Δορυφόροι παρακολουθούν κοινότητες στην Αρκτική που κινδυνεύουν

Το λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους στην Αρκτική (permafrost) απελευθερώνει μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Εκτός από την κλιματική κρίση, αυτό το έδαφος, που έχει παγώσει εδώ και χιλιάδες χρόνια, γίνεται ασταθές και προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες. Η διαδικασία απόψυξης του μόνιμου παγετού το αποσταθεροποιεί επηρεάζοντας υποδομές όπως δρόμους, αγωγούς και κτίρια. Για πρώτη φορά, δεδομένα από τις αποστολές Copernicus Sentinel-1 και Sentinel-2 μαζί με την τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιούνται για να προσφέρουν μια πλήρη επισκόπηση της Αρκτικής με σκοπό να εντοπίσουν κοινότητες και υποδομές που θα κινδυνεύσουν τα επόμενα 30 χρόνια.

Έρευνα  που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Research Letters, περιγράφει πώς η ανθρώπινη δραστηριότητα  σε όλη την Αρκτική, έχει αυξηθεί κατά 15% τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Το Permafrost περιγράφει χώμα, βράχους και οργανικό υλικό που παραμένουν στους 0 °C (ή σε χαμηλότερες θερμοκρασίες) για τουλάχιστον δύο χρόνια. Ωστόσο μεγάλο τμήμα του υφιστάμενου σήμερα μόνιμα παγωμένου υπεδάφους σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια των ψυχρών παγετώνων περιόδων και συνεχίστηκε μέσα από θερμότερες μεσοπαγετώδεις περιόδους. Το πάχος του permafrost κυμαίνεται από λιγότερο από ένα μέτρο έως και περισσότερο από 1500 μέτρα. Η Annett Bartsch, από την b.geos GmbH και μέλος του Έργου Climate Change Initiative Permafrost του Ευρωπαικού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency-ESA) εξηγεί: “Χρησιμοποιήσαμε τις τάσεις της θερμοκρασίας του permafrost από το 1997 προεκτείνοντας τες μέχρι το 2050 για να προβλέψουμε πού θα βρίσκεται η θερμοκρασία του υπεδάφους σε βάθος δύο μέτρων ως το 2050 και διαπιστώσαμε ότι θα είναι πάνω από 0°C. Ωστόσο, είδαμε ότι το 55% των υποδομών που βρίσκεται επί του παρόντος πάνω σε permafrost και σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή της Αρκτικής – υποδομές στις οποίες  βασίζονται κοινότητες – είναι πιθανό να επηρεαστούν”

Στη συνέχεια οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα υψηλής ανάλυσης από τις αποστολές Copernicus Sentinel-1 και Copernicus Sentinel-2, μαζί με τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό κοινοτήτων και περιουσιακών στοιχείων που είναι ευάλωτα στην απόψυξη του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους και δημιούργησαν έναν χάρτη που δείχνει, με ακρίβεια, περιοχές με ορατή την ανθρώπινη παρουσία, καθώς  και  το ποσοστό κατοικημένου εδάφους που θα επηρεαστεί.

Η συγκεκριμένη έρευνα υποστηρίζει το έργο “Nunataryuk” του ΕΕ Horizon 2020, το οποίο εστιάζει στις παράκτιες κοινότητες της Αρκτικής. Η περισσότερη ανθρώπινη δραστηριότητα στην Αρκτική λαμβάνει χώρα κατά μήκος των ακτών. Η απόψυξη του permafrost εκθέτει αυτές τις ακτές σε ραγδαίες αλλαγές που απειλούν την πλούσια βιοποικιλότητα και ασκούν πίεση στις κοινότητες. Για παράδειγμα, αυτή η έρευνα για τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην Αρκτική αποκαλύπτει ότι η δυτική Σιβηρία, όπου υπάρχουν πολλές υποδομές που σχετίζονται με την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα επηρεαστεί ιδιαίτερα – αυτό μπορεί επίσης να φανεί καθαρά στον εν λόγω χάρτη.

Πηγή: European Space Agency