Όταν αποτυγχάνουν οι Startups: Ποιους κινδύνους εγκυμονεί το “άδοξο” τέλος μιας νεοφυούς επιχείρησης
Ανεξάρτητα από τον λόγο πίσω από την αποτυχία μιας επιχείρησης, η διαδικασία εκκαθάρισης συνιστά μια επίπονη διαδικασία για όλους τους εμπλεκόμενους, πολλώ δε μάλλον για τους ιδρυτές οι οποίοι είναι οι τελευταίοι που θα αποκομίσουν, αν αποκομίσουν, κάτι από το τέλος του επιχειρηματικού εγχειρήματος.
Είναι αλήθεια πως στο παγκόσμιο οικοσύστημα των Startups, οι ιστορίες επιτυχίας τείνουν να μονοπωλούν το ενδιαφέρον τόσο των μέσων ενημέρωσης όσο και των προσώπων που δραστηριοποιούνται ενεργά στο χώρο των νεοφυών επιχειρήσεων. Χιλιάδες άρθρα γράφονται καθημερινά για “success stories”, τεράστιες χρηματοδοτήσεις και αξιομνημόνευτα deals ή για το πως μια ανερχόμενη Startup μπορεί να κάνει disrupt αλλάζοντας τα δεδομένα ολόκληρης της αγοράς. Ωστόσο, όπως και στις υπόλοιπες εκφάνσεις του επιχειρείν, έτσι και στο οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων υπάρχει και μια άλλη, εξίσου μεγάλη πλευρά, η οποία σπάνια συζητείται ανοικτά στη δημόσια σφαίρα των Startups. Αυτή της αποτυχίας. Κανένας founder, όπως είναι λογικό, δε θέλει να ξοδεύει τον χρόνο του αναλογιζόμενος την αποτυχία. Τα στοιχεία όμως είναι αποκαλυπτικά. Όπως αναφέρεται στη σχετική μελέτη του Journal of Empirical Entrepreneurship, σχεδόν 4 στις 5 νεοφυείς επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αρχική φάση χρηματοδότησης (seed stage) θα αποτύχουν. Οι λόγοι ποικίλλουν. Μικρή ζήτηση για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, ανεπαρκή κεφάλαια και εξωτερικοί αστάθμητοι παράγοντες όπως η κρίση της πανδημίας, είναι μόνο μερικά από τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι entrepreneurs.
«Το σημαντικότερο πράγμα που δε λαμβάνουν υπόψιν τους οι founders, είναι το ενδεχόμενο της αποτυχίας. Συχνά, οι νέοι ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων δεν βρίσκονται σε επαφή με την πραγματικότητα, επιμένοντας πεισματικά στο εγχείρημα τους. Είναι δύσκολο για τους ανθρώπους γενικά να αποχωρήσουν από κάτι στο οποίο έχουν επενδύσει, είτε οικονομικά, είτε ψυχολογικά», δηλώνει η Christie Zwahlen συνιδρύτρια της πολλά υποσχόμενης Startup, Petal, η οποία ανακοίνωσε τον Οκτώβριο πως μπήκε «στον πάγο».
Ανεξάρτητα από τον λόγο πίσω από την αποτυχία μιας επιχείρησης, η διαδικασία εκκαθάρισης συνιστά μια επίπονη διαδικασία για όλους τους εμπλεκόμενους, πολλώ δε μάλλον για τους ιδρυτές οι οποίοι είναι οι τελευταίοι που θα αποκομίσουν, αν αποκομίσουν, κάτι από το τέλος του επιχειρηματικού εγχειρήματος. Μολονότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία, οι ειδικοί επισημαίνουν πως οι founders οφείλουν να επιδείξουν μεγάλη προσοχή και να προχωρήσουν στις απαιτούμενες ενέργειες δίνοντας έμφαση στις λεπτομέρειες, στα πρότυπα της αντίστοιχης διαδικασίας για την έναρξη της επιχείρησής τους. Οι αναλυτές σημειώνουν πως υπάρχουν σωστοί και λάθος τρόποι για το «κλείσιμο» μιας ανεπιτυχούς επιχείρησης. Συγκεκριμένα, υπογραμμίζουν την ανάγκη διευθέτησης όλων των υποχρεώσεων απέναντι στους επενδυτές, το κράτος και τους υπαλλήλους. Όπως αναφέρει ο Scott Orn, COO της Kruze Consulting, η οποία παρέχει χρηματοοικονομικές και HR υπηρεσίες σε νεοφυείς επιχειρήσεις, όταν τα πράγματα φτάνουν σε οριακό σημείο, οι founders πρέπει να κάνουν μια ύστατη προσπάθεια για τη «σωτηρία» της επιχείρησης, απευθυνόμενοι στους υπάρχοντες επενδυτές. Από την πλευρά τους, οι επενδυτές οφείλουν, σύμφωνα με τον Scott Orn, να είναι υποστηρικτικοί απέναντι στους founders ανεξάρτητα από την τελική τους απόφαση, καθώς μπορούν να μάθουν από τα «λάθη» τους και να επιστρέψουν στο μέλλον με ένα καλύτερο σχέδιο. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι founders και τα υψηλόβαθμα στελέχη των Startups, οφείλουν δείχνουν κατανόηση στους υπαλλήλους, μερίδα των οποίων ενδέχεται να χρειαστούν στην επόμενη επιχειρηματική τους απόπειρα. Παράλληλα, οι ιδρυτές των Startups θα πρέπει να μιλήσουν με στρατηγικούς επενδυτές ή εταιρείες οι οποίες υλοποιούν εξαγορές τύπου “acquihire” προτού τρέξουν τις διαδικασίες για το κλείσιμο της επιχείρησης. Στο πλαίσιο αυτό, αρκετά σημαντικό είναι να οριστεί ένα χρονοδιάγραμμα με βάση τα ταμειακά διαθέσιμα της επιχείρησης. Μικρότερη ρευστότητα, συνεπάγεται την ανάγκη άμεσης έναρξης των απαραίτητων διαδικασιών, που αφορούν, όπως προαναφέρθηκε πολλά συμβαλλόμενα μέρη. Ο COO της Kruze Consulting υπογραμμίζει παράλληλα, πως προτεραιότητα πρέπει να δοθεί πρωτίστως στη διευθέτηση των οικονομικών υποχρεώσεων απέναντι στους εργαζομένους, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις, αν δε γίνει αυτό, ως υπόλογοι μπορεί να καταστούν τα ίδια τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Εκτός των παραπάνω, απαραίτητη είναι η ρύθμιση των ζητημάτων που σχετίζονται με τη φορολογία και το κράτος εν γένει. Οι ιδρυτές που δεν «κλείνουν» την επιχείρησή τους με τον σωστό τρόπο, βρίσκονται συχνά αντιμέτωποι με διόλου ευκαταφρόνητες οικονομικές κυρώσεις.
Συνολικά, οι αναλυτές υποστηρίζουν πως οι Startups που έχουν καταρτίσει ένα αναλυτικό σχέδιο απέναντι στο ενδεχόμενο παύσης της λειτουργίας της επιχείρησης, θα αντιμετωπίσουν αρκετά λιγότερα προβλήματα, στην περίπτωση που αυτό το ενδεχόμενο γίνει πραγματικότητα. Στο σχέδιο αυτό πρέπει να αναφέρεται μεταξύ άλλων, το πρόσωπο που έχει τον τελικό λόγο στη λήψη των αποφάσεων, ο τρόπος με τον οποίο θα διατεθούν τα ταμειακά διαθέσιμα, και η σειρά των πληρωμών. Ένα σχέδιο τέτοιου τύπου σπάνια καταρτίζεται από μια Startup που βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, και βλέπει το μέλλον με αισιοδοξία. Οι ειδικοί όμως τονίζουν χαρακτηριστικά πως «η καλύτερη στιγμή για να μελετήσει μια εταιρεία το σχέδιο παύσης της λειτουργίας της είναι η ημέρα έναρξης λειτουργίας».
