ΕΚεΠεΚ: Το πρώτο Κέντρο Ικανοτήτων σε τεχνολογίες 3D Printing στην Ελλάδα

«Πόσο εύκολο θα ήταν για έναν οδοντίατρο που ζει και εργάζεται στην περιφέρεια να μπορούσε να φτιάξει μόνος του ένα ακριβές 3D μοντέλο του στόματος ενός ασθενούς του προκειμένου να μειώσει δραστικά το περιθώριο σφάλματος, αλλά και το κόστος; Και πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγα ότι εμείς μπορούμε να τον εκπαιδεύσουμε να το κάνει;», αυτά μου λέει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο Δρ. Βασίλης Δρακόπουλος που είναι ο συντονιστής του Ελληνικού Κέντρου Προσθετικής Κατασκευής (ΕΚεΠεΚ) στην Πάτρα, επισημαίνοντας πως την τελευταία δεκαετία η τρισδιάστατη εκτύπωση (3DP) δείχνει να εξελίσσεται από μια ενδιαφέρουσα ιδέα σε μια ρεαλιστική πραγματικότητα.   

Η σημασία της τρισδιάστατης εκτύπωσης (3DP) φάνηκε εξάλλου στην παραγωγή ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού για τους εργαζόμενους στην πρώτη γραμμή της πανδημίας του κορωνοϊού, που ήταν μια υπενθύμιση του πόσο μακριά έχουν φτάσει οι ευέλικτες τεχνολογίες παραγωγής προσθέτων και του πόσο η αυξανόμενη αξία τους μπορεί να αποτελέσει μια πηγή σταθερότητας σε έναν ασταθή και αβέβαιο κόσμο.   

Η δε ανάγκη για 3DP έγινε ορατή όταν οι διασυνοριακοί περιορισμοί εξαιτίας της πανδημίας προκάλεσαν εξαντλήσεις αποθεμάτων ανταλλακτικών και γενικότερα διαταραχές στον εφοδιασμό του βιομηχανικού και κατασκευαστικού κλάδου, αναγκάζοντας τους εκπροσώπους τους να επανεκτιμήσουν τη στρατηγική της εφοδιαστικής τους αλυσίδας.   

Αυτή την ανάγκη έρχεται να καλύψει, όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική (ΝΑ) Ευρώπη, το ΕΚεΠεΚ, το πρώτο Κέντρο Ικανοτήτων σε τεχνολογίες 3D Printing στην Ελλάδα που αποτελεί μία νέα δυναμική πρωτοβουλία του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) για τη δημιουργία ενός Κέντρου Αναφοράς σε τεχνολογίες τρισδιάστατης εκτύπωσης.   

«Το ΕΚεΠεΚ είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας του ιδιωτικού τομέα με δημόσιο ερευνητικό οργανισμό» εξηγεί ο χημικός μηχανικός και συντονιστής του Κέντρου Βασίλης Δρακόπουλος, συμπληρώνοντας  πως τα Κέντρα Ικανοτήτων αποτελούν -από τη σύλληψη και το σχεδιασμό τους- απτό παράδειγμα ουσιαστικής συνεργασίας της έρευνας με τη βιομηχανία.   

Το επιχειρησιακό σχέδιο του ΕΚεΠεΚ εγκρίθηκε για χρηματοδότηση τον περασμένο Ιούλιο από τη Δράση «Κέντρα Ικανοτήτων» της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και αναμένεται να συμβάλει δυναμικά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, μέσω της αξιοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών.  

Η δραστηριότητα του ΕΚεΠεΚ θα επικεντρώνεται στο τρίπτυχο: α) παροχή υπηρεσιών, β) εκπαίδευση/κατάρτιση, και γ) έρευνα, παρέχοντας υπηρεσίες για κατασκευή πρωτοτύπων, για δοκιμή νέων σχεδίων και υλικών, για πρωτότυπη και προσαρμοσμένη κατασκευή μικρών ανταλλακτικών σε διάφορες βιομηχανίες, για σχεδιασμό και κατασκευή νέων εξαρτημάτων και προϊόντων, καθώς και για πιστοποίηση υψηλού επιπέδου ποιότητας βιομηχανικών προϊόντων.   

Η δημιουργία, η στελέχωση και η αρχική λειτουργία του Κέντρου αναμένεται να καλυφθεί εν μέρει (62% της αρχικής επένδυσης με ένα ποσό της τάξεως των 818.000 ευρώ) από τις εθνικές αρχές (ΓΓΕΚ) για τους πρώτους 18 μήνες λειτουργίας. Ο δε συνολικός προϋπολογισμός για την ίδρυση και λειτουργία του ΕΚεΠεΚ κατά το ίδιο διάστημα ανέρχεται στο ποσό των 1,32 εκατ. ευρώ.   

Το Κέντρο θα διαθέτει εξοπλισμό ύψους μισού εκατομμυρίου ευρώ ο οποίος θα αποτελείται από τρεις υπερσύγχρονους εκτυπωτές μετάλλου, πλαστικών και σύνθετων υλικών και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα μοναδικό one-stop-shop για την ολοκληρωμένη υποστήριξη εταιρειών σε θέματα κατάρτισης, έρευνας και ανάπτυξης σχετικά με τις προσθετικές κατασκευές.  

Προς το παρόν αναμένεται  να συσταθεί άμεσα η εταιρεία ώστε το Κέντρο να ξεκινήσει τη λειτουργία του μέχρι το τέλος του χρόνου. Η έδρα της εταιρείας θα είναι στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, σε μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, η οποία διαθέτει ένα ζωντανό οικοσύστημα καινοτόμων επιχειρήσεων και μια έντονη βιομηχανική δραστηριότητα.  

Η τρισδιάσταση εκτύπωση αναμένεται να κυριαρχήσει

Το χαμηλό κόστος εγκατάστασης, τα λιγότερα απόβλητα και η ευέλικτη επιτόπια παραγωγή των προσθέτων προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα σε κάθε επιχείρηση που χρειάζεται μεν εξειδικευμένα ανταλλακτικά αλλά δεν θέλει να διατηρεί αποθέματα και που επιθυμεί να απεξαρτηθεί από εύθραυστες αλυσίδες εφοδιασμού ή από την πλήρη εξωτερική ανάθεση παραγωγής βασικών εξαρτημάτων, αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο της βιομηχανικής κατασκοπείας. Καθώς η τρισδιάστατη εκτύπωση θα ωριμάζει ο κάθε κατασκευαστής θα χαράσσει τον δικό του οδικό χάρτη για να αποκομίζει τα επιδιωκόμενα οφέλη.   

Το ΕΚεΠεΚ αναμένεται να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία, τους πόρους και τις υποδομές του ΙΤΕ προς όφελος των επιχειρήσεων που επιθυμούν να εντάξουν στα αναπτυξιακά τους σχέδια τις τεχνολογίες 3Dprinting, αλλά δε διαθέτουν ακόμα την εξειδικευμένη γνώση, την εμπειρία, το προσωπικό και τους απαραίτητους πόρους.   

Το ΙΤΕ θα προσφέρει την επιστημονική γνώση που παράγεται στο Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής (ΙΕΧΜΗ) στην Πάτρα και στο Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) στο Ηράκλειο, καθώς και τη σημαντική εμπειρία του Δικτύου ΠΡΑΞΗ σε θέματα μεταφοράς τεχνολογίας.   

Το Κέντρο θα δίνει στο εξής μία μοναδική ευκαιρία στις επιχειρήσεις να δοκιμάζουν τις ιδέες τους παράγοντας τα δικά τους πρωτότυπα, να αναζητούν εξειδικευμένες λύσεις και υπηρεσίες, και να εκπαιδεύουν τα στελέχη τους σε καινοτόμες 3D printing τεχνολογίες.   

Επίσης θα προσφέρει μέσα από τις δράσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης την ευκαιρία και σε φοιτητές να αποκτήσουν κατάλληλη εξειδίκευση και hands-on εμπειρία σε τεχνολογίες σχετικές με τις προσθετικές κατασκευές για να αποτελέσουν μελλοντικά πολύτιμα στελέχη για τις ελληνικές επιχειρήσεις.   

Το EΚεΠεΚ θα παρέχει ολοκληρωμένη  υποστήριξη σε όλο το φάσμα της αλυσίδας αξίας για τους πελάτες μιας επιχείρησης, από την αξιολόγηση της αρχικής ιδέας του νέου προϊόντος έως την τελική ανάπτυξη της βιομηχανικής εφαρμογής, με τη συμβουλευτική καθοδήγηση των Ινστιτούτων και του Δικτύου ΠΡΑΞΗ του ΙΤΕ.   

Η λειτουργία του ΕΚεΠεΚ και ιδιαίτερα η διενέργεια κυρίως βιομηχανικής  έρευνας αναμένεται να συμβάλει στη γενικότερη ανάπτυξη πολλών τομέων της ελληνικής οικονομίας μέσω της προώθησης και της διευκόλυνσης αφομοίωσης τεχνολογιών 3DP από εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε πολλούς διαφορετικούς τεχνολογικούς τομείς, όπως: αεροδιαστημική, μεταφορές/αυτοκινητοβιομηχανία, ενέργεια, υποδομές, κατασκευές, άμυνα, ιατρική (μετατρέποντας σε πραγματικότητα λύσεις που μέχρι πρόσφατα υπήρχαν απλά ως μη υλοποιήσιμες ιδέες από ανθεκτικά προσθετικά και ρεαλιστικά ανατομικά μοντέλα έως χειρουργικά εργαλεία εξαιρετικής ποιότητας και πολυπλοκότητας), φαρμακευτική, μηχανική οστών και οργάνων μεταξύ άλλων.   

Με τη δημιουργία του Κέντρου, η Ελλάδα διεκδικεί  μια σημαντική θέση στην πολλά υποσχόμενη παγκόσμια αγορά της τρισδιάστατης εκτύπωσης, ενώ η ελληνική οικονομία αποκτά ένα ακόμη «χαρτί» ανταγωνιστικότητας.   

Αξίζει να σημειωθεί πως στο μετοχικό σχήμα του ΕΚεΠεΚ, σε συνεργασία με το ΙΤΕ, συμμετέχουν και έντεκα ισχυρά καινοτόμες ελληνικές επιχειρήσεις με έντονη παρουσία στον ελληνικό αλλά και διεθνή χώρο (ADAMANT COMPOSITES LTD, CBL Patras SA, EBETAM AE, EXTRA MILE LTD, LINO AEBE, ΜΟΝΟΛΙΘΟΣ ΕΠΕ, Neweleven Capital, NOESIS Technologies ΙΚΕ, OHB HELLAS, RAYMETRICS A.E., UBITECH).  

Οι προβλέψεις των ειδικών του χώρου δείχνουν την τρισδιάστατη εκτύπωση να μετατρέπεται από ένα εργαλείο υψηλών προδιαγραφών για ειδικές εφαρμογές σε ένα αναπόσπαστο μέρος της βιομηχανικής κατασκευής. Είναι αξιοσημείωτο πως ο πάροχος συμβουλευτικών υπηρεσιών και εκθέσεων έρευνας αγοράς Acumen Research and Consulting προβλέπει πως η παγκόσμια αγορά 3D printing θα φτάσει στα 41 δισ. δολάρια μέχρι το 2026.   

Βασιζόμενοι σε αυτές τις προβλέψεις, ο κύριος στόχος του ΕΚεΠεΚ είναι να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες και την κατάλληλη κουλτούρα στον ελληνικό χώρο και στις ελληνικές επιχειρήσεις ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί ως ένας σημαντικός παίχτης για να διεκδικήσει διεθνή αναγνώριση και μερίδιο της αγοράς.