Ιωάννης Χονδρέλης (ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ): Η καινοτομία στο χώρο της υγείας είναι ο μόνος τρόπος για την εύρεση ασφαλών και αποτελεσματικών θεραπειών

Σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν με γοργούς ρυθμούς και οι πολλαπλές κρίσεις δημιουργούν πρωτοφανείς προκλήσεις και για την υγεία του πληθυσμού, ο ρόλος της έρευνας και της καινοτομίας είναι πιο σημαντικός από ποτέ. Το διαπιστώσαμε, άλλωστε, όλοι μας με εμφατικό τρόπο την περίοδο της πανδημίας. Αυτός είναι και ο λόγος που η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ φροντίζει να επενδύει συνεχώς στην ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών φαρμάκων, διαθέτοντας ένα από τα πολυπληθέστερα και πιο παραγωγικά τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης στην Ελλάδα.

Στο πλαίσιο αυτό και με αφορμή τη συμπερίληψη της εταιρείας στη λίστα με τις 50 πιο καινοτόμες εταιρείες της Ελλάδας, ο διευθυντής του ιατρικού τμήματος της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ – ΛΙΛΛΥ, δρ Ιωάννης Χονδρέλης μιλά αποκλειστικά στο Startupper MAG για τις πρωτοβουλίες της εταιρείας στον τομέα της κλινικής έρευνας, καθώς για τις συνεργασίες με ελληνικές υγειονομικές αρχές και την ακαδημαϊκή κοινότητα για την επιτάχυνση της ανάπτυξης.

S.M.: Πώς προσεγγίζει η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ το θέμα καινοτομίας στο χώρο του φαρμάκου και της υγείας γενικά στην Ελλάδα;

Δρ Ιωάννης Χονδρέλης: Η καινοτομία στο χώρο του φαρμάκου και της υγείας γενικότερα είναι ο μόνος τρόπος για την εύρεση των ασφαλών και αποτελεσματικών θεραπειών, οι οποίες, σε συνδυασμό με τη σωστή διάγνωση, έχει αποδειχτεί ότι είναι το πιο αποτελεσματικό όπλο στην καθημερινή μάχη ενάντια στις διάφορες παθήσεις, καθώς φάρμακα και εμβόλια καθίστανται τα πλέον πολύτιμα εργαλεία στα χέρια των επαγγελματιών της υγείας. Η διεύρυνση της γνώσης και οι νέες θεραπευτικές λύσεις αποτελούν, συνεπώς, μια σταθερή ανάγκη για τον άνθρωπο.

Στην αναζήτηση αυτή είμαστε παρόντες. Η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ διαθέτει ένα από τα πολυπληθέστερα και πιο παραγωγικά τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης στην Ελλάδα. Με 40 περίπου στελέχη (επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων), στοχεύει καθημερινά στη νέα πληροφορία, στην αξιολόγηση νέων φαρμακευτικών παραγόντων και στην ανάπτυξη ερευνητικής τεχνογνωσίας. Το τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ ιδρύθηκε το 1996 με την προοπτική να κάνει πράξη ένα όραμα: τη συμμετοχή εκατοντάδων Ελλήνων ιατρών-ερευνητών και μεγάλου αριθμού ασθενών στη διεξαγωγή πλήθους κλινικών ερευνητικών προγραμμάτων.

Σήμερα, 28 χρόνια μετά, και έχοντας κάνει πράξη το όραμα αυτό, συνεχίζουμε δυναμικά, με τη δραστηριοποίησή μας στους τομείς της κλινικής έρευνας, μέσω της δημιουργικής συνεργασίας με περισσότερους από 2.500 Έλληνες επιστήμονες σε περισσότερα από 1.300 ερευνητικά κέντρα, στο πλαίσιο διεξαγωγής 150 ερευνητικών προγραμμάτων για τη διερεύνηση 36 ερευνητικών μορίων σε 11 θεραπευτικές κατηγορίες και τη συμμετοχή πάνω από 16.000 ασθενών. Επιπροσθέτως, περισσότερες από 190 δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά έχουν προκύψει από αυτή τη συνεργασία.

Ένα στοιχείο που αξίζει να συνεκτιμηθεί, ειδικά στην οικονομική συγκυρία της τελευταίας δεκαετίας, είναι το ποσό που έχει επενδυθεί από τη ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ – ΛΙΛΛΥ στη χώρα μας, από το 1996 μέχρι και σήμερα, το οποίο πλέον ξεπερνά τα 70 εκατ. ευρώ. Κεφάλαια που έχουν αξιοποιηθεί στην αναβάθμιση των δομών υγείας, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε εξειδικευμένους τομείς, στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και στη βελτίωση της οργάνωσης και του εξοπλισμού των ερευνητικών κέντρων.

Απώτερος στόχος ήταν και εξακολουθεί να είναι η βελτίωση της παρεχόμενης υγειονομικής περίθαλψης και η προαγωγή της ποιότητας ζωής του πληθυσμού.

S.M.: Ποιες είναι οι συνεργασίες της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ με τις ελληνικές υγειονομικές αρχές και την ακαδημαϊκή κοινότητα για την προώθηση της καινοτομίας, την επιτάχυνση της ανάπτυξης φαρμάκων και την αντιμετώπιση των ιατρικών αναγκών και προκλήσεων στο οικοσύστημα υγειονομικής περίθαλψης της χώρας;

Δρ Ιωάννης Χονδρέλης: Οι σχέσεις της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς είναι άριστες. Ερευνητές, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, Εθνική Επιτροπή Δεοντολογίας, υπουργείο Υγείας, ενώσεις ασθενών είναι οι πολύτιμοι συνοδοιπόροι μας σε αυτή την κοινή προσπάθεια.

Το πιο βασικό είναι όλοι να μιλούμε την ίδια γλώσσα. Η ενεργή συμμετοχή και υποστήριξη της πολιτείας είναι απαραίτητη σε αυτή την κοινή προσπάθεια και αληθεύει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια θετικά βήματα από πλευράς κράτους. Αυτό που χρειάζεται να βελτιωθεί περαιτέρω είναι η μείωση της γραφειοκρατίας αλλά και η ανάπτυξη κινήτρων, ώστε η Ελλάδα να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της και να καταστεί το συντομότερο μια από τις πλέον ελκυστικές επιλογές για τη διεξαγωγή νέων κλινικών ερευνητικών προγραμμάτων.

Επίσης, η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ, ως μέλος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), συμμετέχει ενεργά σε κάθε θετική πρωτοβουλία για την προώθηση της καινοτομίας, την επιτάχυνση των διαδικασιών διεξαγωγής των κλινικών δοκιμών, την απλούστευση των διαδικασιών και την αντιμετώπιση των προκλήσεων, προβάλλοντας λύσεις και στηρίζοντας τη συνολική αυτή προσπάθεια.

S.M.: Δεδομένου του εξελισσόμενου τοπίου των κλινικών μελετών και των αλλαγών στον τομέα της υγείας, ποιες καινοτόμες προσεγγίσεις αναλαμβάνει η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ για τον εξορθολογισμό της διαδικασίας των κλινικών μελετών και την ενίσχυση της ασθενοκεντρικότητας στην Ελλάδα;

Δρ Ιωάννης Χονδρέλης: Σήμερα, σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον με ποικίλες προκλήσεις και κινδύνους για την υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την πανδημία COVID-19, ο σημαντικός ρόλος του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης σε μια φαρμακευτική εταιρεία αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο.

Η ανακάλυψη και ανάπτυξη νέων και καινοτόμων φαρμάκων μέσω της κλινικής έρευνας, η τεκμηριωμένη και σε βάθος παρουσίαση των κλινικών δεδομένων στην επιστημονική κοινότητα, η παρακολούθηση και διασφάλιση των εγκριτικών διαδικασιών για κάθε φαρμακευτικό προϊόν και η φαρμακοεπαγρύπνηση αποτελούν τα απαραίτητα στοιχεία στη δραστηριότητα μιας φαρμακευτικής εταιρείας.

Στη ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ προσπαθούμε καθημερινά, μέσα από τη δημιουργική και παραγωγική συνεργασία με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς και Αρχές να προωθούμε πρωτοβουλίες που οδηγούν στη μείωση της γραφειοκρατίας, στην απλούστευση των διαδικασιών, στοχεύοντας στη μείωση των χρόνων έρευνας και ανάπτυξης, δηλαδή στο να φτάνουν τα νέα, ασφαλή και καινοτόμα φάρμακα όσο το δυνατόν γρηγορότερα στους ασθενείς.

Αξίζει να τονιστεί ότι, τα τελευταία χρόνια, στη διαδικασία σχεδιασμού των κλινικών δοκιμών, ήδη από τα πολύ πρώτα στάδια συγγραφής των εκάστοτε πρωτοκόλλων, λαμβάνεται υπόψη η φωνή των ίδιων των ασθενών, μέσω των σχετικών ενώσεων, ώστε οι δοκιμές να είναι όσο το δυνατό πιο ασθενοκεντρικές, δηλαδή να διευκολύνουν τους συμμετέχοντες σε όλες τις πτυχές της εμπλοκής τους σε αυτές. Η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ, μέσω του δημόσιου διαλόγου ή του θεσμικού της ρόλου, υποστηρίζει και προβάλλει αυτή τη δυνατότητα, η οποία βοηθά τόσο στην εύρεση όσο και στη διατήρηση (εξίσου σημαντικό) των κατάλληλων συμμετεχόντων σε μια κλινική δοκιμή.

S.M.: Πώς αξιοποιεί η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ανάλυση δεδομένων για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων των κλινικών μελετών και τη διασφάλιση έγκαιρης πρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες για τους ασθενείς στην Ελλάδα;

Δρ Ιωάννης Χονδρέλης: Είκοσι οκτώ χρόνια από την ίδρυση του τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ και βαδίζοντας πλέον στην 3η δεκαετία του 21ου Αιώνα, η νέα γνώση και οι σπουδαίες κατακτήσεις στα πεδία της επιστήμης και της τεχνολογίας, μας επιτρέπουν να εξελίξουμε το αρχικό μας όραμα.

Ακολουθούν λίγα μόνο από τα πολλά παραδείγματα νέων εργαλείων στη διαδρομή αναζήτησης νέων θεραπευτικών λύσεων, τα οποία και διαμορφώνουν μια τελείως νέα πραγματικότητα:

Εξατομικευμένες θεραπείες, τηλεϊατρική, εξ αποστάσεως υλοποίηση διαδικασιών κλινικών δοκιμών, εξελίξεις στη διαδικασία ενημέρωσης και συγκατάθεσης των συμμετεχόντων σε κλινικές μελέτες ασθενών, αξιοποίηση φορητών ηλεκτρονικών συσκευών (wearables) για καταγραφή δεδομένων υγείας, και καταχώρισή τους σε πραγματικό χρόνο (Real Time Recording), δεδομένων ή γεγονότων με αυτοματοποιημένο τρόπο, ηλεκτρονικά αρχεία-φάκελοι υγείας, εξελίξεις στις τεράστιες πλέον δυνατότητες στατιστικής ανάλυσης των δεδομένων από κλινικές μελέτες.

Η νέα μεθοδολογία θα μας επιτρέψει να υλοποιούμε ερευνητικά προγράμματα με ακριβέστατο σχεδιασμό και, τελικά, να μειώσουμε τον χρόνο διεξαγωγής των κλινικών ερευνητικών προγραμμάτων, ώστε οι νέες ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες να έρχονται στους ασθενείς το συντομότερο δυνατό. Για την Ελλάδα και για τον κόσμο της νέας εποχής, εκτιμούμε πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε μπροστά, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη συνεισφορά μας στο δυναμικό αυτό πεδίο και τον ηγετικό μας ρόλο στα δρώμενα για την κλινική έρευνα στη χώρα μας.

S.M.: Με το σύστημα υγείας της Ελλάδας να υφίσταται μετασχηματισμούς, ποιες συνεργατικές πρωτοβουλίες αναλαμβάνει η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ για να υποστηρίξει τα στελέχη υγείας στην αντιμετώπιση της κανονιστικής πολυπλοκότητας και στην υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων υγειονομικής περίθαλψης;

Δρ Ιωάννης Χονδρέλης: Σε κάθε αλλαγή ή μετασχηματισμό, βασικός παράγοντας για την εύρυθμη λειτουργία και υλοποίηση αποτελούν η γνώση και η κατανόηση μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης. Με αυτό το σκεπτικό, η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ συμμετέχει ενεργά με το υψηλού επιπέδου στελεχικό δυναμικό της σε ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται από τον ΣΦΕΕ, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τα νοσηλευτικά ιδρύματα, τις Αρχές, αλλά και άλλους φορείς.

Σημαντική είναι επίσης και η έμμεση υποστήριξη των επαγγελματιών της υγείας μέσω των προγραμμάτων υποστήριξης ασθενών, τα οποία διαθέτει η ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ και αφορούν παροχή εκπαίδευσης για τη σωστή και ασφαλή χρήση των φαρμάκων της εταιρείας. Θα ήθελα να τονίσω το πρόγραμμα «Φάρμακο στο Σπίτι», το οποίο αφορά τη μεταφορά και διανομή των φαρμάκων της εταιρείας που διατίθενται από τα φαρμακεία ΕΟΠΥΥ. Ένα πρόγραμμα που ελαττώνει σημαντικά τη γραφειοκρατική ταλαιπωρία και διασφαλίζει την έγκαιρη και ασφαλή παράδοση των φαρμάκων στην οικία των ασθενών.

Η συνέντευξη του διευθυντή του ιατρικού τμήματος της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ – ΛΙΛΛΥ, δρ Ιωάννη Χονδρέλη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG #46