Accenture: “Game changers” για την Ελλάδα οι επενδύσεις σε καινοτομία και υψηλή τεχνολογία

Σχέδιο δράσης για την προσέλκυση επενδύσεων στην καινοτομία

Η αναζωογονημένη επενδυτική διάθεση των Πολυεθνικών Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας σε όλο τον κόσμο, σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι σημαντικό να διατηρήσει την ορμή (momentum) της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, αλλά και να προχωρήσει σε ταχείες και άμεσου αποτελέσματος  «χειρουργικές παρεμβάσεις», για τη βελτίωση της συνολικής εμπειρίας των επενδυτών που δραστηριοποιούνται, ή που θέλουν να δραστηριοποιηθούν, στη χώρα. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει ιδιωτικός και δημόσιος τομέας να ενώσουν δυνάμεις και να δράσουν παράλληλα, υπό την καθοδήγηση και τον συντονισμό των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και να εφαρμόσουν ένα δομημένο σχέδιο δράσης προσέλκυσης ξένων επενδύσεων ακολουθώντας ταυτόχρονα ένα σύνολο 22 διακριτών πρωτοβουλιών που εστιάζουν στα ακόλουθα θέματα:

• Ανάδειξη της Ελλάδας ως ελκυστικό προορισμό για ξένες επενδύσεις στην Καινοτομία και την Υψηλή Τεχνολογία: Η συμπλήρωση της επενδυτικής προβολής της χώρας με στοχευμένες πρωτοβουλίες ειδικά για τις ψηφιακές τεχνολογίες, θα ενισχύσει και τη συνολική προβολή. Το Πρόγραμμα Επενδύσεων της Διασποράς αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την προσέλκυση ψηφιακών επενδύσεων, ενώ παράλληλα, μια στοχευμένη εκστρατεία, αλλά και η ενισχυμένη συμμετοχή σε σχετικές διεθνείς εκδηλώσεις και roadshows, θα σηματοδοτήσει τη φιλοδοξία της Ελλάδας να καταστεί αναγνωρίσιμος και υψηλής σημαντικότητας επενδυτικός προορισμός.
• Ικανότητα υπερπήδησης των εμποδίων: Για τη διευκόλυνση της υλοποίησης επενδύσεων πολυεθνικών επιχειρήσεων, καταλυτικό ρόλο παίζουν οι ικανότητες των εγχώριων μάνατζερς με ικανότητες διαχείρισης, τόσο των συναλλαγών με τη δημόσια διοίκηση, όσο και της γραφειοκρατίας.
• Ενίσχυση των ικανοτήτων που σχετίζονται με επενδύσεις σε όλα τα επίπεδα: Για παράδειγμα, η καθιέρωση ενός Συμβουλίου επενδύσεων Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας, αποτελούμενο από υπεύθυνους χάραξης πολιτικών, επικεφαλής επιχειρήσεων, επενδυτές venture capitalists και εξέχοντες ακαδημαϊκούς, μπορεί να αξιοποιήσει την υψηλή τεχνογνωσία και να προσελκύσει επιπλέον επενδύσεις Πολυεθνικών Υψηλής Τεχνολογίας και Καινοτομίας. Επιπλέον, η δημιουργία μιας ειδικής, διακυβερνητικής ομάδας μπορεί να υποστηρίξει περαιτέρω τη λειτουργικότητα τέτοιων επενδύσεων. Τέλος, σημαντική ώθηση μπορεί να δώσει και η δημιουργία Μηχανισμού Διαχείρισης Επενδυτών, αλλά και η διαρκής δέσμευση της οικονομικής διπλωματίας.
• Κίνητρα για ξένες επενδύσεις στην Καινοτομία και την Υψηλή Τεχνολογία: Εκτός από το υφιστάμενο πλαίσιο, μπορούν πρόσθετα να εισαχθούν στοχευμένοι μηχανισμοί ενίσχυσης της ελκυστικότητας του ελληνικών κλάδων ΤΠΕ, αλλά και ολόκληρου του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας. Ενδεικτικά, αναφέρονται η βελτίωση του υφιστάμενου νόμου για τις στρατηγικές επενδύσεις με εστιασμένα προγράμματα κινήτρων ειδικά για τις Πολυεθνικές Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας, οι φορολογικές ελαφρύνσεις εισοδήματος φυσικών προσώπων (ή μειωμένου ενιαίου φορολογικού συντελεστή), η προνομιακή πρόσβαση σε βιομηχανικά/εμπορικά ακίνητα για τις Πολυεθνικές Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας και ο σχεδιασμός εξειδικευμένου πλαισίου συμβάσεων δημοσίων προμηθειών για ψηφιακές υπηρεσίες σε τομείς μείζονος ενδιαφέροντος για τη χώρα.
• Γεφύρωση του χάσματος δεξιοτήτων: Αν και η Ελλάδα έχει υψηλό αριθμό αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σημαντικό ποσοστό εξ από σχολές STEM, η απόκτηση ψηφιακών ικανοτήτων και δεξιοτήτων παραμένει χαμηλή. Πρωτοβουλίες, όπως προσαρμοσμένα προγράμματα πρακτικής άσκησης για αποφοίτους STEM και στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης (πχ. για πρόσφατα ανέργους) σε βασικές ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να είναι πρώτες «γρήγορες νίκες», παράλληλα με τις υπόλοιπες διαρθρωτικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας.
• Επένδυση στην καινοτομία και στα οικοσυστήματα υψηλής τεχνολογίας: Η ενίσχυση της συνεργασίας της έρευνας που παράγεται στην Ελλάδα με τη βιομηχανία περνάει μέσα από τη διασύνδεση όλων των φορέων καινοτομίας, ώστε να αναδειχθούν δυναμικά οικοσυστήματα υψηλής τεχνολογίας. Οι σχετικές προτάσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία «ελεύθερων ζωνών» με ειδικούς κανονισμούς που θα λειτουργήσουν ως «sandboxes» για τη δοκιμή αναδυόμενων ψηφιακών τεχνολογιών και εφαρμογών, την εισαγωγή προγραμμάτων συνεργασίας για την ενθάρρυνση της διάχυσης της γνώσης που δημιουργείται από ξένες επενδύσεις στην καινοτομία (πχ. προγράμματα προώθησης “Adopt a startup” και pitch «Idea Agora»), καθώς και πρωτοβουλίες όπως αποσπάσεις στελεχών μεσαίας διοικητικής ιεραρχίας από Πολυεθνικές Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας προς ελληνικές επιχειρήσεις.
• «Ελλάδα 2.0»: ένα ολοκληρωμένο, φιλόδοξο και σύγχρονο σχέδιο που πρέπει να εφαρμοστεί. Η Ελλάδα πρέπει να ξεπεράσει παθογένειες που επηρέασαν αρνητικά την απορρόφηση και κυρίως, αξιοποίηση, των ευρωπαϊκών κονδυλίων, με λιτούς, ευέλικτους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης που θα διασφαλίσουν την έγκαιρη υλοποίηση όλων των έργων εθνικών υποδομών και ψηφιακής τεχνολογίας.

Οι επενδύσεις σε καινοτομία και υψηλή τεχνολογία που θα δράσουν ως «game changers»

Πέρα όμως από τις οριζόντιες ή στοχευμένες παρεμβάσεις, σε πιο οραματικό επίπεδο, η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει ορισμένα από τα μοναδικά της χαρακτηριστικά της και να εξελιχθεί σε κόμβος καινοτομίας διεθνούς εμβέλειας.

Έχουν εντοπιστεί τρεις τομείς που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά και να «αλλάξουν το παιχνίδι»:

• Καθιέρωση του οικοσυστήματος «Αειφορία στο Αρχιπέλαγος»: Μετά τις περιπτώσεις της Αστυπάλαιας, της Τήλου και της Χάλκης, οι οποίες στοχεύουν στην «πλήρη πράσινη μετάβαση» μέσω της φιλοξενίας αναδυόμενων οικοσυστημάτων καινοτομίας, διαφορετικές περιοχές στην Ελλάδα μπορούν να αποτελέσουν έδρα διαφορετικών οικοσυστημάτων, επικεντρωμένων το καθένα στις ανάγκες της πράσινης μετάβασης, της κυκλικής οικονομίας και της κλιματικής βιωσιμότητας (αγροδιατροφή, τουρισμός, ναυτιλία, μέταλλα, ενέργεια κ.λπ.).
• Δημιουργία ενός Digital Health Campus: Δημιουργία του πρώτου Digital Health Campus στην Ελλάδα για να συγκεντρώσει τις Πολυεθνικές Καινοτομίας και Υψηλής Τεχνολογίας, την Ελληνική φαρμακοβιομηχανία, startups, εμπειρογνώμονες και ερευνητές στο χώρο της υγείας και λοιπούς ειδικούς από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Το Campus θα βοηθήσει στον επαναπροσδιορισμό της υγειονομικής περίθαλψης, μέσω της έρευνας υψηλού επιπέδου και του σχεδιασμού και της ανάπτυξης νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. Η βελτιωμένη εκμετάλλευση και διασύνδεση των δεδομένων υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας.
• Δημιουργία Ταμείου Επενδύσεων Καινοτομίας στην Άμυνα και την Κυβερνοασφάλεια.Το Ταμείο θα επενδύει σε επιχειρήσεις που διεξάγουν έρευνα ή/και αναπτύσσουν καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα ψηφιακής άμυνας και ασφάλειας. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της αξιοποίησης τεχνολογιών «dual use», όπως είναι η Ρομποτική, η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Κυβερνοασφάλεια, Additive Manufacturing, κ.λπ. Το κράτος θα μπορούσε να γίνει ο βασικός επενδυτής ενός τέτοιου σχήματος, εργαλειοποιώντας τα αντισταθμιστικά οφέλη από τα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας.

Η Ελλάδα έχει ήδη καταβάλει σημαντικές προσπάθειες όσον αφορά την αναμόρφωση του οικονομικού της μοντέλου και τον μετασχηματισμό του σε ελκυστικό προορισμό για ξένες επενδύσεις. Η ραγδαία άνοδος των άμεσων ξένων επενδύσεων που έχει παρατηρηθεί στη χώρα τον τελευταίο χρόνο αποτελεί απόδειξη των παραπάνω. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να επιδεικνύει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης και διάθεση ώστε να ξεπεράσει τους δομικούς περιορισμούς της και να προσελκύσει επιπλέον επενδυτές στη χώρα.

Για να συνεχίσει να εξελίσσεται η Ελλάδα, δεν πρέπει να «σηκώσει το πόδι από το γκάζι». Αντίθετα, θα πρέπει ιδιωτικός και δημόσιος τομέας να δράσουν παράλληλα και να εντείνουν τις προσπάθειες για την υιοθέτηση ενός νέου, ψηφιακού και βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Το σύνολο της της μελέτης «Destination Greece: Attracting Digital & Innovation Investments» που υλοποίησε η Accenture για λογαριασμό του ΣΕΒ μπορείτε να το δείτε https://www.sev.org.gr/wp-content/uploads/2021/11/Destination-Greece_Attracting-Digital-Innovation-Investment_LowRes.pdf