AgriCaptureCO2: η πλατφόρμα που πιστοποιεί την αυτοθεραπευτική ικανότητα της φύσης
Το AgriCaptureCO2 είναι ένα Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα Horizon2020, που αποσκοπεί στην ανάπτυξη και εμπορική διάθεση μιας πλατφόρμας που ικανοποιεί τις φιλοδοξίες για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μεγάλης κλίμακας στον γεωργικό τομέα.
Τον τελευταίο καιρό, το κίνημα της Αναγεννητικής Γεωργίας κερδίζει την υποστήριξη μεγάλων εταιρειών όπως η General Mills και η PepsiCo, ενώ υποστηρίζεται και από την κυβέρνηση Μπάιντεν. Τη χρονιά που πέρασε ο ελβετικός γίγαντας τροφίμων Nestle ανακοίνωσε πως θα επενδύσει 1,1 δισ. ευρώ στην αναγεννητική γεωργία, με στόχο την προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των αγροτών και την ενίσχυση της ευημερίας των αγροτικών κοινοτήτων. Αντίστοιχα η εταιρεία illycaffè πειραματίζεται ήδη με ένα αναγεννητικό παραγωγικό μοντέλο στη Γουατεμάλα και στην Αιθιοπία που δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και αναγεννά το έδαφος με οργανική ύλη, καθιστώντας το πιο γόνιμο και ενισχύοντας τη φυσική του άμυνα. Οι ιδιωτικές αγορές άνθρακα, από την πλευρά τους, ενθαρρύνουν τους αγρότες να συμμετέχουν σε αυτό.
«Η κλιματική αλλαγή είναι μια αυξανόμενη απειλή και οι αγρότες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή άμυνας. Πρέπει να προσαρμοστούν σε ταχέως μεταβαλλόμενα καιρικά μοτίβα, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Υιοθετώντας πρακτικές Αναγεννητικής Γεωργίας, οι αγρότες μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση της κλιματικής κρίσης, να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά της παραγωγής τους και να ενισχύσουν τα περιθώρια κέρδους τους», σχολιάζει ο Γεωπόνος Γεωργικής Μηχανικής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Βασίλειος Ψηρούκης, ο οποίος συμμετέχει στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο AgriCaptureCO2 που στοχεύει να ενθαρρύνει και να βοηθήσει τους αγρότες να υιοθετήσουν την αναγεννητική γεωργία.
Η αναγεννητική γεωργία κάνει κάτι περισσότερο από το συντηρεί απλώς το έδαφος. Περιλαμβάνοντας ένα σύστημα γεωργικών αρχών και πρακτικών που αποκαθιστά και ενισχύει ολόκληρο το εδαφικό οικοσύστημα, μπορεί να αναπληρώσει την οργανική ουσία του και να αποκαταστήσει την υποβαθμισμένη βιοποικιλότητά του.
«Τα γεωργικά εδάφη αποτελούν τις πιο σημαντικές δεξαμενές άνθρακα του πλανήτη, καθώς έχουν τη δυνατότητα να απορροφούν και να αποθηκεύουν τεράστιους όγκους άνθρακα. Η υιοθέτηση των πρακτικών Αναγεννητικής Γεωργίας είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τον μετριασμό της κλιματικής κρίσης και κλειδί για τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Ωστόσο, αυτό απαιτεί κρίσιμη συμμετοχή από αγρότες και άλλους φορείς στην αλυσίδα αξίας των αγροδιατροφικών προϊόντων, ενώ παράλληλα προϋποθέτει την πρόσβασή τους σε μια βάση γνώσης, σε κατάλληλα μηχανήματα και σε τεχνολογία, καθώς και σε ευκαιρίες στην αγορά που παρέχουν οικονομική οφέλη για τους ίδιους», εξηγεί ο έλληνας επιστήμονας, συμπληρώνοντας πως οι πρακτικές αναγεννητικής γεωργίας μπορούν να δεσμεύσουν τον άνθρακα πιο αποτελεσματικά από οποιοδήποτε άλλη πρακτική στη γεωργία σήμερα, ενώ αυξάνουν την αξία της γης και ξεκλειδώνουν πρόσθετες ροές εσόδων από τη διαχείρισή της με βιώσιμο και φιλικό προς το κλίμα τρόπο.
Μια πλατφόρμα που στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές
Σύμφωνα με τον κ. Ψηρούκη, το έργο AgriCaptureCO2 θα τυποποιήσει τις διαδικασίες για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της δέσμευσης του άνθρακα στα γεωργικά εδάφη, ενώ παράλληλα θα είναι σε θέση να πιστοποιεί τη χρήση τους για τη “Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή” (United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC) και το Verified Carbon Standard (VCS).
Σε πρακτικό επίπεδο, το AgriCaptureCO2 που είναι ένα Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα Horizon2020, αποσκοπεί στην ανάπτυξη και εμπορική διάθεση μιας πλατφόρμας που θα ικανοποιεί τις φιλοδοξίες επίτευξης μηδενικών εκπομπών μεγάλης κλίμακας στο γεωργικό τομέα. Αυτό δύναται να επιτευχθεί μέσω της ενδυνάμωσης της Αναγεννητικής Γεωργίας, καθώς και της μέτρησης και παρακολούθησης της δέσμευσης άνθρακα στα Ευρωπαϊκά γεωργικά εδάφη.
«Το έργο, στο οποίο συμμετέχουν 14 εταίροι από 7 χώρες, υλοποιεί πέντε πιλοτικά πειράματα για διαφορετικές περιπτώσεις χρήσης σε όλη την Ευρώπη παρέχοντας ποικίλα λειτουργικά περιβάλλοντα στα οποία θα δοκιμαστεί και θα επιδειχθεί η πλατφόρμα. Στα πιλοτικά αυτά πειράματα συμμετέχουν και δύο ελληνικοί ερευνητικοί φορείς, αρχικά ο ΕΛΓΟ-Δήμητρα της Κρήτης που είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό, συντονισμό και υλοποίηση των πιλοτικών πειραμάτων σε όλη την Ευρώπη, αλλά και σε κάποιες περιοχές εκτός αυτής (Ηνωμένο Βασίλειο, Πολωνία, Κένυα, και Σερβία), ενώ παράλληλα είναι και υπεύθυνος για τον ελληνικό πιλότο που αφορά στα ελαιόδεντρα της Κρήτης. Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με τη σειρά του έχει αναλάβει τη μοντελοποίηση της κίνησης του άνθρακα, και την εφαρμογή επιλεγμένων μοντέλων στους επιμέρους πιλότους του έργου. Σκοπός της δράσης αυτής είναι τόσο η παραγωγή νέας γνώσης πάνω στο αντικείμενο της κίνησης του άνθρακα ανάλογα με τις γεωργικές πρακτικές που εφαρμόζονται, αλλά και η ενσωμάτωση των μοντέλων στη πλατφόρμα του έργου, σε συνεργασία με το συντονιστή του έργου, την εταιρία Gilab», αναλύει ο έλληνας γεωπόνος.
Σύμφωνα με τον ίδιο, για να επιτευχθούν οι ειδικοί στόχοι του έργου πρέπει να αναπτυχθεί μια σειρά συμπληρωματικών γεωχωρικών υπηρεσιών για την πλατφόρμα AgriCaptureCO2, αξιοποιώντας δορυφορικά δεδομένα από το πρόγραμμα Copernicus, να υιοθετηθούν τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ) για τη δημιουργία νέων βιώσιμων αλυσίδων αξίας δεδομένων, όπως και να δημιουργηθεί και ενεργοποιηθεί ένα Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αναγεννητικής Γεωργίας, για την υποστήριξη ενός οικοσυστήματος για τους γεωργούς και την παροχή μιας δυνητικής βάσης πελατών/χρηστών για το AgriCaptureCO2.
Σημαντική κρίνεται και η συστηματική συμμετοχή των τελικών χρηστών στη συν-ανάπτυξη της πλατφόρμας, ώστε να διασφαλιστεί ότι το AgriCaptureCO2 ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ανάγκες τους, παρέχει ουσιώδη αξία για αυτούς και ικανοποιεί τις απαιτήσεις του κλάδου, καθώς και ο αποτελεσματικός σχεδιασμός της συνέχισης της λειτουργίας και της εμπορικής εκμετάλλευσης της πλατφόρμας μετά την ολοκλήρωση του έργου και της υποστήριξη στη μετάβαση στην παροχή υπηρεσιών.
Οι ερευνητές του έργου στοιχηματίζουν στο αυτοθεραπευτικό αποτέλεσμα της φύσης και προσκαλούν τους ενδιαφερόμενους αγρότες-παραγωγούς να επικοινωνήσουν μαζί τους.
