«Μπλε» επιχειρηματικότητα και καινοτομία

Το καλοκαίρι έχει μπει για τα καλά, ο υδράργυρος είναι στα ύψη και το μόνο πράγμα που τριγυρνάει στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς είναι οι βουτιές στη θάλασσα. Σε αυτό το κομμάτι βέβαια είμαστε τυχεροί γιατί ζούμε στη χώρα με τις πιο όμορφες παραλίες του κόσμου. Εκτός όμως από τις βουτιές, η θάλασσα αποτελεί και πεδίο δόξης λαμπρό και για την επιχειρηματικότητα, η οποία είναι γνωστή και ως «μπλε» επιχειρηματικότητα, ένα ακόμα πεδίο στο οποίο η Ελλάδα πρωταγωνιστεί. Η αλήθεια είναι πως στο άκουσμα του όρου, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό των περισσότερων είναι η ναυτιλία, ένας τομέας που οι  Έλληνες έχουν κάθε λόγο να είναι περήφανοι. Όπως γνωρίζουμε η χώρα μας ελέγχει το 23,2% του συνολικού εμπορικού στόλου παγκοσμίως, καθιστώντας τον το μεγαλύτερο στον κόσμο. Ακόμα, κατατάσσεται στην κορυφή για όλα τα είδη πλοίων, όπως  τα δεξαμενόπλοια και τα μπαλκ κάριερ. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως σε εθνικό επίπεδο, η ελληνική ναυτιλία παραμένει στρατηγικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα σημαντικό και για την ελληνική οικονομία. Παρόλα αυτά, η σαρωτική δύναμη της καινοτομίας και των τεχνολογικών εξελίξεων δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ανεπηρέαστο και φυσικά ούτε η ναυτιλία αποτελεί εξαίρεση.

Τα τελευταία χρόνια οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν σαρώσει σχεδόν όλους τους  βιομηχανικούς κλάδους, ωστόσο άργησαν να χτυπήσουν την πόρτα των εφοπλιστών. Οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί. Μπορεί να μοιάζει προφανές, αλλά τα  πλοία  πλέουν στους  ωκεανούς και δεν είναι σταθερά όπως, για παράδειγμα, ένα εργοστάσιο. Όπως καταλαβαίνουμε σε αυτή την περίπτωση οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι πολύ διαφορετικές. Ωστόσο, καθώς τα προβλήματα συσσωρεύονταν οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι επιλογή, αλλά μονόδρομος. Πλέον, η τεχνολογία της πληροφορίας-ICT έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι στη λειτουργία των ναυτιλιακών εταιρειών τόσο στα γραφεία όσο και στα πλοία. Από την άλλη, υπάρχει ένα ακόμα κομμάτι στο οποίο η τεχνολογία μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο και δεν είναι άλλο από την «πράσινη» μετάβαση. Ο ναυτιλιακός τομέας όπως και οι υπόλοιποι της οικονομίας καλείται να μειώσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα και για να το επιτύχει αυτό πρέπει να στραφεί σε βιώσιμες λύσεις.

Επομένως, μπορούμε να πούμε πλέον με σιγουριά ότι η ναυτιλία έχει μπει για τα καλά σε νέα εποχή, αυτή της ψηφιοποίησης. Ωστόσο, για να μην μπερδευόμαστε το κομμάτι της «μπλε» επιχειρηματικότητας δεν περιορίζεται στη ναυτιλία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι θάλασσες αξίζουν και αυτές την προσοχή μας. Οι ωκεανοί άλλωστε είναι το μεγαλύτερο οικοσύστημα στη Γη,  που υποστηρίζει τη ζωή στον πλανήτη. Οι ωκεανοί παράγουν τη μισή ποσότητα οξυγόνου που αναπνέουμε και σε αυτούς ανήκει το 97% του όγκου όλου του νερού. Δυστυχώς, όμως, δεν φαίνεται να σεβόμαστε τη σημασία των ωκεανών για τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας, καθώς κάθε χρόνο βλέπουμε τις θάλασσες και τις ακτές γεμάτες σκουπίδια. Ευτυχώς, για εμάς, εταιρείες όπως η Cosmote και η Lidl έρχονται να δώσουν τη λύση, αναλαμβάνοντας σημαντικές δράσεις και πρωτοβουλίες για την υγεία των θαλασσών.

Το γεμάτο προκλήσεις μέλλον της ναυτιλίας

Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει ήδη εισέλθει σε μια νέα εποχή, ωστόσο δεν παύει να βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις.

Σε γενικές γραμμές, η έρευνα, η καινοτομία, η ανάπτυξη, αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και πάνω εκεί θα βασιστεί η εξέλιξη αλλά και η ανταγωνιστικότητα για όσους εμπλέκονται και αυτό αφορά, ιδιώτες, επιχειρήσεις, οργανισμούς, κράτη.

Μια από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει κλάδος, είναι η  «πράσινη» μετάβαση, δηλαδή η  απεξάρτηση του από τα ορυκτά καύσιμα. Ειδικότερα, ο στόχος που έχει τεθεί  είναι η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 50% μέχρι το 2050, με έτος βάσης το 2008.

Όπως γνωρίζουμε, από την 1η Ιανουαρίου 2023, είναι υποχρεωτικό για όλα τα πλοία να υπολογίζουν τον Δείκτη Ενεργειακής Απόδοσης Υφιστάμενων Πλοίων (EEXI) προκειμένου να μετρήσουν την ενεργειακή τους απόδοση και να ξεκινήσουν τη συλλογή δεδομένων για την αναφορά του δείκτη έντασής τους στον ετήσιο επιχειρησιακό άνθρακα (CII) και CII.

Για τους λόγους αυτούς βλέπουμε ότι η «πράσινη» μετάβαση της ναυτιλιακής βιομηχανίας επιταχύνεται, με τους πλοιοκτήτες να αρχίζουν να επενδύουν σε πλοία που είναι τεχνολογικά προετοιμασμένα να καίνε εναλλακτικά καύσιμα όπως η αμμωνία και το υδρογόνο. Πρωτοπόροι και σε αυτόν τον τομέα είναι οι Έλληνες πλοιοκτήτες οι οποίοι συμμετέχουν σε πιλοτικά προγράμματα τοποθετώντας συστήματα στα πλοία τους που συμβάλλουν στη μειωμένη ή και καθόλου εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, ενώ δίνουν το «παρών» και σε έρευνες για εφεύρεση έξυπνων συστημάτων που θα συμβάλουν προς την επίτευξη του ίδιου στόχου μέσω μείωσης κατανάλωσης καυσίμων.

Σύμφωνα με τον  DNV οι επενδύσεις τεχνολογίας επί του πλοίου που απαιτούνται για τα σενάρια πορείας προς την απανθρακοποίηση μέχρι το 2050 θα κυμανθούν από 8 έως 28 δισ. δολάρια ετησίως, ανάλογα με τον τύπο καυσίμου που θα επικρατήσει, μεταξύ 2022 και 2050. Επιπλέον, επενδύσεις μεταξύ 30 και 90 δισ. δολαρίων ετησίως έως το 2050 απαιτούνται για τις χερσαίες αλυσίδες εφοδιασμού καυσίμων.

Εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε αυτή την περίπτωση παίζει το ποσό επένδυσης που απαιτείται για τα νέα καύσιμα, το ποιος θα το επωμιστεί, η διαθεσιμότητά και εντέλει η ασφάλεια και το τελικό κόστος διάθεσης.

Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κλάδος είναι η εξεύρεση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού τόσο σε αριθμό όσο και εξειδίκευση, στα γραφεία και στο πλοίο.

Το προφίλ του ναυτικού του μέλλοντος, όπου εδώ επισημαίνεται πως οι ναυτικοί πρέπει να γίνουν (ξανά) ή ακόμα καλύτερα να παραμείνουν ο βασικός κόμβος στις νέες διαδικασίες και εργασίες στα πλοία. Η δια βίου μάθηση και η συνεχής εκπαίδευση για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων (upskilling & reskilling) των μελών του πληρώματος ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν όλες τις αλλαγές είναι απόλυτη προτεραιότητα. 

Μια τρίτη μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο, όπως και για πολλούς άλλωστε τομείς της οικονομίας είναι η κυβερνασφάλεια, καθώς ακόμα και σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό ναυτιλιακών εταιρειών και στόλων παραμένει απροστάτευτο από τις κυβερνοεπιθέσεις. Σύμφωνα με έρευνες οι κυβερνοεπιθέσεις με στόχο τα πλοία ή τις ναυτιλιακές εταιρείες έχουν αυξηθεί κατά 33% Συνολικά το παγκόσμιο δίκτυο δέχεται μια επίθεση κάθε 39 δευτερόλεπτα.

Επίσης, πρόσφατη  έρευνα του νηογνώμονα DNV καταδεικνύει ότι το 40% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι ο οργανισμός τους δεν έχει επενδύσει αρκετά στην κυβερνοασφάλεια, σε μια περίοδο όπου το πλοίο και άλλες κρίσιμες υποδομές συνδέονται όλο και περισσότερο με συστήματα IT.

Ενώ η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ασφάλειας των συστημάτων IT τις τελευταίες δεκαετίες, η ασφάλεια του operational technology (OT) που διαχειρίζεται, παρακολουθεί, ελέγχει και αυτοματοποιεί φυσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως αισθητήρες, συστήματα ασφαλείας και πλοήγησης στα πλοία, αποτελεί έναν πιο πρόσφατο και ολοένα πιο άμεσο κίνδυνο. Τα 3/4 ή το 75% των 800 συμμετεχόντων στην έρευνα του DNV θεωρούν ότι η ασφάλεια του ΟΤ αποτελεί σημαντικά υψηλότερη προτεραιότητα για τον οργανισμό τους από ό,τι ήταν μόλις πριν από δύο χρόνια. Μόλις ένας στους τρεις είναι βέβαιος ότι η κυβερνοασφάλεια ΟΤ του οργανισμού του είναι εξίσου ισχυρή με την ασφάλεια ΙΤ.

Η έρευνα αποκαλύπτει μια σχεδόν καθολική πεποίθηση ότι οι κυβερνοεπιθέσεις θα επηρεάσουν σημαντικά τις λειτουργίες του πλοίου τα επόμενα έτη. Περισσότεροι από τους μισούς αναμένουν ότι οι κυβερνοεπιθέσεις θα προκαλέσουν συγκρούσεις πλοίων (60%), προσαράξεις (68%), ακόμη και σωματικές βλάβες ή θάνατο (56%), καθώς η συντριπτική πλειοψηφία (79%) των συμμετεχόντων δηλώνει ότι ο κλάδος θεωρεί τους κινδύνους που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια εξίσου σημαντικούς με τους εκείνους για την υγεία και την ασφάλεια.

Πάντως, αν και η νέα αυτή εποχή της συνδεσιμότητας αποκαλύπτει και τα τρωτά σημεία της βιομηχανίας, δημιουργεί επίσης νέες δυνατότητες, σύμφωνα με την έρευνα του DNV. Περίπου το 87% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι το μέλλον του κλάδου βασίζεται στην αύξηση των συνδεδεμένων δικτύων και το 85% θεωρεί ότι οι συνδεδεμένες τεχνολογίες βοηθούν τον κλάδο να μειώσει τις εκπομπές.

Το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται στις νέες τεχνολογίες 

Οι νέες τεχνολογίες έχουν εισέλθει σε όλους τους τομείς της λειτουργίας των θαλάσσιων μεταφορών κι έχουν προκαλέσει μια νέα επανάσταση στον χώρο. Ας δούμε παρακάτω μερικές από τις καινοτομίες που αναμένεται να σηματοδοτήσουν το μέλλον της ναυτιλίας.

Ροές ψηφιακών δεδομένων 

Οι ροές ψηφιακών δεδομένων (DDS) είναι ένας τρόπος ψηφιακής καινοτομίας στο χώρο της ναυτιλίας. Το DDS είναι μια συνεχής ψηφιακή κωδικοποίηση και μετάδοση δεδομένων που περιγράφουν την κατάσταση μιας οντότητας, τη θέση, την κατεύθυνση και την ταχύτητα ενός πλοίου ή ακόμα και ενός ατόμου. Το σύστημα DDS επιτρέπει στους διαχειριστές να αναλύουν τα γεγονότα σε πραγματικό χρόνο, συντομεύει τον κύκλο αποφάσεων και εμβαθύνει στην κατανόηση των πελατών. Ένα DDS επιτρέπει κάθε στοιχείο ενεργητικού να δέχεται δεδομένα σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και να ελέγχεται εξ αποστάσεως. Η έννοια προέρχεται  από το InternetofThings (IoT). Είναι σημαντικό ότι επιτρέπει σε μια Οργάνωση να θέσει όλα τα στοιχεία της σε απευθείας σύνδεση (π.χ. από το δρόμο, θέσεις στάθμευσης στα πλοία) στο Διαδίκτυο και να παρακολουθούνται οι λειτουργίες σε πραγματικό χρόνο. Ουσιαστικά γίνεται η μέγιστη αξιοποίηση των δεδομένων πόρων.

Cloudcomputing 

Το Cloudcomputing υποστηρίζει τις απαιτήσεις αποθήκευσης και ανάπτυξης ως βοηθητική τεχνολογία που επιτρέπει την ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, είναι μια συλλογή εξελιγμένων, περιεκτικών διεπιστημονικών τεχνολογιών, που καλύπτουν τις επικοινωνίες, την μικροηλεκτρονική και την τεχνολογία των αισθητήρων, καθώς και την τεχνολογία δεδομένων και τη μηχανική μάθηση.

 Drones 

Τα drones ή αλλιώς μη επανδρωμένα σκάφη γίνονται διαδεδομένα στη ναυτιλιακή βιομηχανία, καθώς παρουσιάζουν πολλά πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα,  δεδομένου ότι ο χρόνος πτήσης και άρα η απόσταση που μπορούν να διανύσουν τα drones είναι περιορισμένος, δύναται να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία σε συνδυασμό με τα κλασικά μέσα μεταφοράς εμπορευμάτων. Δηλαδή, όταν για παράδειγμα το πλοίο φτάσει στο κοντινότερο στον πελάτη λιμάνι, τα drones μπορούν να αναλάβουν την τελική παράδοση των προϊόντων και να επωφεληθούν έτσι από την ταχύτητά τους ώστε  να ξεπεράσουν τα προβλήματα του περιορισμένου χρόνου πτήσης.

Αυτοματοποίηση

Η έννοια των «αυτοματοποιημένων πλοίων» είναι ένα θέμα που προκαλεί σε πολλούς ενθουσιασμό, ενώ για άλλους αποτελεί ένα ουτοπικό σενάριο. Η πραγματικότητα του αυτοματισμού, ωστόσο, είναι ότι δεν είναι  μια μακρινή  προοπτική, αλλά κάτι το αναπόφευκτο σύμφωνα με πολλούς ειδικούς. Νέες τεχνολογικές λύσεις αναπτύσσονται για κάθε πτυχή του κλάδου: ναυσιπλοΐα, κινητήρες, έλεγχος, ανεφοδιασμός καυσίμων κ.λπ.– και είναι βέβαιο ότι με την πάροδο του χρόνου αυτοί οι τομείς θα αρχίσουν να συγκλίνουν.

Επιπλέον, η βιομηχανία θα συνεχίσει με στόχο να ξεπεράσει τον γενικό τεχνολογικό σκεπτικισμό της. Ένα από τα ζητήματα που υπάρχουν είναι η πρόκληση του διαχωρισμού κινήτρων – η προφανής διαφορά μεταξύ του ναυλωτή και του ιδιοκτήτη όταν πρόκειται για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα .

Εναλλακτικά καύσιμα

Τα εναλλακτικά καύσιμα φαίνεται πως κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος στη ναυτιλία, καθώς σύμφωνα με έρευνες  κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2023 το 20% των πλοίων που έχουν παραγγελθεί θα έχει τη δυνατότητα χρήσης εναλλακτικών καυσίμων.

Πιο συγκεκριμένα, το 6% από αυτά θα τροφοδοτείται με LNG, το 9% με μεθανόλη και μόνο το 5% με υγραέριο.

Σε ανάλυση της αγοράς από την Intermodal επισημαίνεται ότι από το 2022 και μετά η πλειονότητα των νεότευκτων πλοίων που παραγγέλθηκαν ενσωμάτωσε κάποιου είδους τεχνολογία μείωσης των εκπομπών ή ενσωμάτωσε τεχνολογίες «ready» για να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά καύσιμα.

Η τάση αυτή, σύμφωνα με την Intermodal, θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Όσον αφορά τον εν ενεργεία στόλο, περίπου το 0,54% χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα, ενώ στο order book το ποσοστό που θα χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα φτάνει το 14,69%.

Αυτή την περίοδο υπάρχουν 911 πλοία που χρησιμοποιούν LNG ως καύσιμο, 182 πλοία LPG, 127 πλοία μεθανόλη και μόνο 27 πλοία που χρησιμοποιούν υδρογόνο.

Από το τρέχον βιβλίο παραγγελιών, το 10,31% των πλοίων θα τροφοδοτείται με LNG, το 2,03% με μεθανόλη, το 1,91% με LPG και μόλις το 0,42% με υδρογόνο.

Οι ελληνικές εταιρείες στη μάχη για την προστασία των θαλασσών

Όπως είπαμε παραπάνω η «μπλε» επιχειρηματικότητα δεν περιορίζεται στον κλάδο της ναυτιλίας, αντιθέτως περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα.. Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να αναφερθούμε σε μερικές από τις πρωτοβουλίες των ελληνικών εταιρειών για την προστασία των υδάτων 

COSMOTE BLUE: Mια πρωτοβουλία δέσμευση της COSMOTE για την προστασία των ελληνικών θαλασσών

Mε βασικό σκοπό  την απομάκρυνση της πλαστικής ρύπανσης από το θαλάσσιο περιβάλλον της Ελλάδας, που αποτελεί πηγή ζωής και αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής πραγματικότητας και κουλτούρας, η COSMOTE συνεργάζεται με την κοινωνική επιχείρηση «Εναλεία» και μαζί ξεκινούν δράσεις καθαρισμού στον Θερμαϊκό κόλπο, την Χαλκιδική, τον Αργοσαρωνικό κόλπο και την Κρήτη.

Αξίζει να αναφέρουμε  πως έως και το 2025, αναμένεται να συγκεντρωθούν 90 τόνοι πλαστικού, ενώ όπως εκτιμάται, περισσότεροι από 52 τόνοι θα μπορέσουν να μετατραπούν σε νέα ανακυκλωμένα προϊόντα, όπως κάλτσες, μπουφάν, παπούτσια ακόμη και έπιπλα. Παράλληλα, στόχος της νέας συνεργασίας της COSMOTE με την «Εναλεία», είναι να εκπαιδευθούν 200 και πλέον ψαράδες, σχετικά με βιώσιμες μεθόδους αλιείας, τις καλές πρακτικές καθαρισμού των θαλασσών και την υπεύθυνη διαχείριση του αλιευτικού εξοπλισμού, ώστε να αποφεύγεται η μελλοντική πλαστική ρύπανση από δίχτυα και αλιευτικό εξοπλισμό, αλλά και η μείωση των ιχθυαποθεμάτων.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αποτελεί μια νέα μακροχρόνια δέσμευση της COSMOTE, η οποία θα εμπλουτίζεται συνεχώς και με άλλες δράσεις, αποτελώντας ένα ακόμη βήμα για τη βιωσιμότητα του πλανήτη και τη διασφάλισή του για τις επόμενες γενιές.

H Lidl Hellas βοηθά επτά προορισμούς να γίνουν Plastic Free

Το πρόγραμμα «Plastic Free Greece» επέστρεψε φέτος, υπό την αιγίδα του υπουργείου Τουρισμού και του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά σε 7 προορισμούς, στέλνοντας μήνυμα βιώσιμης ανάπτυξης.   

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, αποδεικνύοντας στην πράξη πως η βιώσιμη ανάπτυξη διέπει κάθε πρωτοβουλία, στο πλαίσιο της επιχειρηματικής της λειτουργίας, η Lidl Ελλάς συνεχίζει για 4η χρονιά το έργο της καμπάνιας “Plastic Free Greece” σε συνεργασία με το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, υπό την αιγίδα του υπουργείου Τουρισμού και του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κάτω από την εθνική καμπάνια «Ελλάδα χωρίς πλαστικά μιας χρήσης».

Το καλοκαίρι του 2022 εκπρόσωποι της Lidl Ελλάς, μαζί με συνεργάτες της και εθελοντές του Ιδρύματος, ένωσαν τις δυνάμεις τους για την προστασία των ελληνικών ακτών και θαλασσών από τα πλαστικά μιας χρήσης και επισκέφθηκαν το Ηράκλειο, το δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, τη Σαντορίνη, τη Σύρο, τη λίμνη Κερκίνη και τη Λήμνο. Συνολικά, από την έναρξη της δράσης τον Ιούνιο του 2020 έχουν συλλεχθεί 2.818 κιλά απορρίμματα, συγκεκριμένα 547 κιλά στους παράκτιους και 2.271 κιλά στους υποθαλάσσιους καθαρισμούς.

Το ταξίδι συνεχίζεται και το καλοκαίρι του 2023 με στόχο επτά προορισμοί να γίνουν Plastic Free. Φέτος, για πρώτη χρονιά οι εκστρατείες καθαρισμού θα πραγματοποιηθούν και σε αρχαιολογικούς χώρους. Η ομάδα του προγράμματος, αποτελούμενη από στελέχη και εθελοντές των δύο συνεργαζόμενων φορέων, θα επισκεφθεί τον Άγιο Νικόλαο Κρήτης, τη Ζάκυνθο, τη Σαντορίνη, τη Xίο, το Σούνιο και τους Δελφούς, προσφέροντας ανάσες ζωής σε επιβαρυμένες περιοχές της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας, μέσα από δράσεις κινητοποίησης και ευαισθητοποίησης για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ως βασικό εργαλείο ενημέρωσης για την πρόληψη της ρύπανσης θα πραγματοποιηθούν σε κάθε προορισμό παράκτιοι ή/και υποβρύχιοι καθαρισμοί, καθώς και συναντήσεις με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και εκπαιδευτικές δράσεις.

Η ενέργεια αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος βιωσιμότητας της Lidl Ελλάς και συγκεκριμένα στο πεδίο «Καλό για τον πλανήτη», με στρατηγικό πυλώνα τη Διατήρηση των Πόρων.

Τα Startups στη θάλασσα και την ναυτιλία

Harbor Lab

Η Harbor Lab είναι μια  ελληνική shipping tech Startup, η οποία ψηφιοποιεί, με τη βοήθεια του λογισμικού της, τη διαχείριση λιμενικών τελών και λοιπών εξόδων, το οποία είναι ευρύτερα γνωστά ως «λιμανιάτικα έξοδα (Disbursements)».

Οι λύσεις της εταιρείας έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ψηφιοποίηση της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, καλύπτοντας τα κενά που υπήρχαν. Ειδικότερα, το λογισμικό της κάνει αποδοτικότερη τη διαχείριση των  εξόδων, ενώ ταυτόχρονα εντοπίζει σχετικές δυσλειτουργίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εξόδων των port calls έως περίπου 6% ανά port call, περικόπτοντας τις διοικητικές/γραφειοκρατικές δαπάνες έως και 75%.

Η πλατφόρμα DA Tool της Harbor Lab χρησιμοποιεί τις πιο ακριβείς και επικαιροποιημένες λιμενικές ταρίφες στην αγορά έτσι ώστε οι σχετικές επιχειρησιακές αποφάσεις να λαμβάνονται από τις ναυτιλιακές εταιρείες βασιζόμενες σε δεδομένα πραγματικού χρόνου.

Η ελληνική Startup αποτελεί την πρώτη του κλάδου που χρησιμοποίησε λογισμικό SaaS (Software-as-a- Service) για την ανάλυση των λιμανιάτικων εξόδων. Πρόκειται για έναν από τους βασικούς λόγους που από τον Μάρτιο του 2020 που δημιουργήθηκε έως και σήμερα έχει λάβει ιδιαίτερα θετικές κριτικές και τα port calls που υλοποιήθηκαν με την χρήση του λογισμικού της ξεπερνούν τις 10.000.

Τον Δεκέμβριο του 2022 η εταιρεία «σήκωσε» seed stage χρηματοδότηση  ύψους 6,1 εκατ. ευρώ.

Rhoé

 Η Rhoé είναι μια ραγδαία εξελισσόμενη startup που βραβεύτηκε μέσω του προγράμματος ClimAccelerator στο Hackathon που πραγματοποιήθηκε στο Impact Hub Athens και ήταν μεταξύ των 3 Startups που ξεχώρισαν και μοιράστηκαν το χρηματικό έπαθλο των 3.000 ευρώ.

Κύριος στόχος της εταιρείας είναι να βοηθάει νέες τεχνολογίες στο χώρο των μεταφορών να έρθουν και να μείνουν στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα, η Rhoé βοηθάει δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς τόσο στο χώρο της ναυτιλίας, όσο και στης αστικής κινητικότητας να κάνουν την «πράσινη» μετάβασή τους με επιχειρηματικά και οικονομικά βιώσιμο τρόπο, το οποίο  είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση γύρω από την «πράσινη» μετάβαση (καθώς ο περιβαλλοντικός παράγοντας από μόνος του δεν αρκεί για τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις ώστε να την πραγματοποιήσουν). Η Startup εξειδικεύεται στη μετατροπή βιώσιμων λύσεων μεταφορών σε οικονομικά εφικτές. Για να το καταφέρει αυτό, συνδυάζει  τη βαθιά εξειδίκευση  στους κλάδους των μεταφορών και της ενέργειας με κορυφαίες IT τεχνολογίες. Χρησιμοποιεί αλγορίθμους και optimization metrics, εκπαιδευμένα σε πραγματικό περιβάλλον, τα οποία διευκολύνουν τη μετάβαση σε πιο «πράσινες» μορφές ενέργειας, καταλύοντας κομβικά εμπόδια που συναντώνται μέχρι στιγμής.

Στο χώρο της ναυτιλίας αυτή τη στιγμή συμμετέχει σε 2 ευρωπαϊκά έργα που μελετούν την εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης σε πλοία μικρών αποστάσεων και εσωτερικών υδάτων. Το πρώτο σχετίζεται με την ταχυφόρτιση ηλεκτρικών ferries, ενώ το δεύτερο με τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος αποσπώμενων μπαταριών για ηλεκτρικά πλοία εσωτερικών υδάτων. Μέσω αυτών των 2 έργων βρήκε τους πόρους αλλά και το δίκτυο προκειμένου να αναπτύξει και να φέρει στην αγορά την πλατφόρμα Energy-as-a-Service, η οποία φροντίζει να παρέχει στον ιδιοκτήτη την «πράσινη» ενέργεια που χρειάζεται, όταν τη χρειάζεται, σε ανταγωνιστική τιμή. Πρόκειται για μια pay-per-use (πληρωμή με βάση τη χρήση), έξυπνη πλατφόρμα ολιστικής διαχείρισης ενός δικτύου ηλεκτρικών πλοίων μικρών αποστάσεων, μέσω της εναλλαγής αποσπώμενων μπαταριών σε μορφή εμπορευματοκιβωτίων.

Ουσιαστικά είναι ο «εγκέφαλος» που συντονίζει και διαχειρίζεται όλο το δίκτυο παρέχοντας λειτουργίες όπως: χωροταξικό σχεδιασμό (πού θα εγκατασταθούν σταθμοί αλλαγής και πόσοι κατά μήκος μιας διαδρομής), ανάπτυξη υποδομών (αριθμός φορτιστών και μπαταριών ανά σταθμό ανάλογα τη ζήτηση), στρατηγική φόρτισης των μπαταριών και μεθοδολογίες διαχείρισης εσόδων.

SaMMY

Η SaMMY από την Πάτρα προσφέρει μια πλατφόρμα επικοινωνίας και διαχείρισης για τις μαρίνες και τα σκάφη αναψυχής. Στην ουσία παρέχεται ένα σύστημα κρατήσεων θέσεων για τα σκάφη αφού έχει προηγηθεί επικοινωνία για τη διαθεσιμότητα και τα στοιχεία του σκάφους, με άμεση πληροφόρηση για το κόστος.

Με αυτό τον τρόπο οι υπεύθυνοι της μαρίνας έχουν άμεση ενημέρωση και εικόνα για τα σκάφη που εξυπηρετούν ή πρόκειται να εξυπηρετήσουν ενώ φυσικά αποκτούν και εργαλεία προώθησης πωλήσεων με προσφορές, ενημερώσεις για την περιοχή, για τα σημεία ενδιαφέροντος κ.λπ.

Ειδικότερα, η εταιρεία έχει αναπτύξει επίσης ένα σύστημα αισθητήρων οι οποίοι εγκαθίστανται στις μαρίνες το οποίο δίνει ένα πρόσθετο επίπεδο αμεσότητας στην πληροφόρηση για τα σκάφη που υπάρχουν ανά πάσα στιγμή. Οι αισθητήρες και το υποστηρικτικό λογισμικό έχει αναπτυχθεί πάνω στις τεχνολογίες Fiware, τις οποίες προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υποστηρίζεται από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, στους τομείς του IoT, Big Data και Cloud computing.

Απτό παράδειγμα είναι το project της SaMMY, για την «έξυπνη» διαχείριση της νέας γενιάς μαρινών και τουριστικών λιμένων και η παρουσία της ελληνικής εταιρείας στον σχεδιασμό της Amazon Web Services (AWS) για την μετατροπή της Νάξου σε Smart Island.

METIS 

Η METIS Cyberspace Technology είναι μια εταιρεία υψηλής τεχνολογίας η οποία ειδικεύεται στην ανάπτυξη λύσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της παγκόσμιας ναυτιλίας. Αξιοποιώντας τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, η ΜETIS αναλύει εκατοντάδες σήματα τα οποία συλλέγονται αυτοματοποιημένα από όλα τα κρίσιμα συστήματα ενός πλοίου και τα μετατρέπει σε άμεσα αξιοποιήσιμη πληροφόρηση σχετικά με την απόδοση κάθε πλοίου.  

Ξεκινώντας το 2016 από μια ομάδα επτά έμπειρων μηχανικών με εμπειρία στο χώρο της ναυτιλίας, η METIS διέκρινε ότι η ύπαρξη πολλών κατακερματισμένων και αποσπασματικών λύσεων ψηφιακής τεχνολογίας δεν βοηθούσε στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών από τις εταιρείες του κλάδου. Αποφάσισε, λοιπόν, να προχωρήσει στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας, η οποία θα κάλυπτε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διαχείριση και την παρακολούθηση της απόδοσης των πλοίων.

Στόχος της METIS ήταν να εξασφαλίσει μια ολοκληρωμένη και αξιόπιστη διαδικασία συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων προσφέροντας χρήσιμη πληροφόρηση στα στελέχη των ναυτιλιακών. Βάσει αυτού του στόχου, το πρώτο προϊόν το οποίο ανέπτυξε ήταν το METIS Ship Connect, ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα συλλογής δεδομένων και μετρήσεων από όλα τα σημεία του πλοίου τα οποία χρειάζονται παρακολούθηση και επηρεάζουν την απόδοσή του.

Στο ξεκίνημά της, η METIS εξασφάλισε επένδυση 1,3 εκατομμυρίων ευρώ και το 2018 «έκλεισε» ένα μεγάλο deal 4 εκατομμυρίων με τον όμιλο Olympia.

DeepSea Technologies

Η DeepSea Technologies είναι μια ελληνική Startup που δραστηριοποιείται στον τομέα της ναυτιλίας αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2017 από τους Κωνσταντίνο Κυριακόπουλο και Roberto Coustas, οι οποίοι είχαν οικογενειακή παράδοση στη ναυτιλία και σπουδές πάνω στη μηχανική μάθηση. 

Η DeepSea  δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες της να λαμβάνουν αποφάσεις βάσει δεδομένων για να οδηγήσουν τη βιομηχανία της ναυτιλίας μπροστά. Η εταιρεία με έδρα την Αθήνα έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα μία πλατφόρμα – λογισμικό για την παρακολούθηση και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των πλοίων.  Η πλατφόρμα της εταιρείας παρακολουθεί την απόδοση και τα λειτουργικά δεδομένα πλοίων, κοινοποιώντας σε πραγματικό χρόνο τις πληροφορίες που συλλέγει στους ιδιοκτήτες ή τους ναυλωτές. Με τα δεδομένα αυτά, η DeepSea στη συνέχεια προχωρά σε συστάσεις σχετικά με τον τρόπο αύξησης της αποδοτικότητας του πλοίου και του στόλου και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.

 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο Startupper Mag #39