Οι game changers της πανδημίας υποψήφιοι για Νόμπελ Ειρήνης

Κέρδισε  εθνική και παγκόσμια αναγνώριση για τη μάχη του κατά της COVID-19 και για αυτό τον αγώνα  του  ο Δρ. Peter Hotez του Texas Children’s Hospital Center for Vaccine Development μαζί με τη συνάδελφό του, κοσμήτορα της National School of Tropical Medicine στο Baylor College of Medicine Δρ. Maria Elena Bottazzi, προτάθηκαν από την αμερικανίδα βουλευτή της περιοχής  του Χιούστον στο Τέξας, Lizzie Fletcher για το εμβληματικό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

Το ερευνητικό  αυτό δίδυμο που διευθύνει και το Center for Vaccine Development at Texas Children’s Hospital με επιστολή της βουλευτή προς τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ προτάθηκε για την ανάπτυξη και τη διανομή του χαμηλού κόστους (1-1,5 δολάρια η δόση) άνευ δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας εμβολίου Corbevax στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Αυτός εξάλλου ήταν εξαρχής και ο στόχος των δυο ερευνητών, να δημιουργήσουν μια νέα γενιά εμβολίων που να είναι διαθέσιμη σε εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο οι οποίοι διαφορετικά δεν θα είχαν πρόσβαση στα εμβόλια κατά της COVID.

Δύο χρόνια μετά την πανδημία του COVID-19, ο κόσμος έχει δει πάνω από 314 εκατομμύρια μολύνσεις και πάνω από 5,5 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Το 77% των ανθρώπων σε χώρες υψηλού και ανώτερου μεσαίου εισοδήματος έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβολίου, αλλά σε χώρες χαμηλού εισοδήματος έχει εμβολιαστεί μόνο ένα 10% του πληθυσμού. Και ενώ οι πλούσιες χώρες χορηγούν ενισχυτικά, ακόμη και τέταρτες δόσεις, σε πολλούς λαούς παγκοσμίως η πρώτη και η δεύτερη δόση δεν είναι διαθέσιμες. Αυτό το χάσμα στη διάθεση εμβολίων φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το νέο εμβόλιο CORBEVAX  που δημιούργησαν οι Hotez και Bottazzi.

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο CORBEVAX;

Όλα τα εμβόλια κατά της COVID-19  εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει τον ιό και να προετοιμάζει το σώμα να υποστεί επίθεση. Το εμβόλιο CORBEVAX που έχει ονομαστεί και “The World’s COVID-19 Vaccine” είναι ένα εμβόλιο πρωτεϊνικής υπομονάδας. Χρησιμοποιεί ένα αβλαβές κομμάτι της πρωτεΐνης ακίδας από τον κοροναϊό που προκαλεί την COVID-19 για να τονώσει και να προετοιμάσει το ανοσοποιητικό σύστημα για μελλοντικές συναντήσεις με τον ιό.

Όπως δήλωσε ο Hotez στο Ινδικό δίκτυο NDTV, το Corbevax χρησιμοποιεί μια παλαιότερη τεχνολογία, παρόμοια με το ανασυνδυασμένο εμβόλιο ηπατίτιδας Β που χρησιμοποιείται στην Ινδία και παγκοσμίως εδώ και αρκετές δεκαετίες. Παράγεται με μικροβιακή ζύμωση και μαγιά. Αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα vegan εμβόλιο με χαμηλό κόστος και λειτουργεί όπως όλα τα εμβόλια mRNA ή αδενοϊού.

Σε αντίθεση με τα τρία εμβόλια που έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ, δηλαδή τα εμβόλια mRNA της Pfizer και της Moderna και το εμβόλιο ιικού φορέα της Johnson & Johnson, τα οποία καθοδηγούν τον οργανισμό για την παραγωγή της πρωτεΐνης ακίδας, το CORBEVAX παρέχει την πρωτεΐνη ακίδας απευθείας στον οργανισμό και όπως και τα άλλα εγκεκριμένα εμβόλια mRNA για τον COVID-19 απαιτεί επίσης δύο δόσεις.

Το CORBEVAX αναπτύχθηκε από τους Dr. Maria Elena Bottazzi και Peter Hotez, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της επιδημίας του SARS το 2003, είχαν δημιουργήσει  έναν παρόμοιο τύπο εμβολίου εισάγοντας τη γενετική πληροφορία για ένα τμήμα της πρωτεΐνης ακίδας του ιού SARS σε ζυμομύκητες για να παραχθούν μεγάλες ποσότητες της πρωτεΐνης. Μετά την απομόνωση της πρωτεΐνης ακίδας του ιού από τη μαγιά και την προσθήκη ενός ανοσοενισχυτικού, που βοηθά στην ενεργοποίηση μιας ανοσολογικής απόκρισης, το εμβόλιο ήταν έτοιμο για χρήση.

Η πρώτη επιδημία SARS ήταν βραχύβια και δεν  προέκυψε ανάγκη για το εμβόλιο των  Bottazzi και Hotez, έως ότου εμφανίστηκε ο ιός SARS-CoV-2, το 2019 που προκάλεσε την COVID-19. Έτσι οι δυο ερευνητές ξαναπήραν το εμβόλιο στα χέρια τους και τοποθέτησαν ένα τμήμα γενετικού υλικού που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη ακίδας του SARS-CoV-2 της Covid-19 σε κύτταρα ζύμης. Στη συνέχεια, τα κύτταρα ζύμης παρήγαγαν τη ζωτική πρωτεΐνη και η πρωτεΐνη εισήχθη στο ανοσοποιητικό σύστημα με το εμβόλιο CORBEVAX.

Μετά από κλινικές δοκιμές στις ΗΠΑ το εμβόλιο αποδείχθηκε ασφαλές, καλά ανεκτό, καθώς είχε 50% λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από άλλα εμβόλια, και πάνω από 90% αποτελεσματικό στην πρόληψη των συμπτωματικών λοιμώξεων. Όπως ανέφερε το NPR (National Population Register), ένα μειονέκτημα αυτής της βιοτεχνολογίας είναι ότι δεν μπορεί να τροποποιηθεί τόσο γρήγορα όσο τα εμβόλια mRNA για νέες παραλλαγές. Το εμβόλιο έλαβε άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης στην Ινδία λίγο πριν την εκπνοή του 2021 και αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.

Φθηνό και προσβάσιμο εμβόλιο

Αυτό το εμβόλιο μπορεί να παραχθεί σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα επειδή είναι ήδη διαθέσιμες οι κατάλληλες εγκαταστάσεις παραγωγής. Επίσης, το κλειδί για την παγκόσμια πρόσβαση είναι ότι το CORBEVAX μπορεί να αποθηκευτεί σε κανονικό ψυγείο (2-8 βαθμούς Κελσίου). Ως εκ τούτου, είναι δυνατό να παραχθούν γρήγορα εκατομμύρια δόσεις και να διανεμηθούν σχετικά εύκολα.

Οι ερευνητές δεν ασχολήθηκαν με την πνευματική ιδιοκτησία ή το οικονομικό όφελος. Το εμβόλιο παρήχθη χωρίς σημαντική δημόσια χρηματοδότηση και τα 7 εκατομμύρια δολάρια που χρειάστηκαν  για την ανάπτυξή του  χορηγήθηκαν από φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Το COBREVAX είναι επί του παρόντος αδειοδοτημένο χωρίς δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε τέσσερις παραγωγούς εμβολίων: στη Biological E στην Ινδία, στη Biopharma στην Ινδονησία, στη Septa στο Μπαγκλαντές και στην ImmunityBio στη Νότια Αφρική και την Μποτσουάνα. Η Biological E. Limited (BioE), που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής εμβολίων της Ινδίας,  σχεδιάζει από τον Φεβρουάριο του 2022 να παράγει τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δόσεις τον μήνα.

Αυτή η συμφωνία χωρίς δικαιώματα πατέντας σημαίνει ότι πολλές χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος χώρες μπορούν να παράγουν και να διανέμουν αυτό το φθηνό, σταθερό και σχετικά εύκολο στην κλίμακα εμβόλιο σε τοπικό επίπεδο.

Το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό κατά 80% έναντι της παραλλαγής Δέλτα, αλλά το πόσο καλά λειτουργεί έναντι της omicron είναι υπό διερεύνηση. Ωστόσο, η ιστορία του CORBEVAX μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοντέλο για την αντιμετώπιση της ανισότητας στη διάθεση των εμβολίων κατά της COVID-19 και άλλων πιθανών μελλοντικών ασθενειών.

Η ινδική κυβέρνηση έχει ήδη παραγγείλει 300 εκατομμύρια δόσεις CORBEVAX και η BioE σχεδιάζει να παραγάγει περισσότερες από 1 δισεκατομμύριο δόσεις για ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες χώρες.  Αυτοί οι αριθμοί σημαίνουν ότι εάν η BioE είναι σε θέση να παραγάγει 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις CORBEVAX όπως έχει προγραμματιστεί, αυτό το φθηνό εμβόλιο θα φτάσει σε περισσότερους ανθρώπους και νωρίτερα από τα σκευάσματα που προγραμματίζεται να αποσταλούν δωρεάν από τα πιο πλούσια κράτη.

Photo: courtesy of Baylor College of Medicine