Volograms: Μια “πολυεθνική” Startup καινοτομεί στα τρισδιάστατα ολογράμματα

Η Volograms είναι μία Startup με – εν μέρει – ελληνική “καταγωγή”, έναν Έλληνα co-founder δηλαδή, η οποία ασχολείται με τη δημιουργία τρισδιάστατων ολογραμμάτων.. Ξεκίνησε το 2018 ως ιδέα και σήμερα παρέχει high tech λύσεις, ακριβείς και με χαμηλό (σε σχέση με τον ανταγωνισμό) κόστος. Είναι, λοιπόν, μια ανερχόμενη εταιρεία στις κορυφαίες αυτή τη στιγμή τεχνολογίες επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας, (Augmented και Virtual Reality) που ενδεχομένως μπορούν να φανούν χρήσιμες ακόμα και στις σημερινές συνθήκες της πανδημίας.

Ο Dr. Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης, ο Έλληνας συνιδρυτής, που προαναφέρθηκε, μιλά στο Startupper.gr για όλα τα παραπάνω, “ξεδιπλώνει” την ιδέα, την πορεία, τις λύσεις της Volograms, τη θέση της στην παγκόσμια αγορά ενώ παράλληλα, αναλύει το φλέγον ζήτημα της πανδημίας και τις δυνατότητες των AR/VR.

Startupper: Πως/πότε γεννήθηκε η ιδέα, ποια ήταν η ευκαιρία που διακρίνατε;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Η VOLOGRAMS ιδρύθηκε από μια ομάδα τριών ερευνητών (Postdoctoral Research Fellows), με τον καθένα να προέρχεται από λίγο διαφορετικά ακαδημαϊκά υπόβαθρα και ενδιαφέροντα αλλά και από τελείως διαφορετικές χώρες. Συγκεκριμένα, ο Dr. Rafael Pagés (co-founder & CEO) προέρχεται από την Ισπανία όπου και ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πολυτεχνείο της Μαδρίτης (Universidad Politécnica de Madrid) με αντικείμενο τις 3D ανακατασκευές αντικειμένων, ο Dr. Jan Ondrej  (co-founder & CΤO) είναι από την Τσεχία με διδακτορικό στο τομέα των Computer Graphics και συγκεκριμένα σε Crowd Simulation από το INSA/INRIA Rennes της Γαλλίας και εγώ με τη σειρά μου, Dr. Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης (co-founder & COO) ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου στο τομέα της υπολογιστικής όρασης και μηχανικής εκμάθησης (Computer Vision και Machine Learning) και συγκεκριμένα στην αναγνώριση ανθρώπων σε πραγματικό χρόνο από νέφος δεδομένων (point cloud data) που προέρχονται από την συσκευή  Microsoft Kinect.

Η ιδέα για τη δημιουργία τρισδιάστατων ολογραμμάτων γεννήθηκε όταν το Σεπτέμβριο του 2018, όταν είχα προσληφθεί στο Trinity College Dublin (TCD), Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου σαν  μεταδιδακτορικός επιστημονικός εταίρος (Postdoctoral Research Fellow) από τον Καθηγητή Dr.. Aljosa Smolic, ένας παγκοσμίου φήμης ερευνητή στον κλάδο των δημιουργικών τεχνολογιών, να ηγηθεί μετά τον διορισμό του από το TCD ένα πρωτοποριακό ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται “V-Sense” (“Extending Visual Sensation through Image-based Visual Computing”), χρηματοδοτούμενο με 5 εκατ. ευρώ από το Science Foundation Ireland (SFI) και του οποίου στόχος ήταν και είναι να συντελέσει στην αύξηση των προοπτικών της Ιρλανδίας ως κέντρου δημιουργικών τεχνολογιών και παραγωγής.

Εγώ μαζί με τους προαναφερόμενους συναδέλφους μου, έπειτα από μια περίοδο 18μηνης έρευνας οδηγηθήκαμε σε πολλές δημοσιεύσεις σε υψηλού κύρους περιοδικά και συνέδρια παγκοσμίως, καθώς και σε ένα ώριμο πρότυπο σύστημα το οποίο εφαρμόστηκε σε πληθώρα παραδειγμάτων εφαρμογών και δημιουργικών πειραμάτων. Η ευκαιρία που διακρίναμε ήταν ξεκάθαρη για την παγκόσμια αγορά.

Είχαμε προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών τεχνολογικών εταιρειών από την τοπική αγορά αλλά κυρίως από την διεθνή αγορά,  οι οποίες είχαν εκφράσει το ενδιαφέρον τους να συνεργαστούν ως βιομηχανικοί εταίροι με το “V-SENSE”. Το επιστημονικό και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της τεχνολογίας μας σε σχέση με τους υπόλοιπους ανταγωνιστές μας, έγκειται στο γεγονός ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε 3D ολογράμματα ανθρώπων με αντίστοιχη ακρίβεια και ανάλυση, αλλά με πολύ χαμηλότερο κόστος και ταχύτερη time-to-market ανταπόκριση.

Συγκεκριμένα, η τεχνολογία της VOLOGRAMS δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς να μπορούν να παράγουν 3D ολογράμματα ανθρώπων χρησιμοποιώντας το δικό τους προσαρμοσμένο σύστημα λήψης, σε αντίθεση με αντίστοιχους ανταγωνιστές που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν τις λήψεις σε πράσινο δωμάτιο με πολλές κάμερες υψηλής ευκρίνειας και με τεράστιο κόστος παραγωγής αντίστοιχου περιεχομένου. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί περισσότεροι θα μπορούν να δημιουργούν 3D ολογράμματα με την δικιά μας τεχνολογία και η αλληλεπίδραση μαζί τους χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της επαυξημένης (Augmented Reality) ή εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality). Η τεχνολογία αυτή που σου επιτρέπει να δημιουργήσεις ένα 3D ολόγραμμα από δεδομένα που προέρχονται από κανονικές βίντεο λήψεις ονομάζεται volumetric video.

Startupper: Πως καλύψατε επιχειρηματικά/εμπορικά αυτή την ιδέα;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Με γνώμονα ενός ώριμου πρότυπου συστήματος και αξιολογώντας την προοπτική, τόσο στην τεχνολογική καινοτομία μας όσο και στην επιχειρηματική ευκαιρία αυτής, εγώ μαζί με τους άλλους δύο μεταδιδακτορικούς εταίρους συναδέλφους από το V-SENSE και σε συνεργασία με το Trinity College Dublin, πήραμε την απόφαση να εμπορευματοποιήσουμε την τεχνολογία μας, αφού είχε προηγηθεί μία μελέτη σκοπιμότητας εμπορευματοποίησης (feasibility study) με τον οργανισμό Enterprise Ireland.

Θεσπίζοντας τους κανονισμούς και νομικές διαδικασίες οριζόμενες από το Πανεπιστήμιο, η τεχνολογία μας, η οποία είχε δημοσιευτεί σε κορυφαίο περιοδικό υπολογιστικής όρασης, έπρεπε να προστατευτεί νομικά μέσω της υποβολής αίτησης για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (patent filing). Αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής ήταν να ιδρυθεί τον Ιανουάριο του 2018 μια εταιρία τεχνοβλαστών (spin-off) μέσα από το ερευνητικό πρόγραμμα V-SENSE του TCD, με την ονομασία VOLOGRAMS Ltd (εταιρεία περιορισμένης ευθύνης) και έδρα to Δουβλίνο. Σήμερα, η εταιρεία έχει 11 υπαλλήλους και αναμένεται να διπλασιαστεί έως το τέλος του 2020.

Εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να προσθέσω τα εξής: η απόφαση για την ίδρυση της νεοφυής εταιρείας μας στην Ιρλανδία ήταν διότι είχαν όλα τα χαρακτηριστικά ενός υγιούς και ανεπτυγμένου επιχειρηματικού οικοσυστήματος για νεοφυής επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, το πρώτο χαρακτηριστικό είναι η βούληση του κρατικού μηχανισμού να στηρίξει την ίδρυση επιχειρήσεων στην Ιρλανδία προσφέροντας ένα χαμηλό φορολογικό καθεστώς της τάξης του 12.5%.

Το δεύτερο κίνητρο είναι η φορολογική ελάφρυνση των εταιρειών που ασχολούνται με έρευνα και ανάπτυξη (R&D), προσφέροντας πίστωση φόρου 25% προς επιλέξιμες δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης σε αντιστάθμιση των εταιρικών φόρων πέραν της έκπτωσης φόρου στο 12,5%.  Τρίτον, η οικονομική στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων μέσω των προγραμμάτων στήριξης της Enterprise Ireland, ο βασικός οργανισμός που παρέχει οικονομική ενίσχυση σε Ιρλανδικές επιχειρήσεις για την εισαγωγή τους στις παγκόσμιες αγορές. Τέταρτον, τα Πανεπιστήμια ασκούν το μοντέλο της εμπορευματοποίησης της έρευνας μέσω της δημιουργίας νεοφυής επιχειρήσεων για την καλύτερη ανάπτυξη της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και την ενίσχυση κύρους των ιδρυμάτων.

Ουσιαστικά είναι πανεπιστημιακές νεοφυείς επιχειρήσεις, κατέχοντας ένα συμβολικό  ποσοστό μετοχικής συμμετοχής. Πέμπτον, η Ιρλανδία έχει μια σημαντική γεωπολιτική θέση μεταξύ δύο πολύ ισχυρών οικονομικών χωρών, αυτής της Αμερικής και του Ηνωμένου Βασιλείου που λόγο και της γλώσσας αλλά και του φιλικού φορολογικού καθεστώτος στη χώρα, εταιρείες επιλέγουν να μεταφέρουν τις έδρες τους εκεί. Επίσης, η Ιρλανδία έχει μια προνοητική επιχειρηματική κοινωνία με ένα ισχυρό επιχειρηματικό οικοσύστημα που συνδέεται με την τεχνολογία.

Ενδεικτικά, 9 από τις 10 κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως στον τομέα της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας έχουν εγκατασταθεί στην Ιρλανδία, όπως επίσης, 8 από τις 10 κορυφαίες εταιρείες στον τομέα των φαρμακευτικών προϊόντων, 15 από τις 20 κορυφαίες εταιρείες στον τομέα των ιατρικών συσκευών, 8 από τις δέκα κορυφαίες εταιρείες online παιχνιδιών. Επίσης διαθέτει και ένα εξαιρετικό οικοσύστημα με accelerators και incubators, χώρους γραφείων για νεοσύστατες επιχειρήσεις, όπως η NDRC, NovaUCD, LaunchBox, Dogpatch Labs, DCU Ryan Academy. Τέλος, και πιο σημαντικό, τα Αγγλικά είναι η μητρική γλώσσα της χώρας.

Startupper: Πως καταφέρατε και βγάλατε το προϊόν/πιλότο σας στην αγορά; Ποια είναι τα ορόσημα στην πορεία σας;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Η VOLOGRAMS μέχρι σήμερα ακολουθεί το μοντέλο του service provider, δημιουργώντας 3D ολογράμματα ανθρώπων από δεδομένα βίντεο και ενσωμάτωσης των ολογραμμάτων αυτών σε οποιαδήποτε συσκευή υποστηρίζει AR ή VR περιεχόμενο (για παράδειγμα κινητά, tablets, AR/VR headsets κτλ.). Απευθυνόμαστε σε πελάτες που είτε έχουν κάποιο σύστημα έτοιμο για λήψη (π.χ., production studios, 3D Scanning & VFX studios) είτε σε εταιρείες που δουλεύουν είδη στον AR/VR χώρο και θέλουν να εξερευνήσουν τη δυνατότητα δημιουργίας 3D ολογραμμάτων μέσω volumetric video στήνοντας το δικό τους σύστημα λήψης.

Το πρώτο κυρίως milestone ήταν να βελτιώσουμε την τεχνολογία μας ώστε να μπορούμε να επεξεργαζόμαστε μεγάλα δεδομένα πελατών χωρίς προβλήματα. Το δεύτερο milestone ήταν να μελετήσουμε όλες τις πιθανές αγορές που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία μας και να διερευνήσουμε συγκεκριμένα use cases και εφαρμογές. Με βάση αυτή την πληροφορία αναζητήσαμε και προσεγγίσαμε εταιρείες συγκεκριμένου target group, με σκοπό να υλοποιήσουμε κάποια πιλοτικά έργα μαζί, τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από την διεθνή (Ευρώπη και Αμερική). Με αυτό τον τρόπο, αφενός ελέγχουμε την τεχνολογία μας και με άλλα συστήματα τρίτων και αφετέρου, εντοπίζουμε τα προβλήματα και υλοποιούμε  βελτιώσεις στο προϊόν μας, αναλόγως.

Startupper: Πως χρηματοδοτήσατε αρχικά την ιδέα σας και πως σκοπεύετε να την χρηματοδοτήσετε στο μέλλον;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Τα διάφορα στάδια μιας startup είναι άμεσα συνδεδεμένα με συγκεκριμένα milestones και αυτά με την σειρά τους σε συγκεκριμένες ανάγκες χρηματοδότησης. Στην δικιά μας την περίπτωση, η εταιρεία έλαβε τον Μάιο του 2018 αρχικό κεφάλαιο εκκίνησης (pre-seed capital) ύψους 850 χιλ. ευρώ εκ των οποίων τα 600 χιλ. ευρώ προήλθαν από το University Bridge Fund της Atlantic Bridge Ventures που απευθύνεται αποκλειστικά σε τεχνολογίες που γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν σε Ιρλανδικά Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα και τα υπόλοιπα 250 χιλ. ευρώ από την Enterprise Ireland. Στόχος μας στο άμεσο μέλλον είναι να κλείσουμε τον επόμενο γύρο χρηματοδότησης (seed capital),  μέσω νέου επενδυτή, όπως επίσης θα επιδιώξουμε να λάβουμε και κάποια επιπλέον χρηματοδότηση από Ιρλανδικά και Ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης (π.χ., Horizon 2020).

Startupper: Συμμετείχατε/συμμετέχετε σε κάποιον accelerator/incubator/επιχειρηματικό πρόγραμμα; 

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Όχι, δεν συμμετέχουμε ούτε συμμετείχαμε σε κάποιο συγκεκριμένο accelerator / incubator / επιχειρηματικό πρόγραμμα. Στα μόνα προγράμματα που έχουμε συμμετάσχει μέχρι στιγμής είναι αυτά της Enterprise Ireland και τα οποία παρέχονται δωρεάν ή με μειωμένο κόστος σε πελάτες της που θεωρούνται HPSU (“High Potential Start Up”), όπως η VOLOGRAMS. Το status HPSU δίνεται σε νεοσύστατες εταιρείες της Enterprise Ireland οι οποίες έχουν τη προοπτική να δημιουργήσουν ένα disruptive προϊόν ή υπηρεσία που μπορεί να αποφέρει τζίρο 1 εκατ. ευρώ μέσα σε 3 χρόνια και να δημιουργήσει πάνω από 10 νέες θέσεις εργασίας.

Startupper: Απευθυνθήκατε σε κάποιο VC της Ελλάδας ή του Εξωτερικού; 

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Με γνώμονα το οικοσύστημα της προώθησης και εμπορευματοποίησης της έρευνας μέσω της δημιουργίας πανεπιστημιακών νεοφυών εταιρειών που επικρατεί στα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ιρλανδίας, είχαμε το προνόμιο από το Trinity College Dublin, όπως και σε άλλα αντίστοιχα Πανεπιστήμια της Ιρλανδίας, να έχουν το λεγόμενο Tech Transfer Office (TTO) το οποίο ως τμήμα μέσα στο πανεπιστήμιο αναλαμβάνει αποκλειστικά, τόσο τη διαδικασία εμπορευματοποίησης της τεχνολογίας που δημιουργήθηκε από το πανεπιστήμιο αλλά και την πρόσβαση / σύσταση με VC.

Ένα από τα στάδια της διαδικασίας αυτής, είναι η καθολική υποστήριξη της όποιας καινοτομίας προκύψει από τα πανεπιστήμια, τόσο στους ερευνητές όσο στους απόφοιτους του πανεπιστημίου, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση επενδύσεων σε νεοφυής επιχειρήσεις που ανέπτυξαν τη τεχνολογία, στην αναζήτηση κεφαλαίων εκκίνησης, είτε μέσω της Enterprise Ireland, που είναι και ο επίσημος δημόσιος φορέας στην Ιρλανδία που στηρίζει οικονομικά νεοφυής επιχειρήσεις, αλλά και από το δίκτυο των επενδυτών (Venture Capital) που διαθέτουν, όπως στην δική μας την περίπτωση μέσω από του University Bridge Fund της Atlantic Bridge Ventures. Μέσα από αυτό το ίδιο δίκτυο γνωρίσαμε και εμείς τους επενδυτές μας.

Startupper: Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα (προβλήματα) που αντιμετωπίσατε στην επιχειρηματική σας προσπάθεια μέχρι σήμερα

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Αντιμετωπίσαμε θα έλεγα (όπως και οι περισσότερες startups πιστεύω) τρία ουσιαστικά προβλήματα/προκλήσεις: το πρώτο αφορούσε την αναζήτηση και στελέχωση της VOLOGRAMS. Αναζητούσαμε άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες, αλλά κυρίως που θα πιστέψουν στο όραμα των ιδρυτών, της τεχνολογία της αλλά και την προοπτική αυτής. Παρόλο την θετική ανταπόκριση, βρήκαμε εμπόδια στο ύψος των απαιτούμενων αμοιβών.  Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και σε ένα βαθμό ακόμα αντιμετωπίζουμε εδώ στην Ιρλανδία είναι ότι οι μεγάλοι τεχνολογικοί κολοσσοί MAGA (Microsoft, Apple, Google, and Amazon) ή FAANG (Facebook, Apple, Amazon, Netflix, and Google) έχουν την οικονομική δυνατότητα να προσλαμβάνουν τους καλύτερους στο χώρο σε σχέση με μία startup. Το ύψος χρηματοδότησης  μιας startup είναι συνήθως περιορισμένο και αδυνατεί οικονομικά να προσλάβει αυτά τα ταλέντα που τόσο χρειάζεται για το προϊόν της, διότι όπως αντιλαμβάνεστε,  στο τέλος το προϊόν είναι οι άνθρωποι της που δουλεύουν πάνω σε αυτό.

Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε ήταν η βέλτιστη διαχείριση του χρόνου στους ιδρυτές, ενώπιον πολλών μετώπων και λόγω περιορισμένης αρχικής χρηματοδότησης, οι ιδρυτές επωμίζονται πολλές επιπλέον αρμοδιότητες. Ο πρώτος χρόνος από την ίδρυση της εταιρείας, είχε μια έντονη πολυαπασχόληση ποικίλων θεμάτων σημαντικού βάρους, όπως η οργάνωση της εταιρείας, ανάπτυξη και προσαρμογή του προϊόντος στις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, τα καθημερινά λειτουργικά θέματα, τακτικές παρουσιάσεις της τεχνολογίας μας σε διεθνείς διαγωνισμούς, πληθώρα ταξίδια στο εξωτερικό παρουσιάζοντας την τεχνολογία μας, τακτικές συναντήσεις με την ομάδα και πολλά άλλα. Όταν ξεκινήσαμε να προσλαβάνουμε προσωπικό, έπρεπε να επενδύσουμε αρκετό χρόνο στη δημιουργία από μηδενικής βάσης, διαδικασιών μέσα στην εταιρία οι οποίες είναι κλιμακούμενες, με στόχο να μην χρειάζεται να τις ξαναλλάξεις από την αρχή όπως η εταιρεία μεγαλώνει. Επίσης, παρόλο που η  κουλτούρα μέσα στην εταιρεία καθοδηγείται σε ένα βαθμό από την ηγετική ομάδα, τα πρώτα άτομα που θα στελεχώσουν την εταιρία είναι και αυτά που θα μεταφέρουν και το τελικό πνεύμα της κουλτούρας μέσα σε αυτή.

Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα σε startups είναι το κόστος ευκαιριών, δηλαδή να μπορείς να φιλτράρεις τις ευκαιρίες πώλησης που θα δημιουργηθούν και να επικεντρωθείς σε αυτές που πραγματικά θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ανάπτυξη του προϊόν σου και να μην παρεκκλίνεις απο τα milestones που έχουν οριστεί για την ανάπτυξη αυτού. Ο χρόνος είναι ένας πολύς σημαντικός παράγοντας καθώς η χρηματοδότηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με συγκεκριμένα milestones στην ανάπτυξη του προϊόντος που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον επόμενο γύρο χρηματοδότησης.

Startupper: Τι θα θέλατε να αλλάξει στην Ελλάδα για να ενισχυθεί και υποστηριχθεί ακόμα περισσότερο η νέα επιχειρηματικότητα;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Η ενίσχυση της Ελληνικής επιχειρηματικότητας είναι ένα σύνθετο θέμα με πολλές παραμέτρους. Τα τελευταία χρόνια και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην χώρα έχουμε δει τη δημιουργία venture capital funds μέσω του EquiFund ύψους 300 εκ. ευρώ, που στηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από Ελληνικά προγράμματα, για την χρηματοδότηση startups σε επίπεδα pre-seed και seed.

Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι οι ελληνικές venture capitals αναζητούν Έλληνες του εξωτερικού που να εργάζονται είτε σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού ή μέσω meetups που διοργανώνουν ανά πρωτεύουσα με σκοπό την αναζήτηση ταλέντων και ιδεών που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν. Παρόλο που υπάρχει αρκετό ταλέντο στην Ελλάδα, πιστεύω ένα από τα πράγματα που πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία του Έλληνα και η προσαρμογή του στο σύγχρονο μοντέλο επιχειρηματικότητας που έχει κυριαρχήσει και στον υπόλοιπο κόσμο. Έχουν παρθεί είδη κάποιες πρωτοβουλίες από την Ελληνική πολιτεία στην εισαγωγή της επιχειρηματικότητας στα σχολεία, όπως γίνεται είδη και σε αρκετές άλλες προηγμένες χώρες του εξωτερικού.

Επίσης, η εισαγωγή της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας σαν προαπαιτούμενο μάθημα σε τμήματα Πανεπιστημίων και ΤΕΙ ανεξαρτήτως κλάδου, θα δώσει μία νέα ώθηση στις προοπτικές του επαγγέλματος και θα σπάσει τη μέχρι τώρα λογική του Έλληνα, ότι η επαγγελματική αποκατάσταση δεν σημαίνει μόνο εύρεση θέσης εργασίας στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Να μπει στη λογική των νέων ανθρώπων στη χώρα ότι το τρίγωνο επιχειρηματικότητα-καινοτομία-εξειδίκευση σε κάποιο κλάδο είναι το μοντέλο αυτό που έχει πάει μπροστά πολλές οικονομίες ανά τον κόσμο, γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο μπορείς να φέρεις το disruption σε έναν κλάδο και να μεγιστοποιήσεις την συνεισφορά σου σε αυτό.

Επιπλέον, το τρίγωνο Πανεπιστήμιο-Έρευνα-Επενδύσεις συνδράμει στην εμπορευματοποίηση των τεχνολογιών που αναπτύχθηκαν μέσα από Πανεπιστήμια, με την ίδρυση τεχνοβλαστών (spin-out). Παρόλο που σε κάποια από τα Ελληνικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα η διαδικασία αυτή γίνεται με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, θα πρότεινα τη δημιουργία ενός νομικού πλαισίου (είτε να ορίζεται εσωτερικός κανονισμός από τα ίδια τα Ιδρύματα) το οποίο θα αυτοματοποιεί αυτή τη διαδικασία όπως έχει θεσπιστεί και σε πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη (με την Ιρλανδία να παίζει στις πρώτες θέσεις της κατάταξης).

Ενδεικτικά, σύμφωνα και με μια νέα ανεξάρτητη έρευνα, το Trinity College Dublin, κατατάσσεται  πρώτη στην Ευρώπη για την παραγωγή επιχειρηματιών. Οι απόφοιτοι από το Trinity College του Δουβλίνου ίδρυσαν τις περισσότερες εταιρείες που υποστηρίχθηκαν από venture capital funds σε σχέση με αποφοίτους άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων τα τελευταία 13 χρόνια. Βρίσκεται στην 46η παγκόσμια κατάταξη για την παραγωγή επιχειρηματιών που υποστηρίζονται από εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου από τα προπτυχιακά τους προγράμματα, σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιευθείσα έκθεση πανεπιστημίων του PitchBook. Ενδεικτικά, μεταξύ των ετών 2006 και 2019 – η περίοδος κατά την οποία η PitchBook πραγματοποίησε τις τελευταίες ανεξάρτητες αναλύσεις της – οι απόφοιτοι του Trinity παρήγαγαν 251 επιχειρηματίες, σχημάτισαν 228 εταιρείες που υποστηρίχθηκαν από venture capital funds και συγκέντρωσαν κεφάλαια ύψους περίπου 4,1 δισ. δολάρια.

Θα συμφωνήσω απόλυτα με τον Υφυπουργό Ανάπτυξης και επενδύσεων, κ. Χρήστο Δήμα ότι υπάρχει ανάγκη να επενδύσουμε περισσότερο στην Έρευνα και Ανάπτυξη για να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Δηλαδή, την ανάγκη να συνδεθεί πολύ πιο αποτελεσματικά η επιστημονική έρευνα με την καινοτομία, όπως έγινε στην δική μας περίπτωση εδώ στην Ιρλανδία. Το κλειδί για μένα παραμένει να είναι τα Πανεπιστήμια, τα οποία θα πρέπει να παίξουν ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και να παραδειγματιστούν από το πανεπιστημιακό-επενδυτικό μοντέλο της Ιρλανδίας.

Τέλος, εξυπακούεται ότι το φορολογικό καθεστώς πρέπει να είναι φιλικό προς το επιχειρηματικό περιβάλλον, όπως είναι στην Ιρλανδία, με φορολογικό συντελεστή 12.5% στις επιχειρήσεις.

Startupper: Τι συμβουλή θα δίνατε σε όσους θέλουν να μπουν στον κόσμο των Startups; 

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Ο κόσμος των startups είναι αρκετά αβέβαιος και το στάδιο της μεταβίβασης από startup σε scale up είναι αρκετά δύσκολος με πολλά εμπόδια στο δρόμο τα οποία άμα δεν έχεις εμπειρία από προηγούμενη startup ή τους κατάλληλους μέντορες να σε στηρίξουν και να σε συμβουλέψουν, η μετάβαση από startup σε scale up και τελικά σε screw up θα επέλθει σύντομα. Το σημαντικότερο είναι να είσαι μέλος μιας ομάδας συνιδρυτών που θα βοηθάει και θα στηρίζει ο ένας τον άλλον σε αυτό το μακρινό ταξίδι. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γνωρίζει καλά ο ένας τον άλλον, τα δυνατά και αδύνατα σημεία του και να μπορεί να συμπληρώνει ο ένας τον άλλον όταν χρειαστεί. Είναι σύνηθες φαινόμενο να διαλύεται μια ιδρυτική ομάδα, είτε λόγο  προσωπικών συμφερόντων είτε λόγο μεγάλων διαφωνιών μεταξύ τους, προπαντός σε θέματα διαχείρισης αποφάσεων μέσα στην εταιρία. Επίσης οι ιδρυτές να φροντίσουν να έχουν έμπειρους συμβούλους στο διοικητικό συμβούλιο, κυρίως με αποδεδειγμένη γνώση και εμπειρία, τόσο σε θέματα επιχειρηματικότητας όσο και σε θέματα εμπορικής πρακτικής.

Τέλος, κάθε αποτυχία μέσα στην εταιρία είναι μέρος μιας μεγαλύτερης επιτυχίας για το μέλλον (προσωπικής η μη) και πρέπει να διαθέτεις τη ψυχική δύναμη να μπορείς να σηκωθείς και να συνεχίσεις, έχοντας μάθει από τα λάθη αυτά.

Startupper: Πως μια Startup σαν τη δική σας μπορεί να υποστηρίξει την εποχή της πανδημίας;

Κωνσταντίνος Αμπλιανίτης: Μέσα από την έκρηξη μιας πανδημίας, όπως ο ιός COVID-19, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο καλούνται να εργαστούν από το σπίτι σε μια προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωση του ιού. Με τον πρόσφατο περιορισμό να επισκέπτονται φυσικά μέρη ή εκδηλώσεις, οι άνθρωποι αναζητούν τρόπους να συνεχίσουν τη δουλειά τους με νέες επαναστατικές τεχνολογίες, τόσο σε επίπεδο απομακρυσμένης εργασίας όσο και ψυχαγωγίας.

Με την απομακρυσμένη εργασία, τα κλειστά σχολεία και την κατάρρευση (όπως τα στοιχεία δείχνουν) της ταξιδιωτικής βιομηχανίας, η επαυξημένη πραγματικότητα (AR) και εικονική πραγματικότητα (VR) έρχονται να δώσουν λύση σε μερικά από αυτά.

Στη δική μας την περίπτωση δυστυχώς, η ανάγκη της κοινωνικής απόστασης σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της πανδημίας δεν είναι εφικτό. Η δημιουργία ενός ολογράμματος με την δικιά μας τεχνολογία προαπαιτεί μια ομάδα ανθρώπων να συνυπάρχουν στον ίδιο χωρώ (για την οργάνωση της λήψης, τις κάμερες και τη διαχείριση των δεδομένων).  Ακόμα και να μην υπήρχε το πρόβλημα της κοινωνικής απόστασης, και να μπορούσαμε να έχουμε σε πραγματικό χρόνο το ολόγραμμα, η μεταφορά σε πραγματικό χρόνου (real-time streaming) τέτοιου τεράστιου όγκου δεδομένων δε θα ήταν εφικτό στη παρούσα φάση.

Ωστόσο, υπάρχουν άλλες νεοφυείς εταιρείες που παρέχουν AR/VR εφαρμογές, οι οποίες μας δίνουν τα εργαλεία να δουλεύουμε από το σπίτι σε ασυνήθιστους καιρούς, σύμφωνα με τα παρακάτω ενδεικτικά παραδείγματα:

Η εικονική πραγματικότητα (VR) προσφέρει μια ισχυρή εναλλακτική λύση σε βιντεοκλήσεις και εκείνοι που την υιοθετούν θα μπορούσαν να επιλέξουν να διατηρήσουν την εικονική επικοινωνία ως μια μακροπρόθεσμη στρατηγική. Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του μέσου είναι η ικανότητά του να κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο, περιορίζοντας σημαντικά τα ταξίδια – μια σαφής λύση για το περιβάλλον και μια καλύτερη διαχείριση του χρόνου και των εξόδων. Αυτά τα εικονικά περιβάλλοντα, ειδικά για σκοπούς κατάρτισης & εκπαίδευσης, να μπορούν να σχεδιαστούν για βέλτιστη άνεση, παραγωγικότητα και δημιουργικότητα. Μια βίντεο κλήση είναι καλύτερη από μια παραδοσιακή τηλεφωνική κλήση. Η εταιρεία MeetinVR ισχυρίζεται ότι υπάρχει 25% αύξηση της προσοχής κατά την συνάντηση μιας εικονικής πραγματικότητας σε σύγκριση με την τηλεδιάσκεψη. Μια πολύ υποσχόμενη εταιρία στο χώρο είναι και η Spatial.

Επιπλέον, η πανδημία είναι καταστροφική για μουσεία και γκαλερί. Οι περισσότεροι χώροι έχουν κλείσει τις πόρτες τους και λίγοι που έχουν παραμείνει ανοιχτοί, έχουν περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των επισκεπτών. Ακριβώς όπως οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί έχουν “αγκαλιάσει” την ηλεκτρονική μάθηση σε μια εποχή κρίσης, η τέχνη μπορεί να ωθηθεί σε χρήση της εικονική πραγματικότητα δημιουργώντας εικονικά μουσεία με ψηφιακά αντικείμενα που θα επιτρέπει στον επισκέπτη να έχει μια εικονική ξενάγηση μέσα στο χώρο αυτό μέσω με της δημιουργίας διήγησης ιστοριών (storytelling).

Αξιοποιώντας τη δύναμη του VR/AR για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης βλέπουμε πολλές εφαρμογές να βρίσκονται στον πυρήνα της παρεμβατικής υγειονομικής περίθαλψης (Immersive Healthcare). Ενδεικτικά μόνο, νεοφυείς εταιρείες σαν την Immersive Rehab δημιουργούν διαδραστικά προγράμματα φυσιοθεραπείας στην εικονική πραγματικότητα με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της φυσικής και νευρο-αποκατάστασης. Επίσης η εταιρεία Surgical Theater σχεδιάζει μια προσέγγιση κατάρτισης χειρουργικής επέμβασης με VR, παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποιούν οι πιλότοι αεροσκαφών.

Η προσέγγιση επιτρέπει στους γιατρούς να προγραμματίσουν και να προσομοιώσουν τις χειρουργικές επεμβάσεις εκ των προτέρων. Η πλατφόρμα ιατρικής απεικόνισης χρησιμεύει επίσης ως εργαλείο εκπαίδευσης και συνεργασίας ασθενών. Παρόμοια εταιρεία είναι και η GIBLIB. Η ισραηλινή VRHealth αναπτύσσει εργαλεία εικονικής πραγματικότητας και λύσεις για ιατρικές και ευεξιακές χρήσεις. Τα προϊόντα τους επικεντρώνονται στην περίθαλψη αποκατάστασης, τη διαχείριση του πόνου και την ανάλυση, και πολλά άλλα. Ένα από τα προϊόντα της ναυαρχίδας, το VRReliever αντιμετωπίζει τον πόνο του ασθενούς μέσω σύνθετων και ευχάριστων διαδραστικών εικόνων μεσω VR.

Ορισμένα νοσοκομεία της Κίνας, όπως το First Affiliated Hospital of Kunming Medical University, άφησαν τους γιατρούς να φορέσουν γυαλιά εικονικής πραγματικότητας  (VR headsets) για να επισκεφθούν μέσω εικονικής πραγματικότητας τους πιθανούς ασθενείς Covid-19 σε απομονωμένους χώρους.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων βασίζονται επίσης πολύ στην προώθηση ακινήτων μέσω VR τεχνολογίας. Μερικοί έχουν δημιουργήσει εφαρμογές για να δουν τα σπίτια με εικονική πραγματικότητα, βοηθώντας να υποστηρίξουν τις πωλήσεις καθώς πολλές πόλεις αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε κατάσταση “καραντίνας”. Θα δούμε επίσης και συνέδρια να παρακολουθούνται σε απευθείας μετάδοση μέσω AR/VR.

Με την 5G τεχνολογία να μπαίνει πιο πολύ στη ζωή των ανθρώπων με όλο και περισσότερες συσκευές να υποστηρίζουν αυτή την τεχνολογία, θα δούμε όλο και περισσότερες AR/VR εφαρμογές να δημιουργούνται λογω και και της ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων μεταξύ δεικτών.

Σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά της PWC, η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα θα μπορούσε να δώσει μια ώθηση 1,4 τρισ. λιρών στην παγκόσμια οικονομία μέχρι το 2030. Επίσης η έκθεση αυτή προβλέπει ότι σχεδόν 23,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως θα χρησιμοποιούν AR και VR έως το 2030 – περίπου 27 φορές περισσότερο από ότι σήμερα. Από τις δύο τεχνολογίες, η AR θα συνεχίσει να παρέχει τα μεγαλύτερα οφέλη στο παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2030, αντιπροσωπεύοντας 985 δισ. λίρες από τα συνολικά 1,4 τρισ. λίρες.

Συγκεκριμένα: Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης θα δώσει ώθηση ύψους 316 δισεκατομμυρίων λιρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ έως το 2030 μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών. Το VR χρησιμοποιείται ήδη για να παρέχει στους φοιτητές ιατρικής μεγαλύτερη πρόσβαση στα χειρουργεία και επιτρέπει σε συμβούλους με έδρα σε διαφορετικές τοποθεσίες να συνεργάζονται εξ αποστάσεως και να συζητούν τις επερχόμενες χειρουργικές επεμβάσεις.

Η χρήση των VR και AR στην ανάπτυξη και την κατάρτιση θα δώσει ώθηση 265,2 δισεκατομμυρίων λιρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ μέχρι το 2030 υποστηρίζοντας την κατάρτιση όπου δεν είναι πάντα πρακτικό ή ασφαλές να το πράξει στον πραγματικό κόσμο.

Η χρήση των VR και AR στον τομέα της λιανικής και των καταναλωτών θα δώσει ώθηση ύψους 184,2 δισ. στο παγκόσμιο ΑΕΠ μέχρι το 2030. Οι έμποροι λιανικής πώλησης θα μπορέσουν να δημιουργήσουν νέες εμπειρίες πελατών, από εικονικούς χώρους τοποθέτησης σε καταστήματα μόδας έως εφαρμογές AR που θα επιτρέπουν  καταναλωτές να δοκιμάσουν το πως έπιπλα θα εμφανίζονται στο σπίτι τους πριν αγοράσουν. Οι τεχνολογίες θα βοηθήσουν επίσης τους λιανοπωλητές να κατανοήσουν καλύτερα την συμπεριφορά των αγοραστών μέσω της προηγμένης έρευνας των καταναλωτών.

Η ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών θα δώσει ώθηση ύψους 123,5 δισ. λιρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ μέχρι το 2030 μέσω της τεχνολογίας VR/AR. Θα επιτρέψει στους οργανισμούς να εργαστούν και να συνεργαστούν σε εικονικά περιβάλλοντα, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα.

Τέλος,αξίζει να σημειωθεί ότι καθώς η οικονομία αυξάνεται παραγωγικότερη χάρη στις δύο τεχνολογίες, άλλο τόσο πολλές θέσεις εργασίας θα περάσουν από ριζικές αλλαγές.