Ο ήχος της πόλης είναι κάτι παραπάνω από μια απλή μέτρηση σε ντεσιμπέλ
Ο καθηγητής Ακουστικής και Ηχητικού Τοπίου στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και Μηχανικής του UCL , Jian Kang εισάγοντας μια προσέγγιση μέτρησης του ηχητικού τοπίου σκοπεύει να αλλάξει τους κανόνες σχεδιασμού των πόλεων αναφορικά με τον αστικό θόρυβο
Στο άκουσμα της λέξης «τοπίο» το μυαλό μας πηγαίνει σε μια οπτική αναπαράσταση, σε μια εικόνα. Όμως όταν αναπολούμε ένα τοπίο, δραστηριοποιούνται και άλλες αισθήσεις εκτός της όρασης. Αυτό το συνειδητοποίησε πολύ νωρίς ο Καναδός μουσικός Robert Murray Schafer για αυτό και στα τέλη της δεκαετίας του ’70 εισήγαγε την έννοια του «soundscape» δηλαδή, του ηχητικού τοπίου.
Οι ήχοι ενός τόπου συνθέτουν το ακουστικό του τοπίο και αποτελούν στοιχεία που συγκροτούν τη φυσιογνωμία του. Ως εκ τούτου η έννοια του ηχητικού τοπίου είναι πολύ σημαντική για την ανάλυση και τη σύλληψη του αστικού ηχητικού περιβάλλοντος στο οποίο διαβιώνει ο σύγχρονος άνθρωπος και που έχει άμεση σχέση με την ευημερία και την ποιότητα της ζωής του
Περίπου 80 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ κινούνται, εργάζονται και υποφέρουν σε θορυβώδη περιβάλλοντα και δισεκατομμύρια ευρώ δαπανώνται για τον έλεγχο του θορύβου, «αλλά η ποιότητα του ήχου δεν βελτιώνεται απαραίτητα», λέει ο καθηγητής Ακουστικής και Ηχητικού Τοπίου στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και Μηχανικής του UCL , Jian Kang, ο οποίος μελετά τα ηχητικά τοπία σε συνάρτηση με την ανθρώπινη ευημερία. Αυτό συμβαίνει λέει, επειδή η συμβατική προσέγγιση, της μείωσης του επιπέδου του ήχου, «απλώς δεν βελτιώνει πάντα την ποιότητα ζωής των ανθρώπων».
Ο Kang, ο οποίος εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και Μηχανικής του UCL –Global London’s University ως καθηγητής Ακουστικής το 2018, ελπίζει να αλλάξει τους κανόνες σχετικά με τον θόρυβο. Ο καθηγητής που είναι και αποδέκτης European Research Council Advanced Gran 2018, ύψους £2.5 εκατομμυρίων μαζί με μια παγκόσμια ομάδα αναπτύσσουν δείκτες ήχου, μέσα από τα “soundscape indices” μια πρωτοποριακή προσέγγιση για τη μέτρηση του θορύβου, που ωφελεί τους κατοίκους των πόλεων.
Παραδοσιακά, τα επίπεδα θορύβου εκτιμώνται μέσω της μέτρησης του ακουστικού περιβάλλοντος χρησιμοποιώντας την κλίμακα ντεσιμπέλ, η οποία καθιερώθηκε πριν από έναν αιώνα. Όμως τα τελευταία 10 χρόνια έχει αναπτυχθεί ο τομέας των «μελετών ηχητικού τοπίου».
«Τα ηχητικά τοπία υπάρχουν μέσω της αντίληψης των ανθρώπων για το ακουστικό περιβάλλον», εξηγεί ο καθηγητής Kang, ο οποίος έχει εργαστεί στην περιβαλλοντική και αρχιτεκτονική ακουστική για περισσότερα από 30 χρόνια. Το ηχητικά τοπία αποτελούν την έκφραση του ηχητικού περιβάλλοντος, το οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ως αισθητική μονάδα, είναι εξαιρετικά περίπλοκα και η μέτρησή τους ως βάση για τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό απαιτεί μια σταδιακή αλλαγή στον τομέα.
Ο Kang πρωτοστατεί σε μια παγκόσμια έρευνα για τη συλλογή δεδομένων που αντικατοπτρίζουν τα επίπεδα ανθρώπινης άνεσης αναφορικά με τον θόρυβο. Σε αυτό το πλαίσιο, οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιλαμβάνουν το προφίλ του συμμετέχοντος,το ποιον ακούει, τι ακούει και πού βρίσκεται. Στη συνέχεια, τα δεδομένα που θα συλλεχθούν θα αξιολογηθούν. «Ας ελπίσουμε ότι σε πέντε χρόνια, θα είμαστε σε θέση να πούμε ότι ένα συγκεκριμένο αστικό περιβάλλον είναι καλό ή όχι καλό, σε επίπεδο από ένα έως δέκα σε δείκτη ηχητικού τοπίου, αντί να του δώσουμε απλώς μια μέτρηση σε ντεσιμπέλ», λέει ο Kang.
Το πρόγραμμα έχει τέσσερις στόχους: α) τον χαρακτηρισμό των ηχοτοπίων, με την καταγραφή ηχητικών τοπίων και τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης βάσης δεδομένων, η οποία θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο για την προτεινόμενη ανάλυση και μια ανεκτίμητη πηγή για τους επιστήμονες για τα επόμενα χρόνια, β) τον προσδιορισμό βασικών παραγόντων και την επιρροή τους στην ποιότητα του ηχητικού τοπίου βάσει της βάσης δεδομένων, με τη διεξαγωγή εργαστηριακής ψυχολογικής αξιολόγησης, ανάλυσης φυσικών/ψυχοακουστικών παραγόντων και, πιο σημαντικό, με την έρευνα σε φυσιολογικό/βιολογικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης λειτουργικού μαγνητικού συντονισμού απεικόνισης, γ) την ανάπτυξη, δοκιμή και επικύρωση των δεικτών του ηχοτοπίου, μέσω της ανάλυσης των επιρροών από διάφορους παράγοντες, χρησιμοποιώντας μια σειρά από διεπιστημονικές προσεγγίσεις και δ) την ανάπτυξη και εφαρμογή των δεικτών ηχητικού τοπίου στην πράξη, με τη δημιουργία πλαισίων για την πρόβλεψη, το σχεδιασμό και την τυποποίηση του ηχητικού τοπίου.
Ο ευρύτερος στόχος του Kang είναι να περάσει από την απλή μέτρηση και τον έλεγχο του θορύβου στη δημιουργία ενός ωφέλιμου ηχητικού τοπίου. «Εάν οι πολιτικές σχεδιασμού λαμβάνουν υπόψη τους την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, αυτό θα έχει αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική υγεία και ευημερία τους και αντίστροφα», προβλέπει ο καθηγητής.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν ερευνητές από τα:
- French Institute of Science and Technology for Transport, Development and Networks (IFSTTAR), France
- University of Granada, Spain
- Polytechnic Institute of Turin, Italy
- University of Roma Tre, Italy
- University of Zagreb, Croatia
- Noise Abatement Society, UK
- Shenyang Jianzhu University, China
- Harbin Institute of Technology, China
- Chongqing University, China