Η παραγωγή e-waste και η τοξική επιρροή στην βιώσιμη ανάπτυξη

Η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα των τελευταίων ετών. Με τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής να γίνονται όλο και πιο ορατές, η ανάγκη μείωσης των αποβλήτων έχει γίνει πιο επιτακτική. Όταν μιλάμε για τα απόβλητα η συζήτηση έχει συνήθως επίκεντρο τα πλαστικά. Ωστόσο, υπάρχει άλλη μια κατηγορία αποβλήτων, η οποία είναι εξαιρετικά επιβλαβή για το περιβάλλον: τα ηλεκτρονικά απόβλητα (e-waste).

Αρκεί κανείς να αναρωτηθεί πόσα παλιά κινητά η άλλες ηλεκτρονικές συσκευές έχει ο καθένας μας σε ένα συρτάρι στο σπίτι του. Δυστυχώς, πολλοί από εμάς έχουμε συνηθίσει να αποθηκεύουμε ή να πετάμε παλιά ηλεκτρονικά προϊόντα αντί να τα επισκευάζουμε. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένα βουνό ηλεκτρονικών απορριμμάτων, το οποίο αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Τι μπορούμε όμως να κάνουμε γι’ αυτό; Πάμε να δούμε παρακάτω μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να περιοριστούν τα απόβλητα αυτά.

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα (e-waste) ανά τον κόσμο πρόκειται να φτάσουν τα 75 εκατ. τόνους έως το 2030, σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, «Global E-waste Monitor». Πρόκειται για μια πάρα πολύ ανησυχητική εξέλιξη, καθώς τα ηλεκτρονικά απόβλητα περιέχουν χημικές ουσίες, οι οποίες είναι βλαβερές για το περιβάλλον. Επίσης, είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη καθώς πολλά από τα προϊόντα αυτά αντί να απορριφθούν, θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν, μειώνοντας την ανάγκη παραγωγής περισσότερων.

Η καλύτερη λύση για το περιβάλλον είναι η μείωση των αποβλήτων. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη μελέτη του γερμανικού ινστιτούτου, Oeko-Institut, εάν κανείς χρησιμοποιεί μια τηλεόραση για 13 χρόνια αντί για έξι, εξοικονομεί περίπου 660 κιλά αερίων του θερμοκηπίου. Επίσης, εάν κανείς χρησιμοποιεί το smartphone του για επτά χρόνια αντί για 2,5, εξοικονομεί περίπου 100 κιλά αερίων του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και το Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Συμβούλιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η λύση βρίσκεται στην αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών. Εάν εφαρμοστούν οι αρχές τις κυκλικής οικονομίας στον τομέα των ηλεκτρονικών αποβλήτων, θα μπορούσαν να επιτευχθούν σημαντικά οφέλη για την εξάλειψη των αποβλήτων. Επίσης, κάτι τέτοιο έχει και σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, καθώς θα μπορούσε να αποφέρει οικονομικά οφέλη έως και 4,5 τρισ. δολάρια έως το 2030.

Τα καλά νέα είναι ότι τόσο οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο όσο και οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα με σκοπό να διευκολύνουν τους καταναλωτές να επισκευάσουν τα προϊόντα τους. Ακολουθούν παρακάτω μερικά παραδείγματα.

Μπόνους για repair

Αυτό που εμποδίζει τους καταναλωτές από το να επισκευάσουν ένα προϊόν, σε πολλές περιπτώσεις, είναι το κόστος σε σύγκριση με την αγορά ενός νέου. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, φέτος η Αυστρία και το γερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας εισήγαγαν το μπόνους επισκευής, το οποίο χρηματοδοτείται με δημόσια δαπάνη, προκειμένου να αποζημιώσουν ένα μέρος του κόστους των καταναλωτών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος μπόνους δίνονται έως και περίπου 100 ευρώ ανά άτομο για την επισκευή μίας ελαττωματικής ηλεκτρικής συσκευής. Η Θουριγγία εισήγαγε το πρόγραμμα τον Ιούνιο και μάλιστα είχε τέτοια δυναμικότητα που το κράτος ξέμεινε από κεφάλαια μέχρι τον Οκτώβριο.

Σε πολλές αυστριακές περιοχές, τα κεφάλαια χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των τοπικών επιχειρήσεων. «Όσοι φροντίζουν καλά τις ελαττωματικές συσκευές τους θα ανταμειφθούν », δήλωσε χαρακτηριστικά η υπουργός Περιβάλλοντος της Θουριγγίας Anja Siegesmund.

Ειδικά σημεία για επισκευή

Οι καφετέριες, για παράδειγμα, επισκευής αποτελούν μια από τις πιο ραγδαία αναπτυσσόμενες «πράσινες» τάσεις παγκοσμίως. Οι καφετέριες αυτές είναι ειδικά σχεδιασμένες με σκοπό να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να φέρνουν τα προϊόντα τους για επισκευή. Διευθύνονται από εθελοντές, οι οποίοι προσφέρουν βοήθεια στην επισκευή και συντήρηση σπασμένων ή ελαττωματικών αντικειμένων. Υπάρχουν χιλιάδες τέτοια καφέ σε όλο τον κόσμο, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στο Βέλγιο, το οποίο έχει σχεδόν 2.000.