Όταν ακούσαμε για πρώτη φορά την ιδέα της πρώτης σχολής αλιείας στην Ελλάδα στον διαγωνισμό Bluegrowth θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι μας τράβηξε το ενδιαφέρον.
Η πρόταση του 24χρονου Λευτέρη Αραπάκη, αποφοίτου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει στόχο να εκσυγχρονίσει την εκπαίδευση της αλιείας στην Ελλάδα, και όχι μόνο, αλλά και να δώσει μια επαγγελματική διέξοδο στους νέους μέσω της εκπαιδευτικής Startup ΕΝΑΛΕΙΑ.
Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τη συγκεκριμένη βιομηχανία η επαγγελματική αλιεία χωρίζεται σε Υπερπόντια, Μέση και Παράκτια. Στην χώρα μας η παράκτια αλιεία είναι αυτή που ανθεί, με τον ελληνικό στόλο να είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, με παραγωγή η οποία έφτασε το 2015 τους 64.000 τόνους με αξία 200 εκατ. ευρώ.
Όταν μαθαίνεις επίσης ότι δεν υπάρχει κάποια σχολή ή πιστοποίηση ή κάποια γενική κατεύθυνση από το κράτος ή άλλους φορείς σε μια χώρα με μεγάλη ναυτική παράδοση σε επίπεδο πιστοποίησης, εκπαίδευσης, βιώσιμης ανάπτυξης, καλών πρακτικών, απορείς το λιγότερο.
Αυτό το κενό καλείται να καλύψει η ΕΝΑΛΕΙΑ μια και προσφέρει εκπαίδευση στους νέους αλιείς αλλά και επαγγελματική αποκατάσταση μέσω των συνεργασιών με τις εταιρείες των αλιευτικών στόλων της χώρας μας.
Σίγουρα πρόκειται για ένα δύσκολο, ιδιαίτερο και κλειστό επάγγελμα το οποίο δυστυχώς έχει μηδενική ροή νέων Ελλήνων στελεχών εδώ και δεκαετίες με τους καπετάνιους και μηχανικούς να είναι κοντά στη συνταξιοδότηση. Στόχος της πρώτης σχολής αλιείας στην Ελλάδα είναι να αυξηθεί το ενδιαφέρον των νέων για τη αλιεία αλλά και να καλυφθούν 500 με 1.500 θέσεις εργασίας τα επόμενα πέντε χρόνια με εκπαιδευμένα στελέχη με τον πρώτο μισθό να ξεκινά από τα 1.000 ευρώ.
Το κόστος της εκπαίδευσης είναι 1.000 ευρώ, απο τα οποία τα μισά προκαταβάλλονται και τα άλλα μισά καταβάλλονται εφόσον ο σπουδαστής ξεκινήσει την έμμισθη πρακτική άσκηση.
Συνέντευξη με τον συνιδρυτή και CEO της ΕΝΑΛΕΙΑ, Λευτέρη Αραπάκη
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Λευτέρης θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας στον τελικό του φοιτητικού διαγωνισμού GSEA του Entrepreneurs Organization ο οποίος θα πραγματοποιηθεί 28-29 Απριλίου στην Φρανκφούρτη.
Startupper: Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε εσείς και η ομάδα σας με το αντικείμενο της επαγγελματικής εκπαίδευσης αλιείας; Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την ομάδα και το προφίλ της;
Λ. Αραπάκης: Η απόφαση ήταν αποτέλεσμα των οικογενειακών και επαγγελματικών βιωμάτων που είχαμε. Η οικογένειά μου είναι στο επάγγελμα της αλιείας για 5 γενιές, εγώ είμαι στην έκτη γενιά, στην πρώτη που πήγε στο Πανεπιστήμιο.
Τα πρώτα χρόνια της φοίτησής μου, εργαζόμουν στην Ιχθυόσκαλα του Κερατσινίου τα βράδια, ενώ το καλοκαίρι στην επισκευή πλοίων στο Πέραμα. Οπότε έμαθα τον κλάδο και το επάγγελμα εκ των έσω. Τα τελευταία χρόνια άρχισα να εργάζομαι ως εκπαιδευτής στελεχών επιχειρήσεων (trainer) και ασχολούμαι με πάθος στον τομέα της εκπαίδευσης. Μια ημέρα λοιπόν, που συζητούσα με τον πατέρα μου,
μου παραπονέθηκε για την έλλειψη νέων ατόμων που να μπορούν να στελεχώσουν τα καϊκιά.
Από τη συζήτηση προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία μιας σχολής αλιείας. Οπότε, χωρίς την αρχική του έγκριση, συζήτησα την ιδέα με τον Σταμάτη και τον Γιώργο, φίλοι μου από το Γυμνάσιο και συνεργάτες μου τα τελευταία χρόνια, και αποφασίσαμε να το ξεκινήσουμε. Με τον Σταμάτη, εκτός από το ίδιο σχολείο, πήγαμε και στο ίδιο Πανεπιστήμιο (ΑΣΟΕΕ), το οποίο τώρα τελειώνουμε, ενώ ο Γιώργος ασχολήθηκε με τον πρωτογενή τομέα, σπουδάζοντας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.
Startupper: Μας εξηγείτε το πλαίσιο της βιομηχανίας της αλιείας στην Ελλάδα; Υπάρχει δομημένη εκπαίδευση, δανειοδότηση από την πολιτεία; κ.λπ. Δεν μιλάμε για το χειρισμό του αλιευτικού σκάφους; Τι συμβαίνει στο εξωτερικό; Ποιο το μέγεθος του στόλου της αλιείας στην Ελλάδα;
Λ. Αραπάκης: Η αλιεία στην Ελλάδα, όσον αφορά την ελεύθερη θάλασσα, χωρίζεται σε 3 κατηγορίες. Την παράκτια αλιεία, περίπου 17.000 καϊκιά, την μέση αλιεία περίπου 500, και την υπερπόντια που τείνει να εκλείψει.
Μέχρι στιγμής, είναι ένα κλειστό επάγγελμα που η τέχνη περνάει από πατέρα σε γιο ή ανιψιό. Δεν υπάρχει κάποια δομή για εκπαίδευση ούτε στην Ελλάδα, ούτε και στις περισσότερες Μεσογειακές χώρες (π.χ. Ιταλία, Κύπρο, Τουρκία). Συνεπώς, είναι πολύ δύσκολο να εισέλθει κάποιος εκτός οικογενειακών κύκλων, που θέλει να ασχοληθεί με την αλιεία. Δομημένη εκπαίδευση, ξεκινήσαμε να κάνουμε εμείς, μια πρωτοβουλία που έπειτα από τις τελευταίες επαφές μας με τα αρμόδια Υπουργεία, χαιρετίζεται με θετική διάθεση.
Η πολιτεία, ενδιαφέρεται να επενδύσει στον εκσυγχρονισμό των σκαφών καθώς και στη βιώσιμη αλιεία.
Δίνονται βέβαια κίνητρα και για την κοπή των σκαφών, με αρκετούς ψαράδες να ακολουθούν αυτή την
επιλογή, ελλείψει διαδόχων.
Όσον αφορά τον χειρισμό του αλιευτικού σκάφους… θα εκπλαγείτε. Μια γέφυρα καϊκού έχει εξοπλισμό που θα ζήλευαν ακόμη και γιοτ! Είναι αρκετά ασφαλής η πλοήγηση και η χρήση των αλιευτικών μηχανημάτων, χρειάζεται όμως μια ναυτική και αλιευτική εκπαίδευση. Στο εξωτερικό, υπάρχουν κάποιες δομές σχολών αλιείας, κυρίως στις Βόρειες θάλασσες (Νορβηγία, Αγγλία, Σκωτία, Δανία), όπου η έμφαση δίνεται στην εκπαίδευση σε ασφάλεια και σωστικά.
Ο αλιευτικός στόλος της Ελλάδας είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης σε αριθμό! Αριθμεί περίπου 18-19.000 ενεργά σκάφη.
Startupper: Παρά την εξαιρετικά υψηλή ανεργία στη χώρα μας υπάρχει ζήτηση για το συγκεκριμένο επάγγελμα;
Λ. Αραπάκης: Ναι, υπάρχει μεγάλη ζήτηση για προσωπικό, με πολύ καλούς μισθούς (ξεκινάνε από 1.000 ευρώ), στον κλάδο της επαγγελματικής αλιείας.
Ο λόγος είναι η γήρανση των υπάρχοντων καπετάνιων και μηχανικών, με την πλειοψηφία τους να είναι πάνω από 55-60 ετών. Αυτομάτως, γίνεται η συνειδητοποίηση ότι μέσα στην επόμενη πενταετία, οι περισσότεροι εξ αυτών θα έχουν βγει σε συνταξιοδότηση.
Επιπλέον, υπάρχει η ανάγκη για εκπαιδευμένα πληρώματα, στα θέματα της βιώσιμης αλιείας, αλλά και της τεχνολογίας στην αλιεία, προκειμένου να υποστηρίξουν τους υπάρχοντες αλιείς και να αναπτύξουν νέες ιδέες και δράσεις για
τον κλάδο.
Startupper: Μπορείτε να μας πείτε μερικά πράγματα για το πρόγραμμα σπουδών, το κόστος και τους εκπαιδευτές; To πρόγραμμα σχεδιάζεται από εσάς;
Λ. Αραπάκης: Το πρόγραμμα σπουδών συνδυάζει θεωρητικές γνώσεις με πρακτικές δεξιότητες που χρειάζεται κάποιος για να γίνει αλιέας. Καλύπτει τομείς όπως η βιωσιμότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η ιχθυολογία, η αλιευτική νομοθεσία, η τεχνολογία στην αλιεία, η ναυτική και αλιευτική τέχνη, καθώς και μαθήματα soft skills, επικοινωνίας και συνεργασίας.
Θα μπορούσα να πω ότι είναι περίπου 50% θεωρία και 50% μάθηση στην πράξη. Βέβαια, τα θεωρητικά μαθήματα γίνονται με τη μορφή διαλόγου, βίντεο αλλά και πολλών απτών παραδειγμάτων. Οι εκπαιδευτές είναι ένας συνδυασμός από έμπειρους καπετάνιους αλιευτικών σκαφών, ακαδημαϊκούς με υπόβαθρο την ιχθυολογία και την βιολογία, εκπαιδευτές στελεχών επιχειρήσεων, καθώς και έμπειρων τέως αξιωματούχων του λιμενικού σώματος. Οπότε, οι σπουδαστές μας παίρνουν μια σφαιρική οπτική για τον κλάδο της αλιείας, μαθαίνοντας όλες τις απαραίτητες γνώσεις και τεχνικές για να πετύχουν. Το πρόγραμμα σχεδιάζεται από εμάς σε συνεργασία με καπετάνιους και ακαδημαϊκούς.
Πριν ξεκινήσουμε τη δράση μας, κάναμε συνέντευξη σε δεκάδες καπετάνιους αλιευτικών σκαφών σχετικά με το τι χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος για να ανέβει και να πετύχει σε ένα καΐκι. Με βάση τις γνώμες τους και τις συμβουλές από τους ακαδημαϊκούς συνεργάτες μας, δημιουργήθηκε το πρόγραμμα σπουδών.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος είναι στα 1.000 ευρώ, το οποίο μοιράζεται σε 2 δόσεις. Αρχικά, 100 ευρώ τον μήνα (50 εάν κάποιος είναι άνεργος) για 5 μήνες, ενώ με το που πάρει ο σπουδαστής τον πρώτο του μισθό (περίπου 1.000 ευρώ τον μήνα), μας συμπληρώνει το υπόλοιπο ποσό του κόστους. Οπότε, όπως βλέπετε το συνολικό κόστος εκπαίδευσης ισούται με τον πρώτο μισθό που θα λάβουν!
Startupper: Όπως αναφέρετε στον δικτυακό τόπο σας υπάρχει συνεργασία με αλιευτικούς στόλους στην Ελλάδα και προσφέρετε πρόσβαση σε εργασία στους αποφοίτους του προγράμματος. Αυτό καλύπτει όλους ή υπάρχει επιλογή;
Λ. Αραπάκης: Ναι όντως υπάρχει συνεργασία με αλιευτικούς στόλους. Οι ίδιοι οι αλιείς αντιμετωπίζουν με πολύ θετική διάθεση τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Συνεπώς είμαστε σε θέση να προσφέρουμε πρόσβαση σε εργασία σε όλους τους αποφοίτους, εφόσον βέβαια το επιθυμούν και έχουν κατανοήσει με επιτυχία τα μαθήματα.
Startupper: Έχετε κερδίσει αρκετές διακρίσεις τον τελευταίο καιρό με τη πιο πρόσφατη την ελληνική συμμετοχή στον φοιτητικό διαγωνισμό GSEA. Οι συμμετοχές αυτές βοηθάνε μια Startup στη πορεία και την ανάπτυξή της; Ή της καταναλώνουν πολύτιμους πόρους; Ειδικά για τον παγκόσμιο διαγωνισμό GSEA τι προσδοκίες έχετε;
Λ. Αραπάκης: Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Νομίζω ότι η αλήθεια είναι περίπου στη μέση. Βοηθούν μια Startup στην πορεία και ανάπτυξή της, αλλά καταναλώνουν βέβαια και αρκετούς πόρους. Οπότε το ιδανικό είναι να βρεθεί μια ισορροπία.
Για αυτό και εμείς δεν συμμετέχουμε σε όλους τους διαγωνισμούς, αλλά επιλεκτικά σε κάποιους, οι οποίοι κρίνουμε ότι μπορούν να μας βοηθήσουν να μεγαλώσουμε, μέσα από την προβολή και τη γενικότερη υποστήριξη που μας παρέχουν.
Startupper: Συμμετέχετε σε κάποιον Incubator / Accelerator;
Λ. Αραπάκης: Ναι, ξεκινήσαμε τη συμμετοχή μας στο Ace in του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ στη συνέχεια μεταβήκαμε στο Orange Grove, της Ολλανδικής Πρεσβείας και στο Bluegrowth στον Πειραιά, ένα incubator μόνο για θαλάσσια επιχειρηματικότητα.
Μέσα από την εμπειρία αυτή έχουμε αποκτήσει πολύτιμα μαθήματα, γνωριμίες και συνεργασίες που μας έχουν βοηθήσει να φτάσουμε στο σημείο που είμαστε τώρα.
Startupper: Έχετε πάρει κάποια χρηματοδότηση;
Λ. Αραπάκης: Xρηματικά μας έχει υποστηρίξει το ίδρυμα Angelopoulos-Clinton, η ΜΟΚΕ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά, καθώς και εταιρείες του κλάδου της αλιείας όπως η Bulpas.
Το συνολικό ποσό που έχουμε πάρει σαν pre-seed funding είναι περίπου 25.000 ευρώ.
