ΕΠΙΣΕΥ και ΕΜΠ – RURBANIVE: Όταν η τεχνολογία «γεφυρώνει» το χάσμα μεταξύ υπαίθρου και αστικού περιβάλλοντος

Το «ταξίδι» του προς τη δημιουργία συνδέσμων ανάμεσα στον αγροτικό και τον αστικό κόσμο ξεκίνησε επίσημα το έργο «RURBANIVE», με τη συμμετοχή 17 εταίρων από όλη την Ευρώπη υπό το συντονισμό του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ). Η πρωτοποριακή πρωτοβουλία, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon Europe, επιδιώκει να φέρει επανάσταση στη δυναμική μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών μέσω τεχνολογιών επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας και καινοτόμων στρατηγικών, εμπλέκοντας ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων, μεταξύ των οποίων, πολίτες, δημόσιες αρχές, και φορείς χάραξης πολιτικών.

Ως απάντηση στις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η οικονομική ύφεση και ο αντίκτυπος της πανδημίας, το RURBANIVE στοχεύει στην αντιμετώπιση των περιφερειακών ανισοτήτων. Στον πυρήνα του βρίσκεται η δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας η οποία λειτουργεί ως κόμβος πειραματισμού, καινοτομίας και συνδημιουργίας, ενισχύοντας αμφίδρομες συνέργειες πόλης-αγροτικής περιοχής δίνοντας πρόσβαση σε καινοτομίες (RUral-Urban enablers) σε έξι τομείς που ευνοούν τις αμφίδρομες συνέργειες αστικού-αγροτικού χώρου:

• Βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και συντόμευση των αλυσίδων αξίας (προς την κλιματική ουδετερότητα)
• Αποκατάσταση οικοσυστήματος και βιοποικιλότητας (διατήρηση οικοσυστημάτων)
• Κυκλική οικονομία (ποιότητα περιβάλλοντος)
• Εμπλοκή χρηστών, ενδυνάμωση, κοινωνική και εδαφική ευαισθητοποίηση (κοινωνική ευημερία, θέσεις εργασίας και επέκταση στην ύπαιθρο και προοπτικές ανάπτυξης)
• Πρόσβαση και προβολή στον πολιτισμό, το τοπίο και την κληρονομιά
• Βελτιωμένη κινητικότητα

Co-creation Labs με τεχνολογικές καινοτομίες

Κατά τη διάρκεια του έργου, θα υλοποιηθούν επτά εργαστήρια αγροτικής-αστικής συν-δημιουργίας (Rural-Urban Co-creation Labs), σε διαφορετικά γεωγραφικά και κοινωνικο-πολιτισμικά πλαίσια. Δύο από αυτά θα πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα: ένα στο νησί της Μήλου, για να υποστηρίξει την ενσωμάτωση των οικοσυστημάτων με τη γεωργία και ένα στα Τρίκαλα, που θα εστιάσει σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από τα δημόσια μέσα μεταφοράς και θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του πολιτιστικού τουρισμού. Το εργαστήριο στη Νότια Αυστρία θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει το ζήτημα της μεταφοράς πόρων από τις αγροτικές περιοχές και την οικονομική στασιμότητα, εστιάζοντας κυρίως στην κυκλική βιοοικονομία και στη βελτίωση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Το εργαστήριο στο Suchdol της Πράγας θα στοχεύσει στη βελτίωση των logistics, μέσω δράσεων που επικεντρώνονται στην συντόμευση των αλυσίδων αξίας (value chains), στην καλλιέργεια της αφοσίωσης των χρηστών και την αύξηση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Η επαρχία Μπούργκος στην Ισπανία θα είναι επίσης μια από τις τοποθεσίες των εργαστηρίων συν-δημιουργίας, για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ερήμωσης της υπαίθρου και τη διατήρηση του πολιτιστικού τουρισμού. Το εργαστήριο που θα υλοποιηθεί στην πόλη του Lemgo (Γερμανία), θα ασχοληθεί με το ζήτημα των μετακινήσεων προς την εργασία, και την ανάδυση επιχειρηματικών ευκαιριών, ενώ το εργαστήριο στον δήμο Kedainiai στη Λιθουανία θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει την μειωμένη καινοτομία, τη θεσμική γραφειοκρατία και να προωθήσει την υιοθέτηση μιας περιφερειακής προοπτικής με επίκεντρο την πόλη.

Ένα «Community Store» που προωθεί τις συνέργειες

Το RURBANIVE στοχεύει να παρέχει τις απαιτούμενες τεχνικές και οικονομικές λύσεις, καλύπτοντας μια αντιπροσωπευτική ποικιλία ευρωπαϊκών αγροτικών περιοχών για τη διευκόλυνση του σχεδιασμού πλαισίων θετικής διακυβέρνησης και πολιτικών παρεμβάσεων για τις αγροτικές κοινότητες. Υποστηριζόμενοι από τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας, οι τελικοί χρήστες μπορούν να συν-σχεδιάσουν, να συν-δημιουργήσουν και να αλληλεπιδράσουν με άλλους, αναδιαμορφώνοντας την επικρατούσα κατάσταση, μετατρέποντας εναλλακτικές ιδέες και ευκαιρίες σε πραγματικότητα.

Ο ψηφιακός χώρος του «Community Store» που πρόκειται να δημιουργηθεί, θα ενσωματώσει αυτές τις καινοτομίες μαζί με το «Community of Practice Suite», διευκολύνοντας τις αγροτικές και αστικές κοινότητες να δημιουργήσουν ισχυρές συνέργειες μέσω της διαδικτυακής αλληλεπίδρασης, του διαλόγου, της συνεργασίας και της συμμετοχής ενδιαφερομένων αγροτικών-αστικών φορέων. Με αυτόν τον τρόπο, μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορέσουν να αξιολογήσουν αποτελεσματικότερα τις μεθόδους και τα μελλοντικά σενάρια που συμβάλλουν περαιτέρω στην ανάπτυξη συνεργειών και συστάσεων.

Ο Δρ. Άγγελος Αμδίτης, συντονιστής του έργου και Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης ΕΠΙΣΕΥ/ΕΜΠ, σημειώνει: «Είναι μεγάλη τιμή για το ΕΠΙΣΕΥ να συντονίζει το RURBANIVE, ένα ερευνητικό έργο που στοχεύει τόσο στην κοινωνική όσο και στην τεχνολογική καινοτομία. Η κοινοπραξία του RURBANIVE οραματίζεται ένα μέλλον όπου οι αγροτικές περιοχές θα επωφελούνται από την τεχνολογική πρόοδο και δεν θα μένουν πίσω, υιοθετώντας και προσαρμόζοντας τις τεχνολογικές εξελίξεις στην δική τους πραγματικότητα. Η ισορροπία αυτή είναι καίριας σημασίας για το μέλλον της Ευρώπης. Με μια επιτυχημένη εναρκτήρια εκδήλωση και με όλους τους εταίρους να δεσμεύονται στους στόχους του έργου με αφοσίωση, όραμα και σχέδιο, ξεκινάμε δυναμικά μια πορεία που θα φέρει πιο κοντά την ύπαιθρο στις νέες τεχνολογίες».

Η εναρκτήρια συνάντηση του RURBANIVE πραγματοποιήθηκε στις 15 και 16 Φεβρουαρίου 2024 στην Αθήνα, συγκεντρώνοντας 17 εταίρους από 8 διαφορετικές χώρες. Στην κοινοπραξία των εταίρων συμμετέχουν οι: Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) που έχει τον ρόλο του συντονιστή του έργου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (AUA), Fundación CARTIF, RISE Research Institute of Sweden, Foodscale Hub (FSH), European Association for Innovation in Local Development (AEIDL), Czech University of Life Sciences Prague (CZU), Alchemia-nova research and innovation (ANRI), AgriFood Lithuania (AFL), IMERYS, The Lisbon Council for Economic Competitiveness and Social Renewal (LC), Δήμος Τρικκαίων (e-trikala), Kedainiai District Municipality (KDM), Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (SAR), Innovation Campus Lemgo (ICL), Partnership for Rural Europe (PREPARE) και BioBASE.

Αξιοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες, υποστηριζόμενες από εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας, το έργο στοχεύει όχι μόνο να αντιμετωπίσει τις υπάρχουσες ανισότητες αλλά και να ανοίξει τον δρόμο για ένα βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς μέλλον για όλους.