Πώς ο «πόλεμος» των μικροτσίπ δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τη Θεσσαλονίκη

Ευκαιρίες για την Ελλάδα, αλλά και ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, ενδέχεται να δημιουργήσει η ευρωπαϊκή και αμερικανική στρατηγική για γενναίες επενδύσεις στην τεχνολογία ημιαγωγών: τα λεγόμενα «Chips Acts» της ΕΕ και των ΗΠΑ, δηλαδή οι νομοθετικές πράξεις, που θα απελευθερώσουν και θα μοχλεύσουν δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ στην αγορά μέσα στα επόμενα χρόνια, με στόχο την επαναφορά της κατασκευής ημιαγωγών στη Δύση, «γεννούν» προοπτική και για κινητοποίηση παγκόσμιων επιχειρηματικών κολοσσών σε χώρες και περιοχές με αξιόλογο ανθρώπινο ταλέντο. «Γεύση» της πιθανής προοπτικής έδωσε σήμερα ο αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής της «Applied AI» του πολυεθνικού κολοσσού της «Applied Materials», Κώστας Μάλλιος, μιλώντας σε εκδήλωση με τίτλο «Οι Qualcomm και Applied Materials στη Θεσσαλονίκη: Γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ πανεπιστημίου και βιομηχανίας».

«Είμαστε εδώ σήμερα, γιατί πιστεύουμε ότι είσαστε πραγματικά πολύ ευφυείς» είπε χαρακτηριστικά ο κ.Μάλλιος, απευθυνόμενος σε ακροατήριο αποτελούμενο κυρίως από νεαρούς φοιτητές και φοιτήτριες, ερευνητές και ερευνήτριες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), καθηγητές και στελέχη επιχειρήσεων και πρόσθεσε: «Ήδη έχουμε τρία γραφεία μόνο στην Ελλάδα, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα. Νομίζουμε ότι το ανθρώπινο ταλέντο είναι “κλειδί” και πρόκειται να μεγαλώσουμε ως εταιρεία τόσο εντός, όσο και εκτός ΗΠΑ. Θα μεγαλώσουμε στην Ευρώπη, θα προσπαθήσουμε να μεγαλώσουμε και στην Ελλάδα».

Ο Κώστας Μάλλιος ανέφερε το παράδειγμα του EPIC Center, μιας …επικής επένδυσης ύψους 4 δισ. ευρώ στη Σάντα Κλάρα των ΗΠΑ, όπου η Applied Materials δημιουργεί τη μεγαλύτερη και πιο προηγμένη εγκατάσταση παγκοσμίως, με αντικείμενο τη συνεργατική έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα των ημιαγωγών και του εξοπλισμού παραγωγής τους. Το συγκεκριμένο κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε & Α) αναμένεται να είναι έτοιμο σε τρία χρόνια και στόχος του είναι να φέρει κοντά την Applied Materials και κορυφαία πανεπιστήμια, αλλά και άλλες εταιρείες του κλάδου όπως οι Qualcomm, Invidia, Intel, Samsung και TSMC, ώστε με συνεργατικό τρόπο να δημιουργήσουν ό,τι χρειάζεται η παγκόσμια βιομηχανία. Μάλιστα, το EPIC Center αναμένεται να μειώσει κατά αρκετά χρόνια τον χρόνο που χρειάζεται συνήθως, για να περάσει μια τεχνολογία από την ιδέα στην εμπορική εκμετάλλευση, αλλά και ν’ αυξήσει το ποσοστό εμπορικής επιτυχίας των νέων καινοτομιών και την απόδοση των επενδύσεων Ε & Α για ολόκληρο το οικοσύστημα των ημιαγωγών.

«Νομίζουμε ότι τα πανεπιστήμια και οι νεοφυείς επιχειρήσεις είναι τεράστιας σημασίας σε προσπάθειες (όπως το EPIC Center). Η ερώτηση είναι: πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους φοιτητές, τους καθηγητές, τις πανεπιστημιακές έδρες, τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, τη διοίκηση, για να πετύχουμε τέτοιους στόχους; Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό στην Ελλάδα, πώς μπορούμε να το κάνουμε στη Θεσσαλονίκη;» διερωτήθηκε και πρόσθεσε πως η πρόκληση για όλους είναι πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το εκπληκτικό οικοσύστημα που δημιουργείται, σε μια εποχή που κάθε χώρα παγκοσμίως και κάθε περιοχή, θέλει να αποτελέσει μέρος της τεράστιας αναπτυξιακής τροχιάς, που σχετίζεται με τους ημιαγωγούς. Όπως είπε, τα κεφάλαια (σ.σ. 43 δισ. ευρώ) και τα τεράστια κίνητρα που δίδονται μέσω του European Chips Act (με στόχο να διπλασιαστεί το παγκόσμιο μερίδιο αγοράς της ΕΕ στους ημιαγωγούς από περίπου 10% σήμερα σε 20% ώς το 2030) είναι σημαντικά: «πώς θα μπορούσαν λοιπόν η Ελλάδα και η Θεσσαλονίκη, πώς θα μπορούσε το ΑΠΘ να αξιοποιήσει μερίδιο αυτών των κεφαλαίων;» σημείωσε και πρόσθεσε ότι αυτό είναι ένα πολύ καλό κίνητρο για εταιρείες όπως η Applied να έρθουν στη Θεσσαλονίκη.

Ο αντιπρόεδρος της αμερικανικής πολυεθνικής, ο οποίος μεταξύ άλλων «βάλει το χεράκι του» στη δυναμική εξέλιξη δύο εταιριών-τεχνοβλαστών, που γεννήθηκαν σε ερευνητικά κέντρα ελληνικών πανεπιστημίων (της «Innoetics», που εξαγοράστηκε από τον κολοσσό της «Samsung» και της «Think Silicon», που εντάχθηκε στον όμιλο της «Applied Materials») επισήμανε ακόμα ότι έχει αντιληφθεί τις δυνατότητες που έχει το ελληνικό οικοσύστημα. «Το ελληνικό οικοσύστημα μπορεί να παράγει κάτι που είναι διεθνώς καλό, όχι καλό μόνο για την Ελλάδα. Ναι, να δημιουργήσετε κάτι εντός Ελλάδας, να μάθετε στην Ελλάδα, να τσεκάρετε το προϊόν σας στην Ελλάδα, αλλά μετά να βγάλετε το προϊόν σας έξω. Αυτή τη στιγμή η Think Silicon, ως τμήμα της Applied, έχει πουλήσει 60 εκατ. τσιπάκια και ούτε ένας πελάτης της βρίσκεται στην Ελλάδα» γνωστοποίησε, ενώ ως προς τη «μαγεία» των ημιαγωγών είπε: «Ό,τι μπορεί να ψηφιοποιηθεί, ψηφιοποιείται. Κι ότι είναι ψηφιακό, έχει τσιπάκια. Αυτή τη στιγμή σε ένα τσιπ 10 νανομέτρων- δηλαδή σε επιφάνεια όσο η άκρη ενός νυχιού- μπορούμε να συμπυκνώσουμε 60 μίλια καλωδιώσεων. Τώρα, η βιομηχανία οδεύει σε τσιπ δύο νανομέτρων. Αυτά είναι πράγματα μαγικά!». Η ίδια η Applied Materials, που υφίσταται από το 1967, προβλέπεται να διπλασιάσει το μέγεθός της σε μια πενταετία, είπε ο Κώστας Μάλλιος και πρόσθεσε ότι όλα τα τσιπάκια θα εξελιχθούν σε ετερογενή «chiplets» (σ.σ. τα chiplets είναι μικροσκοπικά ολοκληρωμένα κυκλώματα), τα οποία είναι φθηνότερα και προγραμματισμένα για ειδικό τύπο εργασίας και για αυτό έχουν βελτιωμένη απόδοση: «στην επόμενη πενταετία, ό,τι μπορεί να γίνει σε chiplet θα γίνεται σε chiplet».

Όταν το αυτοκίνητο σταματάει μόνο του και καλεί ασθενοφόρο

Παρών στη σημερινή εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη ήταν ένας ακόμα κορυφαίος Έλληνας της τεχνολογίας στις ΗΠΑ, ο Ντίνος Μπέκης, αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής του Τμήματος Wearables & Mixed Signal Solutions του επιχειρηματικού γίγαντα της Qualcomm, που με έδρα το Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας δημιουργεί ημιαγωγούς, αλλά και λογισμικό και υπηρεσίες σχετικές με την ασύρματη τεχνολογία. Μεταξύ άλλων, η Qualcomm τροφοδοτεί με την τεχνολογία της πάνω από 65 εκ των κορυφαίων συσκευών XR (Εκτεταμένης Πραγματικότητας), ενώ τα τελευταία χρόνια επενδύει σημαντικά και στην παροχή τεχνολογικών λύσεων στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Για τον Ντίνο Μπέκη, η «αναμέτρηση» που βρίσκεται σε εξέλιξη παγκοσμίως γύρω από τους ημιαγωγούς, μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες και στην Ελλάδα. Όπως είπε, όσον αφορά τον σχεδιασμό των ημιαγωγών, αυτός είναι σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένος στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και η δυνατότητα σχεδιασμού είναι κρίσιμα σημαντική -ίσως περισσότερο και από την κατασκευή (σ.σ. η οποία βρίσκεται κατά κύριο λόγο στη νοτιοανατολική Ασία). «Νομίζω πως υπάρχει μια ευκαιρία να μετριαστεί ο κίνδυνος στην εφοδιαστική αλυσίδα (των ημιαγωγών), εστιάζοντας στην ανάπτυξη και την επέκταση εντός ΕΕ και θεωρώ ότι η Ελλάδα προσφέρει ενδιαφέρουσα προοπτική, χάρη στο εξαιρετικά ταλαντούχο και υψηλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό της» σημείωσε ο Ντίνος Μπέκης.

Σχετικά με την επένδυση της Qualcomm στον τομέα της τεχνολογίας για την αυτοκινητοβιομηχανία, επισήμανε ότι οι ευκαιρίες στο πεδίο είναι τεράστιες, δεδομένου ότι ιδίως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι κάτι πολύ περισσότερο από «ένα έξυπνο κινητό με τροχούς», όπως τα αποκαλούν ορισμένοι και απαιτούν υψηλό περιεχόμενο ημιαγωγών και πολλές τεχνολογίες διασύνδεσης οδηγού- οχήματος, είτε αυτές αφορούν τη διασκέδαση είτε την ασφάλεια. «Φανταστείτε μια στιγμή στο μέλλον, όπου ένα wearable (φορετή συσκευή) θα τροφοδοτεί το σύστημα του αυτοκινήτου με πληροφορίες σχετικά με τους καρδιακούς παλμούς ή την πίεση του αίματος του/της οδηγού, ώστε στην περίπτωση ενός ξαφνικού καρδιακού προβλήματος, το αυτοκίνητο να επιβραδύνει αυτόματα ταχύτητα, να σταματά στα δεξιά του δρόμου και να καλεί ασθενοφόρο. Αυτές είναι πραγματικές εφαρμογές, που οι αυτοκινητοβιομηχανίες σκέφτονται πλέον σοβαρά» σημείωσε και πρόσθεσε ότι η Qualcomm επενδύει ακόμα στο κομμάτι του audio, σε μια περίοδο που οι άνθρωποι αναζητούν χωρικές ηχητικές εμπειρίες (spatial audio experiences), ήχο εξαιρετικά υψηλής ποιότητας και χαμηλό latency (σ.σ. χρονοκαθυστέρηση στη μεταφορά δεδομένων).

Τριάντα εταιρείες-τεχνοβλαστοί (spin-off), έναντι 16 σήμερα, εκτιμάται ότι θα υπάρχουν στο ΑΠΘ το 2024, σύμφωνα με την επικεφαλής του Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας του Ιδρύματος, Έρη Τόκα, η οποία επισήμανε ακόμα ότι το Αριστοτέλειο έχει σήμερα 1170 ενεργά πρότζεκτ σε συνεργασία με τη βιομηχανία και 87 ενεργές πατέντες, εκ των οποίων 50 εθνικές, 20 ευρωπαϊκές και 17 PCT (διεθνείς). Ακολούθησαν κατά σειρά παρουσιάσεις του Thessaloniki Integrated Systems Research Group (THESSIS) από τους επίκουρους καθηγητές Βασίλη Παυλίδη και Θωμά Νούλη, των τμημάτων Πληροφορικής (από τον Ιωάννη Σταμέλο), Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (από τον Αλκιβιάδη Χατζόπουλο) και Φυσικής (από τον Κώστα Σιώζο) και της Silicon Photonics (από τον Νίκο Πλέρο).