Πόσα «σήκωσαν» τα «Forky» σε ΗΠΑ και Ευρώπη;

Πριν δύο εβδομάδες το Startupper.gr δημοσίευσε μία συνέντευξη με τον Μιχάλη Γκόντα, συνιδρυτή της νέας εταιρείας Forky, η οποία συνδυάζει την τεχνολογία με τον παραδοσιακό κλάδο της εστίασης για να παραδίδει ποιοτικό φαγητό σε χαμηλό κόστος και γρήγορο χρόνο παράδοσης (κάτω από 15 λεπτά).

Δείτε την στο: Μ. Γκόντας: «Το Forky έκλεισε τον πρώτο γύρο χρηματοδότησης 800.000 ευρώ» (video-συνέντευξη)

Η νέα υπηρεσία προέκυψε μέσα από τη δραστηριοποίηση του Cookisto, μίας υπηρεσίας που είχε δημιουργήσει η ίδια ομάδα, αλλά διέθετε περισσότερο κοινωνικά χαρακτηριστικά: επρόκειτο για ένα «peer-to-peer» δίκτυο, στο οποίο ο χρήστης παρήγγελνε φαγητό από κάποιον άλλον χρήστη. Όπως εξηγεί ο Μιχάλης Γκόντας στη συνέντευξη προς το Startupper.gr, το μοντέλο αυτό δεν κατάφερε να λειτουργήσει σε τέτοιο βαθμό που να είναι οικονομικώς βιώσιμο για την εταιρεία, καθώς αυτό που αναζητά ένας χρήστης από μία υπηρεσία φαγητού είναι πρώτα από όλα η άνεση και η ευκολία, παρά το χαμηλό κόστος ή η ποιότητα φαγητού.

Αυτό που «κέντρισε» την προσοχή των αναγνωστών ήταν η ανακοίνωση ότι η Forky έχει ολοκληρώσει τη συμφωνία της για χρηματοδότηση 800.000 ευρώ από το Opefund, το βρετανικό ταμείο Blue Wire Capital και από Έλληνες ιδιώτες επενδυτές.

Διαβάστε επίσης γιατί το Openfund είπε «όχι» στο Cookisto, αλλά «ναι» στο Forky

Μάλιστα, δεν έλειψαν και σχόλια (φερ’ ειπείν στη σελίδα του Startupper.gr στο Facebook) σχετικά με το ύψος των κεφαλαίων που έλαβε η εταιρεία, κρίνοντάς τα δηλαδή ως πολλά.

Με αυτή την αφορμή το Startupper.gr σας παρουσιάζει τις αντίστοιχες υπηρεσίες με το Forky που δραστηριοποιούνται σε ΗΠΑ και Βρετανία, συγκρίνοντας τα επενδυτικά κεφάλαια που έχουν λάβει για να αναπτύξουν ένα πανομοιότυπο επιχειρηματικό μοντέλο.

SpoonRocket
Συμμετείχε στο μεγαλύτερο πρόγραμμα «εκκόλαψης» startup εταιρειών στις ΗΠΑ και παγκοσμίως, το Y Combinator, τον Αύγουστο του 2013, έχοντας ξεκινήσει τη λειτουργία του δύο μήνες νωρίτερα. Εξυπηρετεί περιοχές στο Σαν Φρανσίσκο, το Σαν Ντιέγο και το Σηάττλ. Σε κάθε πόλη διαθέτει διαφορετικό ωράριο λειτουργίας, τιμοκατάλογο (έως 10 δολάρια) και χρόνο παράδοσης (έως 20 λεπτά). Οι χρήστες παραγγέλνουν μέσω κινητής εφαρμογής και παραλαμβάνουν το φαγητό τους στο χώρο τους, ενώ το φαγητό μεταφέρεται με οχήματα εξοπλισμένα με ειδικές μονάδες θέρμανσης ώστε να το κρατούν ζεστό και να μην απαιτείται ο διανομέας να επιστρέφει στην κουζίνα για να παραλάβει μία νέα μερίδα όταν τοποθετείται μία νέα παραγγελία. Ήδη από τον Ιούλιο του 2013 οι δημιουργοί της SpoonRocket, Άνσον Τσούι και Στήβεν Χσιάο (οι οποίοι έχουν παρελθόν στα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στον κλάδο του φαγητού) εξέφραζαν το «όραμά» τους για μία υπηρεσία φαγητού, το οποίο θα μεταφέρεται κατεψυγμένο και θα θερμαίνεται από τον διανομέα εν κινήσει προς την παράδοση της παραγγελίας, αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το παραδοσιακό delivery. Η εταιρεία τον Σεπτέμβριο του 2013 έλαβε ένα γύρο seed χρηματοδότησης ύψους 2,5 εκατ. δολ. από το Y Combinator, το FundersClub και ιδιώτες επενδυτές για την έναρξη της λειτουργίας της (τότε μόνο στο Μπέρκλεϋ και στο Έμερυβιλλ), ενώ τον Μάιο του 2014 επιβεβαίωσε έναν Series A γύρο ύψους 11 εκατ. δολ. από τα ταμεία Foundation Capital και General Catalyst, για να λανσάρει στο Σαν Φρανσίσκο.

Sprig
Το SpoonRocket δεν είναι η μόνη υπηρεσία παράδοσης ποιοτικού φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα στις ΗΠΑ. Παρόμοιο μοντέλο έχει και το Sprig, το οποίο λανσαρίστηκε τον Νοέμβριο του 2013, καλύπτοντας τις ώρες του δείπνου σε λίγες γειτονιές του Σαν Φρανσίσκο. Τον Ιανουάριο του 2015 επέκτεινε τις περιοχές (εισάγοντας το Πάλο Άλτο) και το ωράριο που καλύπτει (από τις 10:00 μέχρι τις 22:00) και εισήγαγε ένα μοντέλο μηνιαίας συνδρομής στην υπηρεσία. Διαφοροποιείται στο ότι το μοντέλο της περιέχει μία χρέωση παράδοσης (επιπλέον της χρέωσης του φαγητού η οποία ανέρχεται σε 10 δολάρια) η οποία κυμαίνεται δυναμικά από 2 έως 6 δολάρια, αναλόγως με την ζήτηση που πρέπει να εξυπηρετήσει. Με τη μηνιαία συνδρομή, οι χρήστες καλύπτουν όλα τα έξοδα παράδοσης, και έχουν τη δυνατότητα παραγγελίας brunch τα Σαββατοκύριακα. Οι χρήστες παραγγέλνουν μέσα από μία κινητή εφαρμογή και το φαγητό παρασκευάζεται καθημερινά από συνεργαζόμενους επαγγελματίες σεφ, επίσης με έμφαση στα φρέσκα, ποιοτικά υλικά και στην παρασκευή υγιεινού φαγητού. Από τον Μάρτιο οι χρήστες μπορούν να παραγγείλουν και μέσα από τον browser τους. Η υπηρεσία λανσαρίσθηκε έχοντας seed χρηματοδότηση 1,2 εκατ. δολ. από μία πλειάδα ιδιωτών επενδυτών, τον Δεκέμβριο του 2013 ακολούθησε ένας ενδιάμεσος γύρος 500.000 δολ. από το Great Oaks Venture Capital, ενώ τον Μάρτιο του 2014 ανακοίνωσε γύρο Series A ύψους 10 εκατ. δολ. από τους Greylock Partners, με τη συμμετοχή της Battery Ventures και των Accel Partners. Το Sprig συνίδρυσε ο Γκάγκαν Μπιγιάνι, μέλος της ομάδας που δημιούργησε την εκπαιδευτική πλατφόρμα Udemy, και μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 ανέφερε συνολικά 250.000 παραδόσεις γευμάτων.

Munchery
Κλείνοντας με τις ΗΠΑ, όπου τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα στον κλάδο του φαγητού έχουν δημιουργήσει μία «στρατιά» εταιρειών με χαρακτηριστικά που περιγράφουμε (η τάση αυτή έχει χαρακτηριστικώς ονομασθεί ως «ο πόλεμος του delivery»), θα πρέπει να αναφερθούμε και στο Munchery, το οποίο ωστόσο διαφέρει από το μοντέλο των παραπάνω εταιρειών: Επικεντρώνεται περισσότερο στην παρασκευή φαγητού το οποίο παραδίδεται κρύο στον πελάτη, προκειμένου να ξαναθερμανθεί από τον ίδιο και παραδίδει μόνο βραδυνές ώρες. Επικεντρώνεται δηλαδή όχι τόσο στην επίλυση του προβλήματος αναζήτησης ποιοτικού και φθηνού φαγητού σε άμεσο χρόνο, αλλά στον “επαναπροσδιορισμό” του δείπνου για πολυάσχολους επαγγελματίες και οικογενειάρχες. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο, η εταιρεία απλοποιεί τα ζητήματα παραδόσεων και ποιότητας του φαγητού, ενώ εντάσσεται σε μικρότερη φορολογική κλίμακα. Πάντως ήδη από τον Απρίλιο του 2014 λάνσαρε στο Σαν Φρανσίσκο και μία νέα υπηρεσία άμεσης παράδοσης («on-demand») ζεστού φαγητού με με χρόνους παράδοσης από 20 έως 40 λεπτά, η οποία διατίθεται και στις άλλες δύο πόλεις που λειτουργεί: Σηάττλ και Νέα Υόρκη, όπου επεκτάθηκε προσφάτως. Το φαγητό παρασκευάζεται από ένα δίκτυο επαγγλεματιών σεφ, το αναλυτικό προφίλ και το ιστορικό των οποίων μπορούν οι χρήστες να δουν online. Η υπηρεσία χρεώνει και κόστος παράδοσης, το οποίο διαφέρει εάν πρόκειται για προπαραγγελία (μικρότερη χρέωση) ή για παράδοση σε άμεσο χρόνο (μεγαλύτερη). Το Munchery δημιουργήθηκε από τους Τρι Τραν (διευθύνων σύμβουλος) και Κόνραντ Τσου και ξεκίνησε τη λειτουργία του στα τέλη Μαρτίου 2011, ενώ έχει λάβει συνολικά επενδυτικά κεφάλαια 39,9 εκατ. δολ. (ανάμεσά τους δύο μεγάλοι γύροι Series A 4 εκατ. έκαστος και ένας Series B 28 εκατ. με κύρια συμμετοχή της Sherpa Ventures που έχει επενδύσει και στο Uber ) Εκτός από τις πόλεις στις οποίες βρίσκεται ήδη, υπάρχουν σχέδια και για πόλεις όπως το Λος Άντζελες και η Ουώσινγκτον. Το Forbes υπολογίζει την αποτίμηση της εταιρείας σε 180 εκατ. δολάρια, ενώ σύμφωνα με τα μοναδικά στοιχεία που έχει δώσει η εταιρεία στη δημοσιότητα, εξυπηρετεί τουλάχιστον 1.500 παραγγελίες την ημέρα. Το Munchery, ον η μεγαλύτερη από τις τρεις υπηρεσίες, διαθέτει ένα πολύ μεγάλο εύρος μενού, το οποίο περιλαμβάνει γεύματα, ορεκτικά, γλυκά, αναψυκτικά και μενού ειδικά για παιδιά, ενώ συνεργάζεται και με εταιρείες τροφίμων ή ποτών για τη διανομή προϊόντων τους.

EatFirst
Η αντίστοιχη υπηρεσία στην Ευρώπη ονομάζεται EatFirst και έχει δημιουργηθεί από την Rocket Internet, μία γερμανική εταιρεία η οποία αναπτύσσει «κλώνους» επιτυχημένων αμερικανικών επιχειρηματικών μοντέλων στην Ευρώπη και σε άλλες αγορές. Η υπηρεσία λανσαρίσθηκε τον Αύγουστο του 2014 (το Forky ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούλιο) στην Πόλη του Λονδίνου, ενώ τον Σεπτέμβριο ξεκίνησε και στο Βερολίνο. Καλύπτοντας περιορισμένες περιοχές στις δύο πρωτεύουσες, οι χρήστες του EatFirst μπορούν να παραγγείλουν μεταξύ δύο πιάτων που έχει δημιουργήσει μία κουζίνα από επαγγελματίες σεφ και να λάβουν την παραγγελία τους εντός 15 λεπτών. Η υπηρεσία έχει δημιουργηθεί από τους Τόρμπεν Σουλτζ, Ουμπέρτο Άυρες Περέιρα και Ραχούλ Παρέκ και τον Ιανουάριο επέκτεινε το ωράριο παραδόσεων της και το βράδυ, προκειμένου να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση. Στο Λονδίνο παρέχει και την υπηρεσία EatFirst Home (παρόμοια με το Munchery), στην οποία οι χρήστες μπορούν να προπαραγγείλουν μέχρι και μία εβδομάδα νωρίτερα το δείπνο τους και όταν τους παραδοθεί να το καταναλώσουν αφού το αναθερμάνουν για δέκα λεπτά. Η εταιρεία δεν έχει ανακοινώσει επισήμως το ποσό της επένδυσης που έχει δεχθεί, ωστόσο τα γερμανικά μέσα έχουν εντοπίσει στις οικονομικές αναφορές της Rocket Internet ότι η EatFirst έχει χρηματοδοτηθεί με 5 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τις 500.000 έχει καταβάλει η Rocket Internet και τα υπόλοιπα 4,5 εκατ. ευρώ άλλοι επενδυτές, ενδεχομένως μόνο το ταμείο Holtzbrinck Ventures. Στους στόχους της εταιρείας είναι να επεκταθεί άμεσα τόσο στην υπόλοιπη Μεγάλη Βρετανία όσο και σε μία ακόμη ευρωπαϊκή χώρα. Η εταιρεία φέρεται να απασχολεί 50 άτομα στον τομέα της επιχειρηματικής ανάπτυξης και 100 άτομα στις παραδόσεις τόσο σε Λονδίνο όσο και σε Βερολίνο.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να τοποθετήσουμε τα χαρακτηριστικά των πέντε εταιρειών στον παρακάτω πίνακα:

Συμπερασματικώς, το μοντέλο που έχει εισάγει το Forky δεν αποτελεί μία καινοφανή σύλληψη, αλλά προσαρμογή στην ελληνική αγορά του μοντέλου που έχει εισαχθεί στις ΗΠΑ όσο παλαιά όσο οι αρχές του 2011, ενώ από τα τέλη του 2013 διαμορφώνεται ως σημαντική τάση. Οι εταιρείες που παρουσιάσαμε προηγουμένως είναι οι κύριοι εκπρόσωποί του σε Αμερική και Ευρώπη και διαφοροποιούνται μόνο σε μικρότερες λεπτομέρειες του επιχειρηματικού τους μοντέλου (αν δέχονται παραγγελίες σε τρέχοντα χρόνο ή προπαραγγελίες, αν παραδίδουν φαγητό ζεστό ή προς προθέρμανση, ποια ωράρια εξυπηρετούν κοκ.). Αυτό που μένει να δούμε είναι αν (και πόσο σύντομα) η Forky θα διεκδικήσει το πλεονέκτημα της πρώτης εισαγωγής αυτού του μοντέλου και σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές ή θα περιορισθεί μόνο στην ελληνική (κάτι που έχει συμβεί με αρκετά παραδείγματα προσανατολισμένων-προς-τον καταναλωτή ελληνικών startups, οι οποίες παρ’ ότι δοκίμασαν να αναπτυχθούν στο εξωτερικό είχαν μικρά ή καθόλου αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα οι Locish, Taxibeat, ParkAround, Cookisto κλπ.). Στο πρώτο σενάριο, ο ανταγωνισμός δεν θα είναι καθόλου εύκολος δεδομένου του μεγέθους και των πόρων που μπορεί να διαθέσει η Rocket Internet για να υποστηρίξει το εγχείρημά της, ενώ θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι θα δημιουργηθούν αντίστοιχες startups στις τοπικές αγορές. Είναι, άλλωστε, κάτι που αναγνωρίζουν και οι ίδιοι οι επενδυτές της εταιρείας.

Διαβάστε τι λένε στο: Openfund: «Όχι» στο Cookisto, «ναι» στο Forky

Απαντώντας στο αρχικό ερώτημα που έθεσε η ελληνική startup κοινότητα, κατά πόσον δηλαδή μία χρηματοδότηση της τάξης των 800.000 ευρώ είναι υψηλή για το επιχειρηματικό μοντέλο που εισάγει στην ελληνική αγορά το Forky, οι απαντήσεις μπορούν να διίστανται: εάν στόχος είναι μόνο η ελληνική αγορά και εάν τα κεφάλαια πρόκειται να καλύψουν ένα βραχυχρόνιο μόνο σχεδιασμό, τότε μάλλον η χρηματοδότηση κρίνεται ως υψηλή, καθώς στον «πυρήνα» της η εταιρεία είναι μία επιχείρηση εστίασης που «απλώς» αξιοποιεί την τεχνολογία στην παραγγελιοληψία και τις διανομές της. Ήδη ο γύρος «σποράς» του ελληνικού Forky προσεγγίζει αυτόν των αντίστοιχων υπηρεσιών του εξωτερικού, αλλά τα λειτουργικά κόστη και οι μισθοί στην ελληνική πρωτεύουσα είναι πολύ χαμηλότεροι από ό,τι στο Σαν Φρανσίσκο ή στο Λονδίνο (αν και η υπηρεσία στοχεύει να επεκταθεί σε όλο το εύρος της μητροπολιτικής Αθήνας, παρ’ ότι ξεκίνησε πιλοτικά από ένα μικρό μέρος του κέντρου της, κάτι που συνεπάγεται υψηλότερα κόστη λειτουργικής διαχείρισης και μεγαλύτερη ομάδα διανομής).

Από την άλλη, η χρηματοδότηση μπορεί να κριθεί ως “λογική” εφόσον πρόκειται να καλύψει ένα περισσότερο μακροχρόνιο πλάνο λειτουργίας, ώστε να δίνει στην εταιρεία το κεφάλαιο που θα της χρειασθεί για να κινηθεί σε ένα περιθώριο 18 μηνών για παράδειγμα μέχρι να “σηκώσει” τον επόμενο γύρο της. Επίσης, εάν στόχος είναι και κάποια ξένη αγορά (η παρουσία του βρετανικού επενδυτικού ταμείου παραδείγματος χάριν προϊδεάζει για ένα ενδιαφέρον για την βρετανική, ωστόσο ο Μιχάλης Γκόντας έχει αναφέρει ότι προς το παρόν το πλάνο αφορά μόνο στην ελληνική αγορά) και μέρος των κεφαλαίων απευθυνθούν σε μία τέτοια επέκταση, τότε είναι αντιληπτό ότι τα κεφάλαια είναι λίγα, σε σύγκριση μάλιστα και με τα κεφάλαια που έχει λάβει ο Ευρωπαίος ανταγωνιστής της Forky.

Σε κάθε περίπτωση, μία τέτοια συζήτηση (αν δηλαδή τα κεφάλαια για την Forky είναι πολλά) έχει νόημα μόνο λόγω της συμμετοχής στην επένδυση του (συγχρηματοδοτούμενου από τα κοινοτικά κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων) Jeremie Openfund II, ωστόσο οι πληροφορίες του Startupper.gr αναφέρουν ότι παρ’ ότι το ταμείο είναι αυτό που συμμετείχε με το μεγαλύτερο ποσό στον γύρο, η συμμετοχή του καλύπτει λιγότερο και από το μισό της συνολικής επένδυσης στην Forky. Επίσης, παρ’ ότι η συζήτηση εντάσσεται σε μία γενικότερη συζήτηση που γίνεται διεθνώς γύρω από τα επενδυτικά κεφάλαια και τις αποτιμήσεις που λαμβάνουν ταχέως αναπτυσσόμενες τεχνολογικές startups και κατά πόσο αυτά αποτελούν «φούσκα», δεν θα πρέπει να λησμονείται ότι οι άνθρωποι – ιδρυτές και επενδυτές – που είναι μέσα στις εταιρείες γνωρίζουν περισσότερα για τα στοιχεία και την στρατηγική που καθορίζουν την αξία τους.