Εάν είσαι developer, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ελλάδα, σίγουρα σε έχει απασχολήσει κάποια στιγμή το τι θα κάνεις.
Θα επιλέξεις να εργαστείς σε μία ελληνική εταιρεία πληροφορικής, να είσαι Freelancer, να δημιουργήσεις μία Startup, να εμπλακείς σε μία Startup, να αναζητήσεις εργασία στο εξωτερικό, remotely ή μετακομίζοντας εκεί; Σίγουρα, ανάλογα με την ηλικία και τις εκάστοτε ανάγκες που έχεις ως προτεραιότητες (ή θα έχεις, αν είσαι στο ξεκίνημα της καριέρας σου), έχεις ταλαντευτεί μεταξύ επιλογών. Γιατί επιλογές έχεις. Σε αυτό βρίσκεσαι σε πλεονεκτικότερη θέση, σε σχέση με την συντριπτική πλειοψηφία των συμπατριωτών μας, οι οποίοι μάλλον στερούνται επιλογών. Αυτό είναι ευχάριστο για εσένα, σωστά; Σωστά, είναι ευχάριστο. Αλλά είναι και μία τεράστια παγίδα η οποία σε κάνει να επαναπαύεσαι…
Παρακάτω θα αναλύσω ποιες είναι οι επιλογές σου και γιατί το να επαναπαύεσαι είναι, ίσως, το χειρότερο που μπορείς να κάνεις…
Είσαι λοιπόν 25 ή 35 ετών, αδιάφορο, αν και, φυσικά, όσο νεότερος είσαι, τόσα περισσότερα λάθη συγχωρούνται, και σκέφτεσαι:
Να εργαστείς σε μία μεγάλη, σοβαρή και εδραιωμένη εταιρεία πληροφορικής
Θα σου εξασφαλίσει έναν καλό μισθό, δυνατότητες προαγωγής, ασφάλεια. Μοιάζει η πιο συνετή επιλογή. Είναι όμως έτσι; Εάν είσαι ικανός, ναι, θα έχεις έναν ικανοποιητικό μισθό. Εάν θέλεις να προαχθείς όμως, θα πρέπει να είσαι ικανότερος των συναδέλφων σου και να έχεις περισσότερα skills, πέραν των ικανοτήτων σου ως developer, όπως για παράδειγμα, managerial skills. Είσαι σίγουρος ότι έχεις; Ασφάλεια; Σε καμία περίπτωση…
Κολοσσοί καταρρέουν παγκοσμίως. Πολυεθνικές αποφασίζουν απολύσεις χιλιάδων εργαζομένων, εν μία νυκτί. Σε ελάχιστο πλέον χρόνο, έρχονται τα πάνω κάτω. Ποτέ μην νιώσεις ασφαλής… Το χειρότερο σε μία τέτοια δουλειά, είναι ότι, εάν δεν καταφέρεις να αναλάβεις μία περισσότερο managerial θέση, γρήγορα θα σου δείξουν την έξοδο… Γιατί, μέχρι πότε πιστεύεις ότι θα είσαι αποδοτικός στο να γράφεις κώδικα; Δεν θέλω να σε στεναχωρήσω, αλλά δύσκολα θα είσαι χρήσιμος, μετά τα 40 σου, άντε 45, εάν είσαι εξαιρετικός σε αυτό που κάνεις… Κι εσύ που είσαι 25… μην πιστέψεις ούτε στιγμή ότι απέχεις πολύ. Ο χρόνος τρέχει!
Να είσαι freelancer
Εδώ. Στην Ελλάδα. Με Έλληνες πελάτες. Να κάνεις τι; Να φτιάχνεις websites? Εάν έχεις βρει ένα κενό το οποίο είναι απαραίτητο κι έρχεσαι να το καλύψεις, έχει λογική. Αλλά πάλι, γιατί αμοιβές μιλάμε; Σου εξασφαλίζουν το μέλλον σου; Μέχρι πότε θα κάνεις αυτή την δουλειά;
Να δημιουργήσεις την δική σου Startup
“Αν θέλεις να γίνεις επιχειρηματίας, αν θέλεις να ξεκινήσεις το δικό σου εγχείρημα, θα πρέπει να έχεις υψηλή ανοχή στον πόνο. Το να δημιουργήσεις την δική σου επιχείρηση είναι σα να καταπίνεις θραύσματα γυαλιού, ατενίζοντας την άβυσσο”.
Τάδε έφη Elon Musk. Και πως να διαφωνήσεις. Αν όμως έχεις what it takes, μην διστάσεις. Ειδικά, εάν είσαι νέος. Είναι τόσα αυτά που θα μάθεις, ακόμη κι αν αποτύχεις μια-δυο φορές, που δεν πρόκειται να βγεις χαμένος. Είναι παρότρυνση αυτό να γίνεις επιχειρηματίας; Όχι βεβαία. Μόνο εάν έχεις την ανοχή που τόσο εύγλωττα περιγράφει ο E. Musk… Αν πρόκειται να καταρρεύσεις μετά από μία (πολύ) πιθανή αποτυχία, ασ’ το!
Να εμπλακείς σε μία Startup
Συνήθως, η εμπλοκή ενός developer σε μία startup, της οποίας δεν είναι Founder, συνοδεύεται από μισθό, στην αρχή χαμηλότερο από ό,τι σε μία εδραιωμένη εταιρεία, και stock options. Αν είσαι λοιπόν περιζήτητος (και σίγουρα είσαι), γιατί να μην κάνεις μια έρευνα, να δεις ποιες startups προσφέρουν μισθό και stock options, και πιστεύεις ότι έχουν πιθανότητες να επιτύχουν; Δεν είναι η πιο safe επιλογή;
Σίγουρα, δεν θα παίρνεις τον μισθό που θα έπαιρνες σε μία εδραιωμένη εταιρεία, αλλά δεν είναι η υπεραξία που θα αποκτήσει μελλοντικά η συμμετοχή σου ένα ισχυρό κίνητρο; Δεν είναι κίνητρο η δυνατότητα να αποκτήσεις σημαντικότερο ρόλο από ό,τι σε μία εταιρεία με εκατοντάδες εργαζόμενους; Δεν είναι μικρότερο το ρίσκο από το να επωμισθείς εσύ μόνος σου όλο το εγχείρημα; Γιατί, σίγουρα, δεν αρκεί να είσαι καλός developer για να επιτύχει μία startup. Μία startup επιτυγχάνει με συλλογική προσπάθεια πολλών ανθρώπων, με διαφορετικά skills.
Να εργαστείς remotely για μία εταιρεία του εξωτερικού
Συνήθως, παχυλός μισθός. Ίσως… η μεγαλύτερη παγίδα. Εργάζεσαι για κάποια χρόνια, νιώθεις βασιλιάς, αποκόπτεσαι από την πραγματικότητα, αυξάνεις το βιοτικό σου επίπεδο και… μετά από κάποια ηλικία, είσαι άνεργος. Αν δεν έχεις φροντίσει να έχεις μια συμμετοχή σε αυτό που δημιουργείς. Αν δημιουργείς κάτι, και δεν κάνεις support σε πελάτες της εταιρείας…
Να εργαστείς στο εξωτερικό, δηλαδή να γίνεις οικονομικός μετανάστης
Σίγουρα θα πας με ένα καλό συμβόλαιο, καλό μισθό για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά όχι τόσο για την χώρα που θα βρίσκεσαι… Οι μισθοί που προσφέρουν οι εταιρείες του ΗΒ ή των ΗΠΑ, φαντάζουν δυσθεώρητα υψηλοί, σε σχέση με τους ελληνικούς, αλλά δυσθεώρητα μεγαλύτερο είναι και το κόστος διαβίωσης. Όπως και να ‘χει, το να αφήσεις την χώρα σου, έχει κι άλλες παραμέτρους (ψυχολογικούς, οικογενειακούς, τρόπου ζωής) τις οποίες υπολογίζουμε όλοι διαφορετικά. Αν όμως το επιλέξεις, να ξέρεις ότι είναι δύσκολη η ξενιτιά. Είναι δύσκολο να τους αφήσεις όλους πίσω. Και το πιθανότερο είναι να ευνοηθούν οι απόγονοί σου, παρά εσύ. Ειδικά, εάν δεν φροντίσεις να έχεις μερίδιο από ό,τι εκεί δημιουργήσεις, αν δημιουργήσεις κάτι.
Όπως κάθε άνθρωπος, έτσι και κάθε developer ;), είναι διαφορετικός. Άλλες ανάγκες, άλλα όνειρα, άλλοι στόχοι… Αν όμως είσαι ένας ικανός developer, τότε, πιστεύω, η καλύτερη επιλογή, με το μικρότερο δυνατό ρίσκο, είναι να εμπλακείς, όσο νωρίτερα γίνεται, σε μία startup. Το να δημιουργήσεις δική σου, είναι καλή αλλά και επίπονη επιλογή. Οι υπόλοιπες τέσσερις επιλογές, πιστεύω ότι αρμόζουν σε developers με ιδιαίτερες ανάγκες, όπως για παράδειγμα το ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι εξαρτώνται οικονομικά από αυτούς και δεν έχουν τον χρόνο να περιμένουν να αποδώσει το οποιοδήποτε εγχείρημα.
Σε κάθε περίπτωση, μην επαναπαυτείς ποτέ, εάν, με οποιονδήποτε τρόπο, εξασφαλίσεις απλά έναν ικανοποιητικό μισθό, γιατί δεν μπορείς να γράφεις κώδικα εσαεί.
