Σε όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ένα από τα όνειρα πολλών Ελλήνων ήταν να πάνε μετανάστες στις ΗΠΑ και να ζήσουν το «αμερικανικό όνειρο».
Τα τελευταία χρόνια, δεν είναι λίγα τα ελληνικά startups που έχουν ένα αντίστοιχο όνειρο: να μεταφέρουν την έδρα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και πιο συγκεκριμένα στη βόρεια Καλιφόρνια. Εκεί που βρίσκεται η περίφημη Silicon Valley.
Αυτό που με ενοχλεί δεν είναι τόσο ότι πολλά ελληνικά startups μεταφέρουν την έδρα τους εκτός Ελλάδος. Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που τους ωθούν σε αυτή την κίνηση. Και στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις, συνεχίζουν να έχουν εδώ το μεγαλύτερο κομμάτι του τμήματος ανάπτυξης, απασχολούν εργαζόμενους και συνεχίζουν να προσφέρουν υπηρεσίες στην ελληνική αγορά.
Η προσωπική μου άποψη, γενικώς, είναι ότι ένα startup με προϊόν ή υπηρεσία με διεθνείς προοπτικές θα πρέπει να χρησιμοποιεί την ελληνική αγορά για να δοκιμάζει τις δυνάμεις του και αν τα καταφέρει εδώ, τότε να κάνει την κίνηση του εκτός συνόρων. Και έχει αποδειχτεί σε αρκετές περιπτώσεις ότι αν φύγουν πριν καταφέρουν να αποκτήσουν ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα, τότε να μην έχουν αποκτήσει τα απαραίτητα εφόδια για να πετύχουν στο εξωτερικό. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις που το προϊόν ή η υπηρεσία δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά, οπότε η δραστηριοποίηση απευθείας στο εξωτερικό είναι μονόδρομος.
Γενικώς, είναι ένα θέμα που σηκώνει πολύ συζήτηση και υπάρχουν πολλοί παράγοντες που κάνουν κάθε περίπτωση ξεχωριστή.
Αυτό που προσωπικά με ενοχλεί είναι η εμμονή που υπάρχει με τη Silicon Valley. Είναι στιγμές που αισθάνομαι ότι οι άνθρωποι πίσω από τα ελληνικά startups, ιδίως αυτά που κινούνται στο χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών, πιστεύουν ότι μόνο αν πάνε να μείνουν στην κοιλάδα μεταξύ του Σαν Φρανσίσκο και του Σαν Χοσέ θα έχουν πετύχει. Και ότι θεωρούν ότι αν τα καταφέρουν και κάνουν πραγματικότητα αυτό το «καλιφορνέζικο όνειρο» τότε -και μόνο τότε- έχουν πετύχει!
Μπορεί να κάνω λάθος και να είναι λίγες αυτές οι περιπτώσεις. Όπως και ενδεχομένως να παρασύρονται από συμβούλους που τους λένε ότι έχουν «άκρες» στη Silicon Valley και τους διαβεβαιώνουν ότι η επιτυχία είναι σίγουρη αν μετακομίσουν στο Σαν Φρανσίσκο.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι στη Silicon Valley υπάρχει η μεγάλη συγκέντρωση venture capital funds παγκοσμίως. Και ότι πολλοί venture capitalists θέλουν να έχουν σε μικρή απόσταση -μίας ώρας οδήγηση- τα startups που έχουν επενδύσει. Αλλά, αντίστοιχα είναι και τεράστιος ο αριθμός των startups που είναι ήδη στη Silicon Valley. Ο ανταγωνισμός δεν είναι σκληρός, είναι ανελέητος. Και δεν έχουν όλοι τις δυνατότητες για να καταφέρουν να ξεχωρίσουν, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον παράγοντα τύχη.
Που θέλω να καταλήξω; Ότι δεν είναι μόνο το Σαν Φρανσίσκο όπου υπάρχουν επενδυτές που αναζητούν ευκαιρίες σε startups. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η επενδυτική κοινότητα είναι πολύ δυνατή και στην ανατολική ακτή σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και η Βοστώνη, ενώ υπάρχουν και νέα «κέντρα» όπως το Όστιν του Τέξας.
Όπως υπάρχουν πλέον και funds και υποδομές στην Ευρώπη με το Λονδίνο, το Βερολίνο, το Άμστερνταμ, ακόμη και το Παρίσι να είναι από τις πόλεις που ξεχωρίζουν. Για τους πιο τολμηρούς, υπάρχει και το Τελ Αβίβ και γενικότερα δεν χρειάζεται να περάσεις τον Ατλαντικό Ωκεανό στην προσπάθεια σου να κάνεις το επόμενο βήμα. Και στην Ευρώπη, ο ανταγωνισμός είναι μικρότερος και οι πιθανότητες επιτυχίας περισσότερες.
Δεν θα υποστηρίξω ότι η Αθήνα είναι ένας τέτοιος κόμβος. Θα το ήθελα, αλλά απέχουμε πολύ. Όμως, και η Silicon Valley δεν είναι το Ελντοράντο των απανταχού startups. Υπάρχουν και αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια.
