Κωνσταντίνος Κόκκαλης: “Στον ΣΕΒ πιστεύουμε ότι η έρευνα και η καινοτομία θα πρέπει να τεθούν στον πυρήνα της επιχειρηματικής ανάπτυξης της χώρας”
Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Startupper Mag o συμπρόεδρος της Επιτροπής Καινοτομίας του ΣΕΒ και πρόεδρος της Intrasoft International μιλάει για τη σημασία της καινοτομίας και των τεχνολογιών αιχμής για την επιχειρηματικότητα και την ελληνική οικονομία και αποκαλύπτει τη συμβολή του ΣΕΒ στην ταχύτερη ανάπτυξη του οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας και την ουσιαστική διασύνδεση των ελληνικών επιχειρήσεων και βιομηχανιών με το οικοσύστημα των Startups για τη μεταφορά τεχνολογίας.
S.M. Κύριε Κόκκαλη, ως συμπρόεδρος της Επιτροπής Καινοτομίας (και πρόεδρος της Intrasoft International), θα θέλατε να μας εξηγήσετε καταρχάς ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τον ΣΕΒ να δημιουργήσει τη συγκεκριμένη επιτροπή;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Στον ΣΕΒ πιστεύουμε ότι η έρευνα και η καινοτομία θα πρέπει να τεθούν στον πυρήνα της επιχειρηματικής ανάπτυξης και να αποτελέσουν τη βάση για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Γι’ αυτόν το σκοπό η Επιτροπή Καινοτομίας του ΣΕΒ δημιουργήθηκε περίπου πριν από τέσσερα χρόνια, ώστε να συμβάλει στην ταχύτερη ανάπτυξη του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας, που εδώ και 10-15 χρόνια έχει κάνει την εμφάνισή του και έχει ήδη καταγράψει σημαντικά και απτά αποτελέσματα.
S.M. Ποιες είναι οι βασικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες της Επιτροπής Καινοτομίας του ΣΕΒ;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Ξεκινήσαμε στην Επιτροπή μελετώντας προβλήματα στο επιχειρηματικό περιβάλλον που δυσκολεύουν την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων και καταθέσαμε προτάσεις επίλυσής τους μέσω νομοθετικών μεταρρυθμίσεων και παροχής κινήτρων. Δημιουργήσαμε γέφυρες, συνδέοντας τις μεγάλες εδραιωμένες επιχειρήσεις με τις μικρές, ευέλικτες και δυναμικές νεοφυείς επιχειρήσεις, συμβάλλοντας έτσι τόσο στην ωρίμανση του οικοσυστήματος, όσο και στην ταχύτερη ενσωμάτωση της καινοτομίας από επιχειρήσεις κάθε μεγέθους.
Επιπλέον, για να καλλιεργηθεί περαιτέρω η ώσμωση μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, δημιουργήσαμε μέσα στον ΣΕΒ την κοινότητα SEV Scaleup, που συνίσταται στην εγγραφή στην κοινότητα αυτή δυναμικά αναπτυσσόμενων Startups, στις οποίες προσφέρονται εξατομικευμένες υπηρεσίες δικτύωσης, επιχειρηματικής ανάπτυξης και εξωστρέφειας.
Οι προτεραιότητες της Επιτροπής Καινοτομίας, που αποτελούν και τους βασικούς πυλώνες γύρω από τους οποίους χτίζουμε τις δράσεις μας, είναι τέσσερις:
> Ταχύτερο scale up του οικοσυστήματος καινοτομίας και ενίσχυση της καινοτομίας των επιχειρήσεων.
> Προσέλκυση ταλέντου από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
> Προσέλκυση ξένων επενδύσεων τεχνολογίας στην Ελλάδα.
> Προβολή και ενημέρωση για τα επιτεύγματα του οικοσυστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Με βάση τα ανωτέρω πιστεύουμε ότι μπορούμε να συμβάλουμε καθοριστικά, ώστε το οικοσύστημα τεχνολογικών Startups, που σήμερα έχει κεφαλαιοποίηση 4 δισ. ευρώ και περίπου 5.000 εργαζομένους, να φτάσει στα 10 δισ. ευρώ κεφαλαιοποίηση με 50.000 θέσεις εργασίας στην επόμενη πενταετία, ένας στόχος φιλόδοξος αλλά εφικτός.
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Για πολλές δεκαετίες η επιχειρηματικότητα στη Ελλάδα αποτελούσε μια παρεξηγημένη έννοια, καθιστώντας τη χώρα ουραγό στον τομέα της καινοτομίας. Όμως αποδείχθηκε περίτρανα ότι οι Έλληνες στο εξωτερικό δημιούργησαν επιτυχημένες επιχειρήσεις βασιζόμενοι στο καινοτόμο πνεύμα και τη δημιουργικότητά τους. Είναι συνεπώς ιδιαιτέρως σημαντικό να ενισχυθεί η επιχειρηματική κουλτούρα στην Ελλάδα, κυρίως σε τομείς που υπάρχει ιδιαίτερο ταλέντο και ενθουσιασμός από νέους ανθρώπους (όπως της ρομποτικής τεχνολογίας, της βιοτεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης κ.λπ.), ώστε να δημιουργηθεί και να ενισχυθεί ένα καινοτόμο επιχειρηματικό οικοσύστημα που θα προσφέρει έσοδα στις επιχειρήσεις, θα δημιουργήσει νέες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και θα συμβάλει στην πράσινη μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.
S.M. Πόσο επηρέασαν οι επιπτώσεις της πανδημίας την προώθηση της καινοτομίας από τις επιχειρήσεις; Ήταν ανασταλτικός παράγοντας, «καταλύτης» ή «κατά συνθήκη κίνητρο» για την επιτάχυνση της ενσωμάτωσης της καινοτομίας στην εταιρική κουλτούρα των ελληνικών επιχειρήσεων;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Πιστεύω ότι η περίοδος της πανδημίας θα καταγραφεί ιστορικά ως η περίοδος της εποχής μας με τη μεγαλύτερη επιτάχυνση στην υιοθέτηση της καινοτομίας στον επιχειρηματικό τομέα παγκοσμίως. Οι επιχειρήσεις και οι άνθρωποί τους αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία, προκειμένου να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, ενώ πολλοί κλάδοι (όπως οι μεταφορές, τα δίκτυα επικοινωνιών, οι φαρμακοβιομηχανίες, η πληροφορική κ.λπ.) γνώρισαν τεράστια εξέλιξη, καθώς οι ανάγκες που κλήθηκαν να καλύψουν επιτάχυναν έως και 5 χρόνια, σύμφωνα με μελέτες, την υιοθέτηση καινοτόμων μεθόδων, τεχνολογιών και μεταρρυθμίσεων.
S.M. Στην Ελλάδα υπάρχει «μια κρίσιμη μάζα νεοφυών επιχειρήσεων, χρηματοδοτικών εργαλείων και μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών» και «ευρεία πολιτική συναίνεση», όπως είχατε επισημάνει πρόσφατα. Υπάρχει επίσης και το απαραίτητο ανθρώπινο «κεφάλαιο», όπως έχει δείξει και το «brain drain» της τελευταίας δεκαετίας. Ποια πιστεύετε ότι είναι η πραγματική δυναμική της ελληνικής Startup σκηνής στη χώρα μας;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Η δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα δεν μπορεί να αποτελεί το μοναδικό σκοπό της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση του οικοσυστήματος αυτών των επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών με μεγαλύτερες επιχειρήσεις και κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε να αποκτήσουν την ικανότητα μέσω της μεγέθυνσής τους και της απόκτησης εμπειρίας να βγουν στο στίβο του εγχώριου και παγκόσμιου επιχειρηματικού ανταγωνισμού. Σήμερα παρουσιάζεται μία μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας, λόγω και των κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, ώστε να μεγιστοποιήσει τη δυναμική που έχει αποκτήσει το οικοσύστημα των Startups, αξιοποιώντας το ανθρώπινο «κεφάλαιο» που διαθέτει η Ελλάδα και αναστρέφοντας το «brain drain» της προηγούμενης δεκαετίας.
S.M. Το ελληνικό οικοσύστημα των Startups (νεοφυών επιχειρήσεων) φαίνεται ότι δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει ακόμα το κρίσιμο «μέγεθος», ώστε να αποτελέσει σημείο αναφοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως συμβαίνει με άλλες χώρες με μικρότερο ή παρόμοιο πληθυσμό με την Ελλάδα (π.χ. Εσθονία). Εκτιμάτε ότι μπορεί το ελληνικό οικοσύστημα να αναδειχθεί ανάμεσα στα κορυφαία της Ευρώπης;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα καθυστέρησε, λόγω μιας –επί δεκαετίες– παρωχημένης ιδεολογίας, να αντιληφθεί τη σημασία των νεοφυών επιχειρήσεων στην προώθηση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Λόγω του
γεγονότος ότι η ελληνική αγορά είναι μικρή, απαιτείται πολύ στοχευμένη στρατηγική για τη μεγέθυνση του ελληνικού οικοσυστήματος, που προϋποθέτει –πάνω απ’ όλα– ισχυρή και συντονισμένη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα, της ακαδημαϊκής κοινότητας και της πολιτείας. Πιστεύω ότι έχουν γίνει από τη σημερινή κυβέρνηση πολλές μεταρρυθμίσεις προς το σκοπό αυτό και αισιοδοξώ ότι θα συνεχιστεί η προσπάθεια για την παροχή κινήτρων (οικονομικά/φορολογικά, ενίσχυση έρευνας και συνεργασίας πανεπιστημίων/επιχειρήσεων), ώστε σύντομα να αποκτήσουμε ένα σημαντικού μεγέθους οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων, που θα τοποθετήσει τη χώρα μας σε περίοπτη θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
S.M. Απαιτούνται κίνητρα από την πλευρά της πολιτείας (για τη διασύνδεση Startups και βιομηχανιών) ή συγκεκριμένες δράσεις τόσο από την πολιτεία όσο και από θεσμικούς φορείς και οργανισμούς, όπως ο ΣΕΒ;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Για τη διασύνδεση των νεοφυών επιχειρήσεων με τη βιομηχανία, η Επιτροπή Καινοτομίας του ΣΕΒ δημιούργησε την πρωτοβουλία «Innovation Ready». Μέσω της πρωτοβουλίας αυτής επιτυγχάνεται η εστιασμένη προβολή νέων καινοτόμων επιχειρήσεων και ευρεσιτεχνιών που επιζητούν συνεργασίες με τη βιομηχανία και τις οργανωμένες επιχειρήσεις για συν-ανάπτυξη, πιλοτική εφαρμογή, διανομή του προϊόντος τους ή ακόμη και για αρχική χρηματοδότηση.
Για εμάς ο στόχος θα έχει επιτευχθεί όταν ευοδωθούν τέτοιες δυναμικές συνεργασίες! Έχουμε ήδη υλοποιήσει τρία επιτυχημένα matchmaking events για τις Βιοϊατρικές Τεχνολογίες, για λύσεις Industry 4.0 & Logistics 4.0 και για την Κυκλική Οικονομία & την Ενέργεια, ενώ στις 8 Ιουλίου θα γίνει η 4η συνάντηση δικτύωσης με θέμα τις τεχνολογίες αγροδιατροφής. Ήδη έχουμε διοργανώσει πάνω από 40 business to business (Β2Β) συναντήσεις για τη διερεύνηση συνεργασιών. Κάποιες από αυτές προχωρούν και ευελπιστούμε ότι θα καρποφορήσουν.
S.M. Μετά την επιτυχημένη εναρκτήρια εκδήλωση για την πρωτοβουλία «Innovative Greeks» του ΣΕΒ, πώς εξελίσσεται το σημαντικό αυτό project; Και ποιες ενέργειες δρομολογούνται στη συνέχεια;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Στόχος της πρωτοβουλίας «Innovative Greeks», που ξεκίνησε ο ΣΕΒ σε συνεργασία με την Endeavor, ήταν να ενώσει και να κινητοποιήσει όλους τους Έλληνες ανά τον κόσμο με αξιόλογη προσφορά στο χώρο της καινοτομίας, ερευνητές σε κάποια από τα σημαντικότερα πανεπιστήμια του κόσμου, στελέχη μεγάλων πολυεθνικών, επιτυχημένους επιχειρηματίες και επενδυτές και να τους δώσει την ευκαιρία να γνωριστούν μεταξύ τους και να συμβάλουν με τις επαφές, τους πόρους και τα δίκτυά τους στην ταχύτερη ανάπτυξη των νεοφυών εταιρειών τεχνολογίας στην Ελλάδα. Η νέα παγκόσμια κοινότητα Innovative Greeks, που δημιούργησε ο ΣΕΒ και η Endeavor, μετρά πάνω από 10.000 μέλη από 45 χώρες. Ήδη, περίπου 500 Έλληνες της Διασποράς συνεισφέρουν, ο καθένας με τον τρόπο του, στο ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας, αναμένεται δε να αυξηθεί ο αριθμός τους με αντίστοιχες εκδηλώσεις στο μέλλον.
S.M. Από την εμπειρία σας από τη θέση του προέδρου ενός τεχνολογικού ομίλου αλλά και μέλους του ΣΕΒ με μεγάλη εμπειρία στις νέες τεχνολογίες, πώς εξηγείτε την έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την προώθηση της ελληνικής καινοτομίας επί δεκαετίες, ενώ στην ΕΕ και στις πλέον ανεπτυγμένες χώρες (G7, G20) σε όλο τον κόσμο αποτελεί –μαζί με τον ψηφιακό μετασχηματισμό– από τις βασικές προτεραιότητες;
Κωνσταντίνος Κόκκαλης: Ο Όμιλός μας ήδη από την ίδρυσή του το μακρινό 1977 υιοθέτησε την τεχνολογία και την καινοτομία στην καρδιά του μοντέλου ανάπτυξής του πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη των προϊόντων του καθιστώντας τα «state of the art», ενώ παράλληλα αξιοποίησε την επιχειρηματική του τεχνογνωσία για τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου των δραστηριοτήτων του έχοντας σήμερα παρουσία στους τομείς των υποδομών της ενέργειας, των αμυντικών συστημάτων, της πληροφορικής, της τεχνητής νοημοσύνης, των κατασκευών, των υπηρεσιών κ.λπ.
Στην πορεία αυτή είχαμε δίπλα μας τους εργαζομένους που συνέβαλαν με τις γνώσεις τους και τις δεξιότητές τους. Αυτή η στρατηγική ανάπτυξης, όπως και άλλων εταιρειών του ΣΕΒ σε διαφορετικούς τομείς, δεν έτυχε της πολιτειακής υποστήριξης, καθώς, όπως προανέφερα, η έννοια της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα παρέμενε επί δεκαετίες μία παρεξηγημένη έννοια. Είναι προφανές ότι η στάση αυτή της πολιτείας δεν επέτρεπε την ύπαρξη μιας αντίστοιχης εθνικής πολιτικής που θα επιβράβευε την επιχειρηματική καινοτομία του ιδιωτικού τομέα. Σήμερα παρ’ όλα αυτά η χώρα μας πραγματοποιεί «άλματα» προκειμένου να κερδίσει το χαμένο έδαφος έχοντας και τη στήριξη του ΣΕΒ που έχει θέσει ως κορυφαίες προκλήσεις:
> τον ψηφιακό μετασχηματισμό,
> την πράσινη μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη,
> την ενίσχυση των δεξιοτήτων στη σύγχρονη αγορά εργασίας.
