Η Ελλάδα «χτυπά» απεγνωσμένα την πόρτα του ψηφιακού μετασχηματισμού

Χθες (1/7/2022) ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία μια πολύ ενδιαφέρουσα και μείζονος σημασίας, για την ελληνική οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, στο ξενοδοχείο King George. 

Η εκδήλωση αποτέλεσε μια πρωτοβουλία του Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας του Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και την υποστήριξη της Microsoft, με στόχο την διερεύνηση της σημασίας ανάπτυξης δεξιοτήτων των εργαζομένων με απώτερο στόχο την προώθηση του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της χώρας και πως η ελληνική οικονομία πρόκειται να ευνοηθεί από αυτή την μεταβολή.

Το πάνελ της εκδήλωσης αποτελείτο από εξέχουσες προσωπικότητες του επιχειρηματικού κόσμου (Microsoft, Accenture, Ansys) καθώς και διοικητικά στελέχη από όλες τις Τράπεζες. Εξίσου παρευρέθηκαν οι Πρυτάνεις του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου καθώς και του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ενώ κομβικό ρόλο στην συζήτηση διαδραμάτισαν ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κώστας Χατζηδάκης, ο Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης,  Υφυπουργός Αρμόδιος για τις Δημόσιες Επενδύσεις και το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης, Γιάννης Τσακίρης, ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών, Λεωνίδας Χριστόπουλος καθώς και η Επιστημονική διευθύντρια, Κέντρο για το Μέλλον της Εργασίας -Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, Μαρίλη Μέξη. 

Κίνητρο για την πραγματοποίηση της συζήτησης αποτέλεσε η έρευνα για τις ψηφιακές δεξιότητες με την μεγαλύτερη ζήτηση στην Ελλάδα – που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για λογαριασμό του Οικονομικού Φόρουμ Δελφών με την υποστήριξη της Microsoft-  και αποτελεί την πρώτη έκδοση του «Delphi Insights», αφιερωμένη στις δεξιότητες που απαιτούνται στο τρέχον εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα.

Με βάση τα ευρήματα της έρευνας παρατηρείται πως υπάρχει ένα εκκρεμές στο θέμα προσφοράς και ζήτησης δεξιοτήτων, με έμφαση να δίνεται στην προσφορά, στο «Πώς θα απορροφηθούν τα νέα ταλέντα» και «Κατά πόσο οι επιχειρήσεις είναι ικανές να απορροφήσουν τις νέες δεξιότητες και τεχνολογίες». 

Αναλύοντας τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το Linkedin, φαίνεται πως το επάγγελμα σε #1 θέση ζήτησης είναι οι IT μηχανικοί με γνώσεις Java – λόγω κατακόρυφης αύξησης των επιχειρήσεων που επιθυμούν να «ανέβουν» στο κύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού και προβαίνουν σε οικοδόμηση Sites και online καταστημάτων.

Η τάση αυτή ρίχνει φως σε ένα χάσμα που υπάρχει στην ελληνική αγορά μεταξύ των τεχνολογικά προηγμένων επιχειρήσεων και των μη εξοικειωμένων με την τεχνολογία. Σε λίγα χρόνια η έννοια του ψηφιακού μετασχηματισμού δεν θα υπάρχει καν γιατί όλες οι επιχειρήσεις θα έχουν αφομοιωθεί πλήρως – συμβαδίζοντας με τα νέα δεδομένα- ενώ όσες δεν τα καταφέρουν και μείνουν πίσω, θα εκλείψουν.

Παρ’ ότι οι ΜμΕ στρέφονται στην υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων και στην αξιοποίηση των αναδυόμενων τεχνολογιών, παρατηρείται μια αναντιστοιχία όσον αφορά στο κομμάτι αναγνώρισης και εκτίμησης των εργαζομένων για τις δεξιότητές τους σε σχέση με την απόψη των εργοδοτών για τα skills και που κατέχει το δυναμικό της εταιρείας τους. Βέβαια, παρά τις απαιτήσεις των εργοδοτών, παρατηρείται πως οι εταιρείες που παρέχουν οι ίδιες ICT Training στους εργαζομένους είναι… μετρημένες στα δάκτυλα.

Η Μαρίλη Μέξη πρόσθεσε πως η τεχνητή νοημοσύνη καθιστάται  τεχνολογία γενικού σκοπού και επιφέρει αλλαγές στο τεχνολογικό περιεχόμενο των επαγγελμάτων. Αναφερόμενη στην έρευνα τόνισε πως ο βαθμός ωριμότητας πλήθους επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι χαμηλος, καθώς και πως οι περισσότερες επιχειρήσεις περιορίζονται στην χρήση βασικών τεχνολογικών δεξιοτήτων. Παράλληλα η έρευνα καταδεικνύει ότι πλήθος Ελληνικών επιχειρήσεων δεν είναι αρκετά ψηφιοποιημενες καθώς και το περιορισμένο τεχνολογικό περιεχόμενο πολλών επαγγελμάτων. 

Ο Χατζιδάκης επισήμανε «Όλα αυτά που συζητάμε σήμερα, δεν συζητούνται επαρκώς στο πλαίσιο του πολιτικού συστήματος, ακόμα και στα Μέσα Ενημέρωσης. Αν παρακολουθήσει κανείς ειδήσεις θα νομίζει ότι είμαστε μια χώρα συνταξιούχων, χωρίς να υπάρχουν άλλες ομάδες, δεν συζητάμε για θέματα δεξιοτήτων, κατάρτισης και νέων ευκαιριών. Η Ελλάδα βρίσκεται 2η ή 4η από το τέλος μεταξύ των χωρών που κατέχουν ένα εκσυγχρονισμένο σύστημα κατάρτισης και εργασίας. Για αυτό τον λόγο θα διαθέσουμε πάνω από 1 δισ. ευρώ για κατάρτιση».

Με πρωτοβουλία της Ελληνικής Πολιτείας, πρόκειται να οργανωθεί το πρώτο Μαζικό Πρόγραμμα για ψηφιακές και «πράσινες» δεξιότητες από το Υπουργείο Εργασίας για 80 χιλ. ανέργους.

«Βασική ανησυχία μας είναι κατά πόσο θα υπάρξει ενδιαφέρον για το πρόγραμμα κατάρτισης. Εμείς σκοπεύουμε να υψώσουμε τον πήχη όσον αφορά στην ολοκλήρωση του προγράμματος και την απόκτηση πιστοποίησης, με εξετάσεις και πιο εξειδικευμένα κριτήρια προκειμένου η εκπαιδευτική διαδικασία να είναι πιο ουσιώδης και η πληρωμή των παροχών να συμβάλλει πραγματικά στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων» επισήμανε ο  Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Ο Βορίδης εξέφρασε ανοιχτά την ανησυχία του σχετικά με την εκθετική απορρόφηση της τεχνολογίας στον ιδιωτικό τομέα και κατά πόσο το κράτος δύναται να συμβαδίσει με αυτή την εξέλιξη.  «Παρατηρείται συνεχής ένταση, με καθυστέρηση υπηρεσιών σε θέματα παραγωγικότητας και κερδοφορίας. Για αυτό το λόγο στόχος της κυβέρνησης είναι η κατάρτιση 540.000 δημοσίων υπαλλήλων».

«Πρέπει να κοιτάς την αγορά 5 χρόνια μετά, προκειμένου να είναι επικερδής η επένδυσή σου» επισήμανε ο Ιωάννης Τσακίρης, ο οποίος έχει πολύχρονη εμπειρία στην αφορά Venture Capital. «Πλέον φτάνουμε σε ένα αδιέξοδο, υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός και παρ’ ότι εισάγουμε ψηφιακούς νομάδες- την λύση αυτή έχουν υιοθετήσει και άλλες χώρες όπως η Ινδία. Δεν υπάρχει ανάγκη μόνο για μαζική ανάπτυξη δεξιοτήτων αλλά και προώθηση της καλλιέργειας niche talents». 

Σημαντική υπήρξε η τοποθέτηση του Θεοδόση Μιχαλόπουλου, CEO της Microsoft, ο οποίος επισήμανε πως πιθανότατα αν λάμβανε σοβαρά υπόψιν την έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων, η Microsoft δεν θα είχε προβεί στην ίδρυση του Microsoft Data Center.

«Λείπουν αρκετά εργατικά χέρια, με την 4η βιομηχανική επανάσταση βλέπουμε μπροστά μας την δημιουργία και τις νέες θέσεις που αναδύονται από την μεταβολή αυτή. Όσον αφορά στο κομμάτι από τo inlow, φαίνεται ότι χρειαζόμαστε περισσότερους απόφοιτους από τομείς την τεχνολογίας – ειδικά γυναίκες, έχουμε ανάγκη και θέλουμε το diversity στην εταιρεία. Πολλά παιδιά δίνουν έμφαση στην έρευνα, όμως έχουμε ανάγκη στην αγορά εργασία με αποτέλεσμα να χάνουμε ταλέντα. Το brain drain είναι τεράστιο πρόβλημα, οφείλουμε να απομυθοποιήσουμε οτι είναι ανάγκη να κάνεις μεταπτυχιακό στο εξωτερικό για να βρεις μια καλή δουλειά. Είμαι πολύ αισιόδοξος στο κομμάτι της ανάπτυξης δεξιοτήτων των υπαλλήλων, όσο και στην εύρεση νέων ταλέντων».

Τα κύρια συμπεράσματα της συζήτησης αποτέλεσαν η ανάγκη προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, η ενίσχυση και η επαρκής κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού, η ανεύρεση και η προώθηση των ψηφιακών ταλέντων και η δημιουργία ενός οικοσυστήματος ικανού να απορροφήσει νέα ταλέντα.