Περίπου τέσσερις μήνες πριν, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην πρώτη συστηματική προσπάθεια καταγραφής και στήριξης του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας, «εγκαινιάζοντας» το εθνικό μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων, Elevate Greece. Έκτοτε, έχουμε δει αρκετές ανακοινώσεις σχετικά με τα κριτήρια, τις εγγεγραμμένες επιχειρήσεις, τις θέσεις εργασίας, ενώ στο «παρασκήνιο» έχουν υπάρξει και ορισμένα παράπονα σχετικά με «άδικους αποκλεισμούς» εταιρειών.
Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή, κάνοντας έναν μικρό απολογισμό του τι έχει γίνει μέχρι σήμερα. Το Elevate Greece, παρουσιάστηκε επίσημα τον Οκτώβριο του 2020 και μέσα στο πρώτο 24ωρο, ο αριθμός αιτήσεων ήταν ήδη τριψήφιος. Λίγες ημέρες αργότερα, το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ανακοίνωσε ότι ο συνολικός αριθμός αιτήσεων έφτασε τις 394, ενώ ένα μήνα μετά την πρώτη παρουσίαση, είχαν υποβάλει την αίτησή τους, σύμφωνα με το Υπουργείο, 580 Startups.
Στη συνέχεια, ανακοινώθηκε ότι κάποια από τα κριτήρια ένταξης θα αλλάξουν, με στόχο να δοθεί η δυνατότητα υποβολής αίτησης συμμετοχής στο Elevate Greece σε υποψήφιες νεοφυείς επιχειρήσεις με νομική μορφή Mονοπρόσωπη ΙΚΕ ή ΕΠΕ αλλά και να επιταχυνθεί γενικότερα η διαδικασία υποβολής και ελέγχου τυπικών δικαιολογητικών. Φτάνοντας στα τέλη Δεκεμβρίου, ήρθε και η πρώτη ανακοίνωση του Υπουργείου σχετικά με τα «οφέλη» των ενταγμένων επιχειρήσεων. Ο λόγος για μια ενίσχυση με τη μορφή μη επιστρεπτέας χρηματοδότησης, ύψους από 5.000 ευρώ έως και 100.000 ευρώ. Η ενίσχυση αυτή, θα αφορά μόνο εγγεγραμμένες επιχειρήσεις στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων – Elevate Greece, και στοχεύει στην κάλυψη εξόδων τους σε αγορές εμπορευμάτων χρήσης, πρώτων υλών και υλικών χρήσης, του συνόλου των παροχών σε εργαζομένους και διάφορα λειτουργικά έξοδα.
Ποιες είναι αυτές οι επιχειρήσεις;
Μπαίνοντας στην επίσημη σελίδα του Elevate Greece, βλέπει κανείς ότι από το σύνολο των επιχειρήσεων που έχουν υποβάλει αίτηση συμμετοχής, έχουν ενταχθεί μέχρι σήμερα (5/2) 130. Βέβαια, στα στατιστικά που παραθέτει το ίδιο το σύστημα, οι ελεγμένες και εγκεκριμένες αιτήσεις είναι 182, ενώ οι αιτήσεις που αναμένουν την αξιολόγησή τους είναι 288. Ανάμεσα σε αυτές, ο επισκέπτης συναντά λιγότερο ή περισσότερο γνωστά ονόματα, σίγουρα όμως πληθώρα κλάδων και αντικειμένων. Μερικά παραδείγματα εγγεγραμμένων εταιρειών είναι ο Douleutaras.gr, το Ferryhopper, η FlexCar, η Green Panda, η Nannuka, η Nanoplasmas, η Welcome Pickups και η Travelmyth.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της πλατφόρμας, σαν «τόπος καταγωγής» κυριαρχεί η Αττική, ωστόσο μεγάλο κομμάτι της «πίτας» έχει και η Κεντρική Μακεδονία με 65 αιτήσεις και – με διαφορά – η Δυτική Ελλάδα με 15 αιτήσεις. Όσον αφορά τη νομική «ταυτότητα», ενδιαφέρον έχει ότι το 84% των εταιρειών αυτών είναι ΙΚΕ, το 11% ΑΕ και το 4% ΕΠΕ. Η συντριπτική πλειοψηφία (87%), έχει, τέλος, έδρα την Ελλάδα ενώ ένα μικρό ποσοστό (6%) αποτελεί παράρτημα ή θυγατρική (7%).
Η διαδικασία ένταξης
Τα κριτήρια ένταξης στην πλατφόρμα, εξαρχής περιλάμβαναν προϋποθέσεις σχετικά με την καινοτομία, τις προοπτικές της εταιρείας αλλά και τη νομική μορφή της. Πιο αναλυτικά, στις «τυπικές» προϋποθέσεις περιλαμβάνεται η Νομική Μορφή ΕΚΕ/ΕΠΕ/ΑΕ με έδρα την Ελλάδα, το μέγιστο 8 ετών λειτουργίας, το όριο των 250 εργαζομένων και ο ετήσιος κύκλος εργασιών στα 50 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά την καινοτομία, απαιτείται η επιχείρηση να διαθέτει ένα καινοτόμο επιχειρηματικό μοντέλο πάνω σε πρόσφατη τεχνολογία, να υπάρχουν λίγοι ανταγωνιστές, και να έχει ως κύριο στόχο της την «παραγωγή πνευματικής ιδιοκτησίας με στόχο την εμπορική αξιοποίηση». Τέλος, στο θέμα της «ταχείας κλιμάκωσης», εξετάζεται αν το επιχειρηματικό μοντέλο ή η τεχνολογία έχουν τη δυνατότητα να αποφέρουν μεγάλο μέγεθος πωλήσεων στην παγκόσμια αγορά. Σημειώνεται ότι το κύριο προϊόν/ υπηρεσία πρέπει να είναι τυποποιημένο και όχι παροχή συμβουλευτικών ή μελετητικών υπηρεσιών ούτε κατασκευή κατά παραγγελία.
Το κατά πόσο αυτά τα κριτήρια πληρούνται, αξιολογείται από δύο ανεξάρτητους αξιολογητές μέσω τυχαίας κλήρωσης, οι οποίοι είναι προς το παρόν απόρρητοι. Κάθε αίτηση υποβάλλεται σε έλεγχο επιλεξιμότητας και εφόσον αυτός ολοκληρωθεί με επιτυχία, ανατίθεται τυχαία στους εν λόγω αξιολογητές. Εφόσον αυτοί υποβάλουν θετική αξιολόγηση, η επιχείρηση προωθείται για εγγραφή στο Μητρώο.
Αυτοί που έμειναν εκτός
Όπως είναι αναμενόμενο, ένας αριθμός επιχειρήσεων που υποβάλει την αίτησή του είτε δεν το κάνει σωστά, είτε δεν πληροί τα κριτήρια και εν τέλει απορρίπτεται. Το θέμα που δημιουργείται βέβαια από κάποιος εκ των «απορριφθέντων» είναι το πώς «μετρούνται» αυτά τα κριτήρια, πώς υπολογίζεται για παράδειγμα η προοπτική κλιμάκωσης μιας επιχείρησης και πώς εν τέλει αποφασίζεται ότι αυτή δεν είναι αρκετή. Γνωστό έχει γίνει μέσω social media το παράδειγμα της Doitforme.eu, η οποία απορρίφθηκε με την αιτιολόγηση ότι ο τομέας δραστηριοποίησης αλλά και το αντικείμενό της δεν είναι αρκετά ξεκάθαρα. Δεν είναι βέβαια μόνο αυτή. Αρκετοί founders έχουν εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους για τον «ορισμό της Startup» από το κράτος, τα κριτήρια αλλά και τους «άγνωστους» αξιολογητές. Επίσημα στοιχεία ωστόσο για τον αριθμό των αιτήσεων που απορρίπτεται δεν έχει δημοσιευθεί, όπως ούτε και κάποια διαδικασία «επαναξιολόγησης».*
*UPDATE: Σύμφωνα με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, όσοι δεν αξιολογήθηκαν θετικά μπορούν να υποβάλλουν την αίτησή τους στον κύκλο που βρίσκεται σε εξέλιξη από 1/1/2021 έως 31/1/2021. Εάν δεν προκριθούν, έχουν και πάλι τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση στον επόμενο κύκλο, από 15/4/2021 έως 30/7/2021.
