Δημήτρης Παπαστεργίου: Μεγάλη ευκαιρία η τεχνητή νοημοσύνη – Έτσι διευκολύνει τους πολίτες το ΑΙ Gov

Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη η οποία θα συζητηθεί ευρέως, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, «από τα στενά του Σακαφλιά στις λεωφόρους της ευρυζωνικότητας» περιγράφει στο Startupper Mag το πώς η τεχνητή νοημοσύνη θα βοηθήσει στην πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων, αλλά και θα διευκολύνει τους πολίτες μέσω του νέου, πολυαναμενόμενου ψηφιακού βοηθού στο AI Gov, αναλύει τη σημασία της σύστασης Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, το πολύ ενδιαφέρον project των μικροδορυφόρων, τα σημαντικά σχέδια για την εξάπλωση της ευρυζωνικότητας μέσα στο 2024 στην Ελλάδα, εκθειάζει τη συνεργασία του υπουργείου του με την Κοινωνία της Πληροφορίας και τους υπόλοιπους φορείς υλοποίησης ψηφιακών έργων, ενώ «αποκαλύπτει» ένα… γερό χτύπημα που ετοιμάζεται να δοθεί άμεσα στη γραφειοκρατία -ακόμα και την ψηφιακή!

Στους Γιάννη Διονάτο και Γιάννη Μάρκουλα

Startupper Mag: Ας ξεκινήσουμε από το βαρυσήμαντο ζήτημα της Κυβερνοασφάλειας και τη σημασία του να νιώθουν «ασφαλείς» από κυβερνοεπιθέσεις οι πολίτες σε κάθε τους ψηφιακή κίνηση. Μιλήστε μας για το πρόσφατο νομοσχέδιο σχετικά με τη σύσταση της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας.

Δημήτρης Παπαστεργίου: Κάθε μέρα το ψηφιακό τοπίο εξελίσσεται, οδηγούμαστε σε έναν κόσμο πιο διασυνδεδεμένο και πιο ψηφιακό. Από το γεγονός αυτό και μόνο προκύπτει μια ξεκάθαρη ανάγκη  και για έναν ασφαλή ψηφιακό κόσμο. Η Ευρώπη εδώ και αρκετά χρόνια έχει κάνει σαφές ότι οι υπάρχουσες κρατικές νομοθεσίες δεν καλύπτουν πλήρως το αίσθημα για την ψηφιακή ασφάλεια των πολιτών, για αυτό έχει καθιερώσει την οδηγία NIS2, η οποία πρέπει να εφαρμοστεί και στην εθνική νομοθεσία έως τον Οκτώβριο του 2024. Μια πολύ απαιτητική Οδηγία, η οποία κατευθύνει – σωστά κατ’ εμέ – τα κράτη-μέλη στο να έχουν την εποπτεία όχι μόνο των προφανών υποδομών, όπως την ενέργεια, αλλά και άλλα θέματα σχετικά με την καθημερινότητα του πολίτη, όπως την εφοδιαστική αλυσίδα.

Αυτή η «ομπρέλα» ασφάλειας και προστασίας πρέπει να απλωθεί σε περίπου 2.000 φορείς και οργανισμούς, στην Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή η εποπτεία γίνεται τώρα από 4 διαφορετικούς φορείς κι αυτό, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι ορθή πρακτική και αφήνει κενά. Αυτή η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, είναι ουσιαστικά η μετατροπή της σημερινής Γενικής Διεύθυνσης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε ξεχωριστό νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, το οποίο θα χαράσσει τις στρατηγικές και θα αποτελεί το ενιαίο σημείο επαφής, ώστε να συγκεντρώνονται σε ένα κεντρικό σημείο όλες οι πληροφορίες για την κυβερνοασφάλεια, θα επικοινωνεί με την Ευρώπη, θα κάνει εκπαίδευση και πιστοποίηση, θα είναι ο νέος, αν θέλετε, κεντρικός φορέας κυβερνοασφάλειας στη χώρα μας.

Startupper Mag: Η πατρίδα μας έζησε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι λόγω των φυσικών καταστροφών και πλήρωσε ακριβά το τίμημα -μεταξύ άλλων- της κλιματικής αλλαγής. Με αφορμή το πιλοτικό πρόγραμμα ειδοποίησης πυρκαγιών που είδαμε προ ημερών, ποιες καινοτόμες λύσεις μπορεί να προσφέρει η ψηφιακή διακυβέρνηση ώστε να μειωθεί ο αντίκτυπος των φυσικών φαινομένων στο άμεσο μέλλον;

Δημήτρης Παπαστεργίου: Το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης μας αρέσει πολύ να το συζητάμε τα τελευταία χρόνια, αλλά ακόμα δεν είναι σαφές τι ακριβώς μπορεί να κάνει, πράγμα λογικό καθώς δεν έχει καθορισμένα όρια.

Όσον αφορά στην πολιτική προστασία είναι σαφές  ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες, σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Στην Πεντέλη στα τέλη Οκτωβρίου κάναμε μια δοκιμή σχετικά με τον έγκαιρο εντοπισμό φωτιάς. Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό ότι ο εντοπισμός έγινε πολύ γρήγορα. Από την ώρα που ανάψαμε μόλις ένα καπνογόνο, μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό τα συστήματα είχαν εντοπίσει την εστία της φωτιάς. Επειδή στις πυρκαγιές και την εξάπλωσή τους, όπως αντιλαμβάνεστε, κάθε λεπτό μετράει, οι αξιωματούχοι της Πυροσβεστικής οι οποίοι ήταν παρόντες, μας είπαν ότι το αποτέλεσμα της δοκιμής ήταν πολύ θετικό. Συνεπώς, μπορούμε να πούμε πλέον με μεγαλύτερη σοβαρότητα ότι θα ενσωματώσουμε τη χρήση υψηλής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης στην προσπάθεια πρόληψης τέτοιων φαινομένων.

Πολιτική προστασία όμως, δεν είναι μόνο οι πυρκαγιές, είναι επίσης και η αιτία που τις προκαλεί όπως για παράδειγμα τα ακαθάριστα οικόπεδα με εύφλεκτες ύλες. Ήδη από το καλοκαίρι έχουμε εντοπίσει, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Εσωτερικών και Πολιτικής Προστασίας, την αμέλεια κάποιων ιδιοκτητών για τον απαραίτητο καθαρισμό τους, αλλά και την αδυναμία των Δήμων να τον οργανώσουν. Ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αναλάβαμε την πρωτοβουλία να σχεδιάσουμε μια πλατφόρμα, την οποία αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε για να υλοποιήσουμε,  που θα δίνει πλέον στους Δήμους τη δυνατότητα να μπορούν με έναν πολύ εύκολο τρόπο, με μια απλή ειδοποίηση στη θυρίδα του πολίτη, ούτε καν συστημένη επιστολή όπως γινόταν έως τώρα, να ενημερώνουν τους ιδιοκτήτες των οικοπέδων ότι οφείλουν να προχωρήσουν στον καθαρισμό τους. Στο σχεδιασμό προβλέπεται ότι αν αυτό δεν συμβεί, εντός μιας εβδομάδας, θα λαμβάνουν με τον ίδιο τρόπο το σχετικό πρόστιμο και με τα χρήματα αυτά οι Δήμοι θα μπορούν να προχωρήσουν στον καθαρισμό των οικοπέδων.

Όσον αφορά τα ποτάμια και τις βροχές, γνωρίζοντας πολύ καλά τη Θεσσαλία και με την προηγούμενή μου ιδιότητα, είδαμε ότι εκτός από τα μεγάλα έργα υδρολογικού ενδιαφέροντος, τα οποία πρέπει να γίνουν και τα αναχώματα για να μην πλημμυρίζουμε, η τεχνολογία μπορεί τουλάχιστον να μας δώσει έγκαιρη ειδοποίηση για τις περιπτώσεις όπου ενδέχεται να χρειαστούν εκκενώσεις. Με τη βοήθεια και πάλι εφαρμογών  τεχνητής νοημοσύνης μπορούμε τουλάχιστον να έχουμε ένα ακόμα εργαλείο να μας ενημερώνει για το πότε η στάθμη των υδάτων σε κάποια ποτάμια ανεβαίνει επικίνδυνα σε μια περιοχή, ώστε έγκαιρα  να ενημερώσουμε τον κόσμο να απομακρυνθεί. Αυτό είναι ένα ακόμα project το οποίο προχωράμε τη δεδομένη χρονική στιγμή.

Startupper Mag: Θα θέλαμε επίσης να μας μιλήσετε για το πολύ ενδιαφέρον project των μικροδορυφόρων, το οποίο επανεκκινείται από το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης υπό την ηγεσία σας, και σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε τη δεδομένη στιγμή.

Δημήτρης Παπαστεργίου: Στις αρχές του Νοέμβρη καταθέσαμε στη Σεβίλλη στον Ευρωπαϊκό Διαστημικό Οργανισμό, στον ESA, την αναλυτική πρόταση της Ελλάδας για το Εθνικό Πρόγραμμα Μικρών Δορυφόρων (Greek National SmallSat Programme). Το project  όταν ξεκίνησε σχετιζόταν με τις τηλεπικοινωνίες, ωστόσο στην πορεία επανασχεδιάστηκε και θέλουμε να μας δίνει τη δυνατότητα και τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, να κάνουμε επισκόπηση με πολλές και υψηλής ευκρίνειας φωτογραφίες της χώρας, πιο συχνά και πιο καθαρά από ότι πριν. Για να το θέσω απλά, από τα δέκα μέτρα ανά πίξελ που ήταν οι φωτογραφίες που είχαμε με το Copernicus, πλέον θα μπορούμε να έχουμε φωτογραφίες στα 30 εκατοστά ανά πίξελ, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούμε με πολύ μεγαλύτερη ευκρίνεια να έχουμε φωτογραφίες, πολλές κάθε μέρα, από συστήματα δορυφόρων και σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς φορείς. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να σχεδιάζουμε καλύτερα πολιτικές πολιτικής προστασίας, για το κλίμα, την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, την αυθαίρετη δόμηση, την καταπάτηση των παραλιών κ.α. Ζητούμενο για εμάς είναι οι επιχειρήσεις που θα έρθουν στην Ελλάδα στο πλαίσιο αυτό , να μεταφέρουν και τεχνογνωσία, προκειμένου το έργο όχι απλά να ολοκληρωθεί και να αναλωθεί σε κάποιες φωτογραφίες, αλλά και να ενσωματώσουμε την τεχνογνωσία αυτή, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε.

Startupper Mag: «Από τα στενά του Σακαφλιά, στις λεωφόρους της ευρυζωνικότητας!», με αφορμή αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα δήλωσή σας στις προγραμματικές της Βουλής, ας σταθούμε λίγο στο πρόγραμμα υποδομής καλωδίωσης οπτικών ινών Smart Readiness ευρυζωνικότητας το οποίο ενδιαφέρει το σύνολο των πολιτών, πως θα προχωρήσουμε εκεί για να συνεχιστεί η «ψηφιακή επανάσταση» της Ελλάδας, σύμφωνα με τη φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Δημήτρης Παπαστεργίου: Το Smart Readiness είναι το ένα κομμάτι για την επόμενη ημέρα της ευρυζωνικότητας. H Ελλάδα έχει καλές υποδομές στην κινητή τηλεφωνία, αλλά όχι τόσο καλές στη σταθερή. Το έργο Ultra-Fast Broadband είναι ένα είναι εμβληματικό έργο που σηματοδοτεί την έμπρακτη στήριξη του κράτους στην εξασφάλιση σύγχρονων τηλεπικοινωνιακών υποδομών στους πολίτες όλης της χώρας. Με την ολοκλήρωση του ελέγχου των συμβατικών τευχών από το Ελεγκτικό Συνέδριο για την τελευταία σύμβαση, θα γίνει η ανάδειξη του οριστικού αναδόχου για τα συγκεκριμένα lots και θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την υπογραφή των αντίστοιχων συμβάσεων, εκτιμώ μέχρι το τέλος του 2023.

Από  την ώρα που η οπτική ίνα περνάει μπροστά από τα σπίτια, το Smart Readiness πάει σε 120.000 σπίτια ώστε να δώσει το voucher για να περάσει η οπτική ίνα και να ανέβει στα διαμερίσματα. Το δεύτερο κομμάτι είναι το Gigabit Voucher, μέσα στο 2024, για να «χρηματοδοτήσει» τους πολίτες και τους επιχειρηματίες ώστε να βάλουν την οπτική ίνα στο σπίτι και στο γραφείο τους. Παράλληλα θα χρηματοδοτήσει τη συνδρομή ώστε να δουν την ταχύτητα του internet να φτάνει στο 1Gbps. Πρόκειται, αναμφίβολα για έργα πολύ σημαντικά για την εξάπλωση της ευρυζωνικότητας μέσα στο 2024 στην Ελλάδα!

Startupper Mag: Στο Startupper Mag έχουμε αναφερθεί πολλάκις στον ρόλο που επιτελεί η Κοινωνία της Πληροφορίας, κεντρικός κόμβος του υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και υλοποίηση έργων που ενδυναμώνουν την ψηφιακή σχέση του πολίτη με τη Δημόσια Διοίκηση. Πώς είναι η μέχρι τώρα συνεργασία σας και αν θα θέλατε να μας αναλύσετε εσείς τη σημασία του έργου της, αλλά και των υπόλοιπων συνεργαζόμενων φορέων.

Δημήτρης Παπαστεργίου: Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε ένα τέτοιο «εργαλείο» στα χέρια μας, την ΚτΠ, μια ανώνυμη εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου, αλλά και την ΗΔΙΚΑ και την ΕΔΥΤΕ, τρεις φορείς οι οποίοι υλοποιούν το όραμα το δικό μας, το όραμα της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού για την καινούργια ψηφιακή και γρήγορη Ελλάδα. Έχουν αναλάβει ένα πολύ μεγάλο φορτίο, όχι μόνο σχετικά με την ψηφιοποίηση, αλλά και έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, έργα πολύ απαιτητικά, έργα με προθεσμίες και χρονοδιαγράμματα, τα οποία δεν αφορούν μόνο στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά  διέπουν οριζόντια το ελληνικό Δημόσιο και αφορούν και στα άλλα υπουργεία. Την ώρα αυτή ο συντονισμός γίνεται κυρίως από την Κοινωνία της Πληροφορίας, χωρίς να έχει χαθεί ούτε ένα ευρώ, ούτε ένα ορόσημο, οπότε είμαι πολύ ικανοποιημένος, γιατί έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία και μακάρι το προσεχές διάστημα να καταφέρουμε να έχουμε ακόμα καλύτερες και πιο γρήγορες λύσεις πληροφορικής για όλο το εύρος του δημόσιου τομέα.

Startupper Mag: Επειδή η γραφειοκρατία μπορεί να είναι ακόμα και… ψηφιακή, ασφαλώς τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν ωστόσο πάντα μπορούν να γίνουν ακόμα πιο απλά για την καθημερινότητα του πολίτη και τη διευκόλυνση, πότε μπορούμε να περιμένουμε ένταξη νέων υπηρεσιών στο ψηφιακό wallet μας και ποιες θα είναι αυτές;

Δημήτρης Παπαστεργίου: Μέχρι το τέλος του 2023 θα γίνει η πρώτη υλοποίηση του wallet, η οποία θα αφορά στη μεταφορά δεδομένων και όχι μόνο αρχείων. Σήμερα το gov.gr μας δίνει τη δυνατότητα να βγάλουμε ένα ψηφιακό πιστοποιητικό για να το πάμε σε μια τράπεζα ή κάποια υπηρεσία, έως το τέλος του 2023 θα μπορεί αυτό σε κάποιες αρχικές περιπτώσεις να πηγαίνει απευθείας, χωρίς να πρέπει να «εκδοθεί». Ουσιαστικά θα είναι το τέλος του pdf! Αν ένας φορέας του Δημοσίου ζητάει να μάθει κάποια πράγματα για εμάς, π.χ. να λάβει ένα πιστοποιητικό γέννησης, θα αρκεί η συναίνεσή μας ώστε να σταλεί αμέσως σε αυτόν. Έτσι θα ξεπεράσουμε κάποια στάδια γραφειοκρατίας, ακόμα και ψηφιακής, δίνοντας στο Δημόσιο, στις τράπεζες, στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών τα στοιχεία που απαιτούνται, χωρίς να χρειάζεται καν να εκδώσουμε ένα έστω ψηφιακό πιστοποιητικό. Αυτό ξεκινάει εντός του 2023 αρχικά με εταιρίες που ζητούν κάποια λίγα πιστοποιητικά, στοιχεία για εμάς, έχουμε βρει τον τρόπο και έτσι θα τον θέσουμε σε λειτουργία, ώστε να χρησιμοποιηθεί στο άμεσο μέλλον σε πιο χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες.

Startupper Mag: Κρατήσαμε το -μάλλον- καλύτερο για το τέλος, ως λάτρεις της καινοτομίας και των τεχνολογικών εξελίξεων. «AI Gov.gr», το ήδη επαναστατικό για την Ελλάδα gov.gr μπαίνει και επισήμως στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης σε συνεργασία με τη Google και σκοπό να διευκολύνει ακόμα περισσότερο τη ζωή των πολιτών. Ο λόγος σε εσάς για τις καταπληκτικές δυνατότητες που μας «ανοίγει» το ΑΙ.

Δημήτρης Παπαστεργίου: Η κουβέντα για την τεχνητή νοημοσύνη έχει μεγαλώσει πολύ μέσα στο 2023, χωρίς να είμαι προσωπικά βέβαιος ότι γνωρίζουμε όλοι το που ακριβώς μπορεί να μας βοηθήσει, ωστόσο είναι θετικό και μόνο ότι καταλαβαίνουμε τη μεγάλη ευκαιρία. Η Συμβουλευτική Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης, η οποία συστάθηκε υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την Προεδρία της Κυβέρνησης αυτήν ακριβώς τη δουλειά θα κάνει, θα μας υποδείξουν κορυφαίοι επιστήμονες του κλάδου της που αλλού μπορούμε να κοιτάξουμε, να ψάξουμε για να βρούμε λύσεις. Η πρώτη και πιο απλοϊκή αν θέλετε πραγμάτωση είναι λοιπόν το AI Gov, στην ουσία αποτελεί έναν ψηφιακό βοηθό ο οποίος μπορεί να μας βοηθήσει, ακόμα κι αν δεν ξέρουμε ακριβώς τι είναι αυτό το οποίο ψάχνουμε, πληκτρολογώντας ή εκφωνώντας σε φυσική γλώσσα στο gov.gr προκειμένου να μας οδηγήσει το ίδιο στα ψηφιακά μονοπάτια επίλυσης του προβλήματος. Πολύ μεγάλη ευκαιρία, μια πρώτη υλοποίηση του τρόπου με τον οποίο η τεχνητή νοημοσύνη μπαίνει στο ελληνικό Δημόσιο για να διευκολύνει τους πολίτες.

Η συνέντευξη του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Παπαστεργίου, δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο Startupper Mag Νοεμβρίου #43