρχεται για να καλύψει τους γευστικούς κάλυκες και των πιο απαιτητικών κρεατοφάγων. Το Genius Burger συνδυάζει με μεγάλη επιτυχία τη γεύση και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η Better Origin, μια Startup με έντονο το ελληνικό στοιχείο, καθώς ο CEO της είναι ο Φώτης Φωτιάδης, επεξεργάζεται απορρίμματα τροφίμων, μετατρέποντάς τα σε υψηλής ποιότητας λιπάσματα και βιώσιμες ζωοτροφές. Αξιοποιώντας προηγμένη τεχνολογία AI και μέσω παρατήρησης της τροφικής αλυσίδας, η Better Origin παράγει
έντομα (black soldier fly larvae), τα οποία μπορούν να χορηγηθούν ως τροφή στα οικόσιτα ζώα.

Η καινοτόμος λύση επιτόπιας παραγωγής ζωοτροφών βάζει τέλος στην άσκοπη σπατάλη τροφίμων, στις εκπομπές ρύπων και στη μείωση του κόστους κατανάλωσης ζωοτροφών.

Τα απορρίμματα τροφίμων ευθύνονται για το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αν ήταν στο χέρι της φύσης, τα
απόβλητα δεν θα υπήρχαν ̶ θα απορροφούνταν από το έδαφος ή θα τρώγονταν από τα έντομα.

Οι βιώσιμες ζωοτροφές επιτρέπουν στους αγρότες να αντιμετωπίζουν πάνω από 150 τόνους αποβλήτων ετησίως με ένα μόνο δοχείο.

Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα ανθρωπογενές πρόβλημα, η φύση έχει ήδη μια λύση γι’ αυτό παράγοντες που ανακυκλώνουν όπως τα ̶ έντομα. Το προϊόν Better Origin X πρόκειται για μια φάρμα εντόμων με τεχνητή νοημοσύνη, που συνδυάζει τη δύναμη των εντόμων να
ανακυκλώνουν τα θρεπτικά συστατικά με τεχνολογία αιχμής.