Λιγότερο από δύο εβδομάδες έμειναν για τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών που προκήρυξε η κυβέρνηση μετά την αποτυχία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και η συζήτηση για το πώς το εκλογικό αποτέλεσμα θα επηρεάσει τους τομείς της οικονομίας και της επιχειρηματικότητας στη χώρα, επομένως και την ελληνική κοινότητα των startups, “φουντώνει”.
Οι ελληνικές startups ολοκλήρωσαν το 2014 την καλύτερη διετία τους, με πολλές νέες εταιρείες να δημιουργούνται και να αποσπούν σημαντικά κεφάλαια επενδύσεων τόσο από τα ελληνικά (JEREMIE) όσο και από ξένα ταμεία, αλλά και ιδιώτες επενδυτές.
Καθώς, πάντως, η έκρηξη των startups στην Ελλάδα οφείλεται στο μεγαλύτερο βαθμό στα ταμεία JEREMIE, τα οποία έχουν δημιουργηθεί με κονδύλια του ελληνικού κράτους και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσον οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου και φυσικά το αποτέλεσμά τους θα επηρεάσουν τη δημιουργία νέων τέτοιων χρηματοδοτικών εργαλείων για startup εταιρείες, με αποτέλεσμα να επηρεασθεί και το “οικοσύστημα” της χώρας.
Η λειτουργία των υφιστάμενων JEREMIE ταμείων (η περίοδος επενδύσεων των οποίων λήγει στο τέλος του έτους) αφορά σε συμφωνίες που έχουν ολοκληρωθεί ήδη και δεν αναμένεται ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα στην τοποθέτηση επενδύσεων μέσα από αυτά, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα έχουν πραγματοποιηθεί εξαιρετικώς ακραία “σενάρια”. Το ερώτημα είναι κατά πόσον θα δημιουργηθούν νέα venture capital ταμεία με δημόσια συμμετοχή, αλλά και κατά πόσο σε μία ήδη μικρή ιδιωτική αγορά θα δημιουργηθεί κατάλληλο κλίμα εμπλοκής ιδιωτών επενδυτών – θεσμικών και ιδιωτών.
Σύμφωνα με στέλεχος του επενδυτικού οικοσυστήματος με το οποίο συνομίλησε το Startupper.gr, δεν πρέπει να υπάρχει ανησυχία για την ανάπτυξη του επενδυτικού οικοσυστήματος της χώρας – σε ό,τι αφορά στη συμμετοχή κονδυλίων τύπου ΕΣΠΑ – καθώς πρόκειται για αναπτυξιακά “πακέτα” χρηματοδότησης που “πηγαίνουν” απευθείας στην πραγματική οικονομία, τα οποία όποια κυβέρνηση και να αναδειχθεί θα πρέπει να θεωρείται “εξωπραγματικό” να τα απαρνηθεί – ούτε βεβαίως έχει προκύψει κάποια σχετική νύξη από υποψηφίους ή κόμματα. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, αν φθάσουμε σε ένα σημείο όπου γίνεται συζήτηση για το εάν η Ελλάδα έχει πρόσβαση σε κονδύλια του ΕΣΠΑ για να χρηματοδοτήσει νέα ταμεία venture capital, τότε θα έχουμε πολύ σοβαρότερα προβλήματα για να ασχοληθούμε ως χώρα και οικονομία, εννοώντας ότι θα πρέπει να έχει μεσολαβήσει μία διαδικασία που αμφισβητεί την ίδια τη χρηματοδότηση της ευρύτερης οικονομίας και κράτους. Σε ό,τι αφορά στους ιδιώτες επενδυτές, υπενθυμίζεται ότι η συμμετοχή σε προγράμματα δημιουργίας επενδυτικών ταμείων μόνο ως “ευκαιρία” μπορεί να ιδωθεί για αυτούς, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων καλύπτεται από τη δημόσια συμμετοχή. Έτσι υπάρχει αισιοδοξία ότι η ιδιωτική οικονομία θα δείξει το ίδιο ενδιαφέρον για τη δημιουργία νέων εργαλείων τύπου JEREMIE funds.
Ωστόσο, αυτό που τονίζεται από έτερο στέλεχος του επιχειρηματικού και επενδυτικού οικοσυστήματος της Αθήνας με το οποίο συνομίλησε το Startupper.gr είναι το μεταβατικό στάδιο μεταξύ των υφιστάμενων JEREMIE επενδυτικών ταμείων και της δημιουργίας νέων χρηματοδοτικών εργαλείων: Ξεκινώντας από την παραδοχή ότι η δημιουργία των JEREMIE funds ήταν ένας από τους κυριότερους λόγους “έκρηξης” της ελληνικής “σκηνής” και από το γεγονός ότι στο τέλος του 2015 λήγει η επενδυτική περίοδος των τεσσάρων ταμείων (στη συνέχεια έχουν άλλα δύο χρόνια διαθέσιμα για να πραγματοποιήσουν νέους γύρους σε υφιστάμενες εταιρείες του πορτφολίου τους, αλλά μέχρι ένα συγκεκριμένο ανώτατο ποσό), σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει η ελληνική κοινότητα των startups είναι ένα “χρηματοδοτικό κενό” καθ’ όλη τη διάρκεια του 2016. Με το σχηματισμό της κυβέρνησης να ολοκληρώνεται στην καλύτερη των περιπτώσεων τον Φεβρουάριο, η διαδικασία της δημιουργίας ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου, η προκήρυξη συμμετοχής ιδιωτών ενδιαφερομένων και εν τέλει η εκκίνηση λειτουργίας του μπορεί να φθάσει μέχρι και στις αρχές του 2017. Η “διάδοχη κατάσταση” των JEREMIE funds είναι ένα ζήτημα που θα επηρεάσει πολύ την ελληνική κοινότητα και δεν γίνεται καμία συζήτηση για αυτήν, αναφέρει στο Startupper.gr το στέλεχος του επιχειρηματικού και επενδυτικού οικοσυστήματος. Τονίζει, επίσης, ότι παρότι είχε ξεκινήσει να δρομολογείται ο σχεδιασμός των νέων εργαλείων, η προκήρυξη των εκλογών και η καθυστέρηση από την ανάληψη αρμοδιοτήτων μετά τη λήξη τους θα καθυστερήσει τις “εξελίξεις”. Σε ό,τι αφορά στα ιδιωτικά κεφάλαια, αυτά δεν θα “καλύψουν” αυτό το κενό, καθώς παρότι αναμένεται να δραστηριοποιηθούν κάποια εξ αυτών, δεν θα φθάσουν σε καμία περίπτωση τα κεφάλαια που έγιναν διαθέσιμα με το πρόγραμμα JEREMIE.
Από την άλλη, το αποτέλεσμα των εκλογών μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τον τομέα των εγχώριων επενδύσεων στις startups, αλλά και το ευρύτερο περιβάλλον δραστηριοποίησής τους, τόσο στο φορολογικό όσο και στο επίπεδο λειτουργίας. Ένα μόνιμο αίτημα τόσο των ίδιων των εταιρειών όσο και των συνδέσμων εκπροσώπησής τους είναι η μείωση των φορολογικών και εισφοροδοτικών επιβαρύνσεών τους για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, μέχρι να εμφανίσουν τα πρώτα έσοδα ή κέρδη. Παρά τις δηλώσεις της προηγουμένης κυβέρνησης για πρόθεση να εισακούσει τα αιτήματα, εν τέλει αυτά δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Ένα ακόμη αίτημα που πιστεύεται ότι θα βοηθήσει την αύξηση των επενδύσεων στις εταιρείες είναι η θέσπιση φοροαπαλλαγών σε ιδιώτες επενδυτές που θα τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους σε νέες καινοτόμες εταιρείες, αλλά ούτε μία τέτοια ρύθμιση έχει προωθηθεί. Τα γραφειοκρατικά, φορολογικά και άλλα εμπόδια, και κυρίως το κλίμα δυσπιστίας των διεθνών επενδυτών προς τη χώρα, με αποτέλεσμα η πλειονότητα των ελληνικών εταιρειών – ακόμα και αυτές που χρηματοδοτούνται από τα δημόσια κονδύλια – να έχουν τις νομικές και φορολογικές έδρες τους σε ΗΠΑ ή Ηνωμένο Βασίλειο, θα πρέπει επίσης να αντιμετωπισθούν.
Αντιπαραβάλλοντας – για συντομία – τα δύο κόμματα που διεκδικούν την πρώτη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, από τη μία, ο Αντώνης Σαμαράς επαναφέρει τις εξαγγελίες της Νέας Δημοκρατίας πριν τις εκλογές του 2012 (τις οποίες όμως δεν υλοποίησε στη θητεία της προηγούμενης κυβέρνησης) για μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων σταδιακά μέχρι το 15% και άλλες ρυθμίσεις για τις επιχειρήσεις, ενώ «πιστώνεται» και την προώθηση των startups στη δημόσια ατζέντα (με πολλές, πάντως, «κορώνες» και «φιέστες»). Από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας διεκδικώντας την εκλογή έχει τονίσει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποστηρίξει την υγιή επιχειρηματικότητα και τις νεοφυείς επιχειρήσεις, ενώ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Γ. Σταθάκης, έχουν δηλώσει πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης διατηρεί σχεδιασμό για την ανάπτυξη της startups και επενδυτικής κοινότητας.
Το μεγαλύτερο “ενδιαφέρον” δίδεται στις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ως του κόμματος που δημοσκοπικώς εμφανίζεται να κερδίζει τις εκλογές, αλλά που θεωρείται ως “άγνωστο” για το τι θα πράξει, μην έχοντας η επιχειρηματική κοινότητα μία εμπειρία διαχείρισης της εξουσίας από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό που αναφέρεται από στελέχη του οικοσυστήματος των startups είναι πως τα στελέχη του κόμματος έχουν δείξει αν μη τι άλλο τη διάθεση να έλθουν “κοντά” σε αυτή την κοινότητα, να “μάθουν” για τις startups και να τις βοηθήσουν. Μία αριστερή κυβέρνηση, όμως, χαρακτηρίζεται από την κουλτούρα της παρέμβασης του κράτους και αυτό έρχεται σε αντίφαση με την κουλτούρα της απλοποίησης των επιχειρηματικών διαδικασιών που έχει ανάγκη μία startup εταιρεία, αναφέρεται από μέλη της startup “σκηνής” προς το Startupper.gr.
Το μεγάλο «στοίχημα», λοιπόν, για την κοινότητα των startups στην Ελλάδα είναι να διατηρηθεί αυτή η δυναμική που αναπτύχθηκε τα δύο τελευταία χρόνια και αυτό αναμένεται να κριθεί σε μεγάλο βαθμό και από το αποτέλεσμα των εκλογών του Ιανουαρίου και της στρατηγικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί απέναντι στις startups και την επιχειρηματικότητα συνολικότερα.
Οι εκλογές είναι σίγουρα κρίσιμες για την ευρύτερη πορεία της χώρας, ωστόσο, σε ό,τι αφορά στο «μικρόκοσμο» των startups, το βέβαιο είναι πως όποια κυβέρνηση αναδειχθεί θα πρέπει να αντιμετωπίσει συνολικά τη δημιουργία ενός πλαισίου – εκπαίδευση, δεξιότητες, λειτουργία, φορολογία, επενδύσεις – που ευνοούν πραγματικά την ανάπτυξή τους και όχι να αναλωθεί σε επικοινωνιακή και χωρίς ουσία υποστήριξη αυτού του οικοσυστήματος, που έχει τη δυναμική όχι βεβαίως να λύσει από τη μία στιγμή στην άλλη το οικονομικό πρόβλημα της χώρας, αλλά να δώσει διέξοδο δημιουργίας και ανάπτυξης σε σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού, με όποια ευρέως ευεργετικά αποτελέσματα μπορεί το τελευταίο να επιφέρει.
Οι εκλογές θα επηρεάσουν τη δική σας startup; Πείτε μας την εμπειρία ή τη γνώμη σας στη σελίδα μας στο Facebook
