Είναι δυνατή η εξωτερική παρέμβαση σε έναν εμφυτεύσιμο απινιδωτή;

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία αναφορικά με τα τελευταία λεπτά της ζωής της 9χρονης Τζωρτζίνας από την Πάτρα οι online καταγραφές του απινιδωτή που είχε τοποθετηθεί στην καρδιά του παιδιού, δεν έδειξαν κανένα απολύτως πρόβλημα και ο βηματοδότης δεν είχε ενεργοποιηθεί, παρά μόνο για λίγα δευτερόλεπτα, για πρώτη και τελευταία φορά, το μοιραίο βράδυ, λίγο πριν αφήσει την τελευταία της πνοή. Για τα αίτια του θανάτου του παιδιού διατυπώθηκαν δημόσια εκτιμήσεις, παρεξηγήσεις και εικασίες, που έφτασαν μέχρι την εξωτερική παρέμβαση στον απινιδωτή. Ισχύει άραγε κάτι τέτοιο; Είναι δυνατή η εξωτερική παρέμβαση σε έναν εμφυτεύσιμο απινιδωτή σαν αυτόν που έφερε η 9χρονη;

Πώς λειτουργεί ο Εμφυτεύσιμος Καρδιομετατροπέας Απινιδωτής (ΕΚΑ) 

Υπάρχουν δυο ειδών απινιδωτές, ο εξωτερικός και ο εμφυτεύσιμος. Ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής (Automated External Defibrillator – AED) είναι μια φορητή συσκευή που αναλύει τον καρδιακό ρυθμό και αν διαγνώσει κάποιο αρρυθμιολογικό πρόβλημα προχωράει στην απινίδωση (χορήγηση ρεύματος) για να τον επαναφέρει στην σωστή συχνότητά του.

Ο Εμφυτεύσιμος Καρδιομετατροπέας Απινιδωτής (ΕΚΑ) ενδείκνυται για άτομα κάθε ηλικίας  που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων ρυθμού στις κοιλίες (κάτω θάλαμοι) της καρδιάς τους, καθώς αυτή είναι και η κύρια αιτία ανακοπής. Πρόκειται για μια συσκευή που παρακολουθεί συνεχώς τον καρδιακό ρυθμό, ανιχνεύοντας το ηλεκτρικό ρεύμα της καρδιάς και αποδίδοντας άμεσα θεραπεία σε περίπτωση μιας επικίνδυνης αρρυθμίας.

Τις επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες (κοιλιακή ταχυκαρδία, κοιλιακή μαρμαρυγή) ο απινιδωτής προσπαθεί να τις υπερκεράσει με ειδικούς αλγορίθμους, βηματοδοτώντας πολύ γρήγορα την καρδιά. Αν αυτό δεν αποδώσει, ή εντοπιστεί σοβαρότερο πρόβλημα καρδιακού ρυθμού προβαίνει σε ένα μικρό ηλεκτρικό σοκ, γνωστό ως καρδιοανάταξη. Αν και αυτό δεν λειτουργήσει ή αν εντοπιστεί ένα σοβαρότερο πρόβλημα, η συσκευή θα προκαλέσει πιο έντονο σοκ στην καρδιά, γνωστό ως απινίδωση.

Παρακολούθηση απινιδωτών

Οι απινιδωτές, όπως και οι απλοί βηματοδότες, παρακολουθούνται εξωτερικά μέσω ειδικών φορητών υπολογιστών, των προγραμματιστών, οι οποίοι διατίθενται στα νοσοκομεία που διενεργούν τέτοιες επεμβάσεις. Κάθε κατασκευάστρια εταιρεία βηματοδοτών – απινιδωτών έχει και το δικό της προγραμματιστή με διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές και επίπεδο ασφάλειας, βάσει του οποίου ελέγχεται η λειτουργία της συσκευής (μπαταρία, ηλεκτρόδια, αλλά και data όπως αριθμός επεισοδίων που συνέβησαν, κ.ά) ή δίνονται εντολές για τυχόν παρεμβάσεις που αφορούν απαραίτητες ρυθμίσεις. Μπορεί έτσι ο θεράπων ιατρός να εξαγάγει συμπεράσματα για την αρρυθμική δραστηριότητα του ασθενούς, να τροποποιήσει την αγωγή ή ακόμη και να ελέγξει αν λειτούργησε σωστά η συσκευή σε κάποιο αρρυθμικό επεισόδιο.

Υπάρχει η δυνατότητα εξωτερικής παρέμβασης;

Όπως προαναφέρθηκε οι Εμφυτεύσιμοι Καρδιομετατροπείς Απινιδωτές παρακολουθούνται μόνο από γιατρούς σε νοσοκομειακές μονάδες ή από τους τεχνικούς του εκάστοτε κατασκευαστικού οίκου. Κανείς άλλος δεν έχει πρόσβαση σε έναν εμφυτεύσιμο απινιδωτή και στη λειτουργία του, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται κακόβουλες ενέργειες, όπως για παράδειγμα το χακάρισμα του προγραμματιστή.

Επίσης, οι εν λόγω συσκευές διαθέτουν μεταλλικά μέρη και ευαίσθητα ηλεκτρονικά κυκλώματα, που αν εκτεθούν σε μαγνητικό πεδίο μπορεί να επηρεαστεί η λειτουργία τους. Υπάρχει περίπτωση η συσκευή να ανιχνεύσει τυχαίως σήματα από έντονη ηλεκτρομαγνητική παρεμβολή και να μπερδευτεί αποδίδοντας θεραπεία χωρίς να είναι ανάγκη. Ωστόσο αυτή η έκθεση δεν θεωρείται σημαντική ώστε να προκαλέσει δυσλειτουργία στη συσκευή. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, η τεχνολογική ανάπτυξη έδωσε τη δυνατότητα της κατασκευής βηματοδοτικών και απινιδωτικών συστημάτων που είναι συμβατά ακόμα και με υψηλά μαγνητικά πεδία, όπως το πεδίο ενός μαγνητικού τομογράφου.