Διεθνής αναγνώριση για τις εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας του ΙΤΕ
Κάθε χρόνο δεκάδες κατασκευαστές λογισμικών για τον τομέα της υγείας, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την υποστήριξη της διαλειτουργικότητας, συμμετέχουν σε έναν εντατικό «μαραθώνιο διαλειτουργικότητας» με την υποστήριξη του οργανισμού IHE Europe.
«Αν αναδείχτηκε κάτι την εποχή της πανδημίας που εξακολουθούμε να διανύουμε αυτό ήταν η αξία της διαλειτουργικότητας στην αύξηση της χρησιμότητας των δεδομένων υγειονομικής περίθαλψης όταν αυτά μπορούν να διασυνδεθούν». Αυτά μου λέει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο Επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας (CeHA) του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη Δημήτρης Κατεχάκης, με αφορμή την πρόσφατη διεθνή αναγνώριση του Ιδρύματος για τις εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας.
Για να καταλάβει κάποιος την αξία αυτής της διαλειτουργικότητας, χρειάζεται προηγουμένως να αντιληφθεί αφενός ότι η βέλτιστη φροντίδα των ασθενών απαιτεί αποτελεσματική πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με την υγεία τους, και αφετέρου ότι παρά την προηγμένη τεχνολογία, οι φορείς υγειονομικής περίθαλψης δεν έχουν ακόμη αξιοποιήσει το πλήρες δυναμικό των σύγχρονων τεχνολογιών για τη μείωση των ιατρικών σφαλμάτων, τη βελτίωση της αποδοτικότητας και την ενίσχυση της συνολικής ποιότητας της κλινικής περίθαλψης. Για να συμβεί αυτό απαιτείται η ύπαρξη ενός πλαισίου για την ανταλλαγή πληροφοριών που να καλύπτει τις ανάγκες των ίδιων των παρόχων φροντίδας, καθώς και των ασθενών. «Υπάρχουν πρότυπα που παρέχουν τη βάση για ένα τέτοιο πλαίσιο, αλλά από μόνα τους δεν αρκούν για να λύσουν το πρόβλημα, μιας και ο τρόπος εφαρμογής τους εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως π.χ. από τον τρόπο διαμόρφωσης της λύσης (technical configuration), από τις συμφωνημένες κωδικοποιήσεις (semantics), από την οργανωτική δομή των μονάδων που επιθυμούν να διαλειτουργήσουν, όπως και από την υφιστάμενη νομοθεσία», αναφέρει ο κ. Κατεχάκης, προσθέτοντας πως κανένας τυπικός χάρτης δεν ταιριάζει απόλυτα στον περίπλοκο και συνεχώς μεταβαλλόμενο τομέα πληροφοριών ενός φορέα υγειονομικής περίθαλψης.
Η πλήρωση του κενού μεταξύ προτύπων και οργανωμένης χρήσης αυτών απαιτεί τη δημιουργία ενός λεπτομερούς πλαισίου για την εφαρμογή τους με βάση συγκεκριμένα σενάρια χρήσης (ή προφίλ ολοκλήρωσης). Και εδώ έρχεται το IHE (Intergrating the Healthcare Enterprise), το οποίο αποτελεί μία διεθνή πρωτοβουλία από επαγγελματίες υγείας και από τη βιομηχανία που έχει ως στόχο τη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο τα συστήματα υπολογιστών στην υγειονομική περίθαλψη ανταλλάσσουν πληροφορίες, προωθώντας την οργανωμένη διαλειτουργικότητα βάσει υφιστάμενων, ειδικά σχεδιασμένων για τον τομέα της υγείας, προτύπων διαλειτουργικότητας. Τέτοια πρότυπα είναι, μεταξύ άλλων, εκείνα που παράγει ο οργανισμός Health Level Seven (HL7) International για την ανταλλαγή, ολοκλήρωση, ενσωμάτωση και ανάκτηση ηλεκτρονικών πληροφοριών υγείας για την υποστήριξη της κλινικής πρακτικής, και το DICOM για τις ιατρικές εικόνες.
Επιτυχία του ΙΤΕ σε δοκιμές ικανοτήτων διαλειτουργικότητας
Κάθε χρόνο δεκάδες κατασκευαστές λογισμικών για τον τομέα της υγείας, προκειμένου να επιβεβαιώσουν την υποστήριξη της διαλειτουργικότητας, συμμετέχουν σε έναν εντατικό «μαραθώνιο διαλειτουργικότητας» με την υποστήριξη του οργανισμού IHE Europe. Μηχανικοί τεχνολογίας πληροφοριών συμμετέχουν στον ιδιαίτερο αυτό διαγωνισμό με τη φιλοδοξία να επιβεβαιώσουν ότι οι εφαρμογές που κατασκευάζουν μπορούν να διαλειτουργήσουν με τρίτες εφαρμογές από όλο τον κόσμο. Ένας από τους συμμετέχοντες που το κατάφερε είναι το ΙΤΕ, αποτελώντας μάλιστα, τον πρώτο οργανισμό του δημόσιου τομέα στη χώρα μας που πέρασε με επιτυχία τη δοκιμασία συμμόρφωσης λογισμικού του με συγκεκριμένα προφίλ ολοκλήρωσης του IHE. «Σε μία διεθνή εκδήλωση δοκιμών ικανότητας διαλειτουργικότητας απέναντι σε τρίτους κατασκευαστές, κληθήκαμε να επιβεβαιώσουμε την ικανότητα των εφαρμογών μας να διαλειτουργήσουν μέσα από συγκεκριμένα σενάρια χρήσης (use cases) σύμφωνα με σύγχρονα προφίλ συμμόρφωσης του ΙΗΕ, που καθορίζουν τη ροή εργασίας αυτών των εφαρμογών, αξιοποιώντας ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου εργαλεία και πρότυπα», περιγράφει ο Επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας (CeHA) του ΙΤΕ κ. Δημήτρης Κατεχάκης, συμπληρώνοντας πως η αποστολή του CeHA επικεντρώνεται στην ανάπτυξη καινοτόμων, φιλικών προς τον χρήστη, εξατομικευμένων ψηφιακών εργαλείων για την υποστήριξη αποτελεσματικών και βιώσιμων υπηρεσιών υγείας για όλους. Όπως μας δήλωσε ο ίδιος:: «Η τυποποίηση επιταχύνει την ανάπτυξη όταν πραγματοποιείται με οργανωμένο τρόπο και μπορεί να επιβεβαιωθεί από τρίτους, ανεξάρτητους φορείς».
Σύμφωνα με τον κ. Κατεχάκη, το ψηφιακό «εργαλείο» που πέρασε τις σχετικές δοκιμές για πέντε προφίλ ολοκλήρωσης και δεκατρείς ρόλους/ επιλογές είναι η βραβευμένη σουίτα λογισμικού «Integrated Care Solutions» (ICS), που έχει αναπτυχθεί από το Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας (CeHA) του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ, το οποίο αποτελείται από ένα σύνολο εφαρμογών για την παγκόσμια αγορά ψηφιακής υγείας, που έχουν αναπτυχθεί στη χώρα μας από το CeHA. Οι επιτυχημένες δοκιμές διασφαλίζουν ότι το εν λόγω λογισμικό είναι συμβατό με τυποποιημένα προφίλ ολοκλήρωσης και καθιερωμένα πρότυπα, έχοντας επιβεβαιώσει τη διελειτουργικότητά του με συστήματα τρίτων κατασκευαστών στη διεθνή αγορά. Τα προφίλ ενοποίησης που δοκιμάστηκαν από το ΙΤΕ περιλάμβαναν την κοινή χρήση εγγράφων μεταξύ επιχειρήσεων (Cross-Enterprise Document Sharing, XDS.b), την κοινή χρήση εργαστηριακών αναφορών (Sharing Laboratory Reports, XD-LAB), την παραπομπή αναγνωριστικού ασθενούς (Patient Identifier Cross-Referencing, PIXV3), την παρακολούθηση ίχνους και τον έλεγχο ταυτότητας κόμβων (Audit Trail and Node Authentication, ATNA), τον συνεπή χρόνο (Consistent Time, CT) και τη ροή εργασίας εργαστηριακών εξετάσεων (Laboratory Testing Workflow).
Η αξία μίας επιτυχημένης συμμετοχής σε δοκιμές διαλειτουργικότητας
Στις δοκιμές ικανοτήτων διαλειτουργικότητας που φέτος, λόγω των συνθηκών, πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά, στο πλαίσιο του “IHE-Europe Connectathon week” τον περασμένο Ιούνιο, συμμετείχαν 27 προμηθευτές λογισμικών υγείας από Αυστρία, Γερμανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ινδία, Ισπανία, Ιταλία, Νότια Αφρική, Νότια Κορέα, και άλλες χώρες. «Η συμμετοχή σε μια τέτοια διαδικασία είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτική και στοχευμένη προετοιμασία. Εμείς κάναμε το πρώτο βήμα. Ελπίζουμε σύντομα να ακολουθήσουν και άλλοι», συμπληρώνει ο κ. Κατεχάκης.
Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτή η αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο; «Έχοντας δοκιμάσει τις εφαρμογές σου με αυτές άλλων προμηθευτών είσαι σε θέση πλέον να μπορείς να συνεργάζεσαι με όλους τους κατασκευαστές στον πλανήτη. Έχοντας καταγραφεί στο μητρώο όπου δημοσιεύονται οι δηλώσεις συμμόρφωσης, μπορείς να συμμετέχεις στην υλοποίηση μεγάλων έργων σε παγκόσμια κλίμακα. Διαθέτεις εμπορικά συστήματα πληροφορικής για την υγειονομική περίθαλψη που έχουν υιοθετήσει λύσεις διαλειτουργικότητας με βάση τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται στην παγκόσμια αγορά.», καταλήγει ο Επικεφαλής του CeHA.
Αξίζει να σημειωθεί πως από τον Φεβρουάριου του 2020 έχει αρχίσει να υλοποιείται και στην Ελλάδα από το Υπουργείο Υγείας το έργο σχεδιασμού και υλοποίησης του εθνικού πλαισίου διαλειτουργικότητας για την Ηλεκτρονική Υγεία (SRSS/SC2019/164 «Design and implementation of the national ehealth interoperability framework (NeHIF)») με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG REFORM/SRSS), με σκοπό τον σχεδιασμό και υλοποίηση του Ελληνικού Εθνικού Πλαισίου Διαλειτουργικότητας στην ηλεκτρονική υγεία και τη ευρύτερη υποστήριξη της υλοποίησης του ψηφιακού μετασχηματισμού του υπουργείου υγείας. Το συγκεκριμένο έργο στοχεύει στην υποστήριξη της διαχείρισης των δεδομένων υγείας αλλά και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας, τα οποία κρίνονται ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση, τη διακυβέρνηση και τον εξορθολογισμό του συστήματος υγείας καθώς και για τη βελτίωση της διαχείρισης των αποτελεσμάτων των θεραπειών.