Μπορεί η Altos Labs του Jeff Bezos να αψηφήσει τον θάνατο και την γήρανση;

Η νέα εταιρεία είναι μια φιλόδοξη προσπάθεια αντιγήρανσης που υποστηρίζεται από 3 δισ. δολάρια για να μεταμορφώσει την ιατρική μέσω του προγραμματισμού κυτταρικής αναζωογόνησης. Η Altos Labs αποτελείται από μια κοινότητα κορυφαίων επιστημόνων, κλινικών ιατρών και ηγετών τόσο από τον ακαδημαϊκό όσο και από τον βιομηχανικό χώρο που εργάζονται για την αποκατάσταση της υγείας και της ανθεκτικότητας των κυττάρων, με στόχο την αναστροφή των ασθενειών και τον μετασχηματισμό της ιατρικής.

Συγκεκριμένα, ο Τζεφ Μπέζος ίδρυσε την εταιρεία για μια κοινή αποστολή, να «νικήσει» τη γήρανση. Έτσι, μόλις προσέλαβε τον Hal Barron από την GlaxoSmithKline για να τον βοηθήσει να ηγηθεί της Altos, με σκοπό να αμφισβητήσει όσα είχε στα χέρια της η επιστήμη του γήρατος μέχρι πρότινος.

Τι λέει η επιστήμη γι’ αυτό – μπορούμε να νικήσουμε τη γήρανση;

Η γήρανση δεν είναι απλώς μια αλλαγή στο πώς αισθανόμαστε ή δείχνουμε, η γήρανση συμβαίνει σε κυτταρικό επίπεδο. Για παράδειγμα, τα ενήλικα κύτταρα του δέρματος διαιρούνται περίπου 50 φορές πριν σταματήσουν. Αλλά τα δερματικά κύτταρα από ένα νεογέννητο μωρό μπορούν να διαιρεθούν 80 ή 90 φορές. Από την άλλη πλευρά, τα κύτταρα ενός ηλικιωμένου διαιρούνται μόνο περίπου είκοσι φορές.

Η γήρανση είναι επίσης εμφανής στα γονίδιά μας. Το γενετικό μας υλικό τροποποιείται με την πάροδο του χρόνου. Υπάρχουν οι λεγόμενες επιγενετικές αλλαγές που συσσωρεύονται καθώς γερνάμε. Ένα άλλο είδος αλλαγής λαμβάνει χώρα στα άκρα του DNA των κυττάρων. Τα επαναλαμβανόμενα τμήματα του DNA που ονομάζονται τελομερή δρουν σαν την πλαστική άκρη ενός κορδονιού, εμποδίζοντας τις στριφτές σπείρες του γενετικού υλικού να ξεφλουδίσουν στα άκρα ή να δέσουν μεταξύ τους.

Αλλά αυτά τα τελομερή μικραίνουν κάθε φορά που ένα κύτταρο διαιρείται. Δεν γνωρίζουμε αν τα κοντά τελομερή είναι απλώς ένα σημάδι της γήρανσης, όπως τα γκρίζα μαλλιά, ή αν αποτελούν μέρος της διαδικασίας με την οποία τα κύτταρα γερνούν.

Οργανικοί παράγοντες

Για να παραμείνουν ζωντανά και να συνεχίσουν να διαιρούνται, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος σταματούν τη μείωση των τελομερών τους όταν πολλαπλασιάζονται, όπως και τα αντίστοιχα καρκινικά.

Αυτό είναι πιθανώς ένας παράγοντας που συμβάλλει στη φαινομενική αθανασία τους. Τα φάρμακα που σταματούν τη λειτουργία της τελομεράσης είναι επίσης πολλά υποσχόμενα κατά του καρκίνου (αν και τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να αναπτύξουν αντίσταση).

Δεδομένου ότι η γήρανση έχει τόσο βαθιά επίδραση στα κύτταρα και τα γονίδιά μας, οι επιδράσεις που αναφέρθηκαν εδώ είναι μόνο μερικά παραδείγματα. Προκύπτει όμως ένα πολύ μεγαλύτερο ερώτημα: ποιος ο λόγος που συμβαίνει αυτό και γιατί γερνάμε.

Τα δεδομένα μέχρι τώρα και πως εξηγείται η γήρανση

Κάποτε πίστευαν ότι η γήρανση συνέβαινε για τη συνεχή εξέλιξη των ειδών. Με άλλα λόγια, η εξέλιξη ενός είδους απαιτεί την εναλλαγή των ατόμων. Ωστόσο, το πρόβλημα με αυτή την ιδέα είναι ότι ένα σημαντικό μέρος της ζωής στη Γη δεν φτάνει ποτέ σε μεγάλη ηλικία.

Μια άλλη άποψη είναι ότι η γήρανση είναι απλώς μια παρενέργεια των βλαβών που συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και προκαλούνται από το μεταβολισμό ή την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Γνωρίζουμε ότι τα γονίδια καταστρέφονται καθώς γερνάμε, αλλά δεν έχει αποδειχθεί ότι αυτό οδηγεί άμεσα στη γήρανση. Μια ακόμη πιθανότητα είναι ότι η γήρανση μπορεί να έχει εξελιχθεί ως άμυνα κατά του καρκίνου. Δεδομένου ότι τα κύτταρα συσσωρεύουν γενετικές βλάβες με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να έχουν εξελίξει μια διαδικασία για να μην παραμένουν στο σώμα για πολύ καιρό, σε περίπτωση που αυτή η βλάβη προκαλέσει τελικά ένα κύτταρο να γίνει καρκινικό.

Τι συμβαίνει όταν γερνάμε

Καθώς γερνάμε, ορισμένα από τα κύτταρα του σώματος εισέρχονται σε μια κατάσταση που ονομάζεται γήρανση, κατά την οποία ένα κύτταρο παραμένει ζωντανό αλλά σταματά να διαιρείται. Τα κύτταρα γήρανσης συσσωρεύονται στο σώμα κατά τη διάρκεια της ζωής – ιδίως στο δέρμα, το ήπαρ, τους πνεύμονες και τον σπλήνα – και έχουν τόσο ευεργετικές όσο και βλαβερές συνέπειες.

Είναι ωφέλιμα επειδή εκκρίνουν χημικές ουσίες που βοηθούν στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων ιστών, αλλά σε μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς τα γερασμένα κύτταρα αυξάνονται σε αριθμό, μπορούν να διαταράξουν τη φυσιολογική δομή των οργάνων και των ιστών. Αυτά τα κύτταρα θα μπορούσαν να είναι η βασική αιτία πολλών από τα προβλήματα που συνδέουμε με τη γήρανση. Ενδεικτικά, τα ποντίκια στα οποία τα γερασμένα κύτταρα είχαν εκκαθαριστεί καθυστέρησαν σημαντικά να εμφανίσουν σημάδια γήρανσης.

Ποιες οι πιθανότητες να ξεπεραστεί το θέμα της γήρανσης

Πολλά συμβαίνουν κατά τη γήρανση και φυσικά στα γονίδια, τα κύτταρα και τα ανθρώπινα όργανα, αλλά το θεμελιώδες ερώτημα γιατί γερνούν τα άτομα είναι ακόμη ανοιχτό. Κατά πάσα πιθανότητα, υπάρχουν περισσότερες από μία σωστές απαντήσεις.

Φυσικά, κανείς δεν γνωρίζει αν η εταιρεία βιοτεχνολογίας του Bezos μπορεί να πετύχει να βοηθήσει στην παράταση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό όμως που έχει καταστεί σαφές είναι ότι μελετώντας τη γήρανση, είναι βέβαιο ότι θα προκύψουν νέες ανακαλύψεις. Τα μεγάλα ερωτήματα δεν έχουν ήδη απαντηθεί, υπάρχουν ακόμη τόσα που θα αλλάξουν σε βάθος την εμπειρία της ανθρώπινης ύπαρξης τον επόμενο αιώνα.