Ξεπερνώντας την εμμονή των νέων επιχειρήσεων με το exit
Παρακολουθούμε μόνο την αρχή της αυγής του οικονομικού οικοσυστήματος της χώρας.
Του Δημήτρη Τσίγκου
Το 2010 η Ελλάδα χρεοκόπησε και ταυτόχρονα το εσωστρεφές οικονομικό μοντέλο που κυριάρχησε στη -λεγόμενη- μεταπολίτευση έφτασε στο τέλος του.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του χρεοκοπημένου αυτού μοντέλου είναι ότι ο μεγαλύτερος πελάτης στην εθνική οικονομία είναι το ελληνικό Δημόσιο. Έτσι, κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα που επιθυμεί να μεγαλώσει οφείλει να πάρει ένα μερίδιο από τη λεγόμενη «πίτα των δημοσίων δαπανών».
Το μοντέλο αυτό έκανε κυρίαρχη μία αντίληψη της επιχειρηματικότητας ως -τίποτα άλλο παρά- μιας «ευνοιοκρατικής εμπορικής σχέσης με το κράτος», οδηγώντας τα υγιή τμήματα της κοινωνίας, τις λεγόμενες δημιουργικές δυνάμεις, να έχουν μία αποστροφή προς την επιχειρηματικότητα. Κάτι βεβαίως που από μόνο του αποτελεί ακραία αντίφαση.
Τότε λοιπόν, την περίοδο της χρεοκοπίας του 2010, σε μία ιδιαίτερα εμπνευσμένη αντίδρασή τους, οι δημιουργικές δυνάμεις της χώρας άρχισαν να κινητοποιούνται, προχωρώντας βήμα-βήμα στην υλοποίηση ενός νέου οικονομικού μοντέλου: Εκείνου της οικονομίας της γνώσης, της συνεργασίας και της δημιουργικότητας.
Δημιουργικές δυνάμεις, οι οποίες αποτελούν το αποτέλεσμα της τεράστιας επένδυσης που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας στον τομέα της εκπαίδευσης , τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, ακόμη και σε οικογενειακό και ατομικό επίπεδο.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι ελληνικές οικογένειες επενδύουν ετησίως, συνολικά, πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ στην εκπαιδευτική υποστήριξη των παιδιών τους.
Το αποτέλεσμα αυτής της γιγαντιαίας επένδυσης είναι ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα ανθρώπινο κεφάλαιο πολύ μεγαλύτερο από ό,τι θα περίμενε κανείς από μια χώρα του μεγέθους της, τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς την ποσότητά του.
Για τους ανθρώπους αυτούς, η οικονομική καταστροφή του 2010 λειτούργησε ως «ξυπνητήρι». Έτσι, περισσότερο από το 5% του πληθυσμού, ίσως περισσότερο από το ένα τρίτο του άμεσα διαθέσιμου υψηλής εξειδίκευσης εργατικού δυναμικού, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει, με αποτέλεσμα μια πρωτοφανής κινητοποίηση των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας.
Και έτσι, η τεράστια επένδυση στην εκπαίδευση έσωσε πραγματικά τη χώρα. Ξεκινήσαμε με μερικές πρώτες επιτυχίες, όπως το BugSense, τα AbZorba Games και το TaxiBeat, και τώρα μπορούμε να καταμετρήσουμε δεκάδες επιτυχημένες Startups και scale-ups – συμπεριλαμβανομένων, αλλά όχι περιοριστικά- των Viva Wallet, Epignosis, Workable, Blueground, Yodeck, LearnWorlds, Skroutz, Hack the Box και πολλών άλλων.
Είμαι βέβαιος ότι αυτές οι σημαντικές επιτυχίες υποδεικνύουν μόνο τις πρώτες ακτίνες φωτός που διαποτίζουν το σκοτεινό ουρανό της ελληνικής οικονομίας. Παρακολουθούμε μόνο την αρχή της αυγής του οικονομικού οικοσυστήματος της χώρας.
Οι βασικές διαφορές του νέου οικονομικού μοντέλου
Το μοντέλο της οικονομίας το οποίο βασίζεται στη γνώση, τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν με το προηγούμενο: Πρώτα απ’ όλα είναι αξιοκρατικό και κατά δεύτερο λόγο είναι εξωστρεφές.
Είναι σημαντικό εξάλλου να σημειωθεί ότι η εμπέδωση της αξιοκρατίας και της κουλτούρας της συνεργασίας ως των δύο βασικών πυλώνων για την επιχειρηματική επιτυχία μεσοπρόθεσμα θα βοηθήσουν την κοινωνία να εξελιχθεί και τη χώρα να έχει ένα πολύ καλύτερο μέλλον.
Στα νηπιακά βήματα της εφαρμογής του οικονομικού αυτού μοντέλου αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα η εξαγορά μιας εταιρείας κατά κανόνα από ανταγωνίστρια ή άλλη μεγάλη εταιρεία του εξωτερικού – το γνωστό και ως «exit».
Με τον τρόπο αυτό καταγράφονται υπεραξίες οι οποίες αποδίδονται στους ιδρυτές των εταιρειών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, με τη σειρά τους, είτε να ενισχύσουν άλλες νέες προσπάθειες από τρίτους επιχειρηματίες ή να κάνουν οι ίδιοι ένα νέο επιχειρηματικό βήμα με πολύ καλύτερες προϋποθέσεις.
Είναι εύκολο να αποδειχθεί πλέον ότι το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα έχει περάσει το νηπιακό στάδιο και βρίσκεται -ίσως- στην εφηβεία του. Αποκτά λοιπόν μεγάλη σημασία να ξεπεραστεί η εμμονή με τις εξαγορές ως κυρίαρχο στόχο των νέων επιχειρήσεων. Αντίθετα, οι νεοφυείς επιχειρήσεις πρέπει να στοχεύουν στην υγιή, μακροπρόθεσμη μεγέθυνσή τους και, αντί να είναι εκείνες στόχοι εξαγοράς, να εξαγοράζουν οι ίδιες ενδιαφέρουσες μικρότερες επιχειρήσεις οπουδήποτε στον κόσμο. Εταιρείες που ταιριάζουν στη στρατηγική τους και τους επιτρέπουν μία ακόμα πιο ισχυρή μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Βαδίζοντας στην ενηλικίωση του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας
Η καθιέρωση αυτής της συμπεριφοράς θα σημάνει την ενηλικίωση του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Ταυτόχρονα η νέα αυτή κουλτούρα θα οδηγήσει σε μία πολύ πιο ενδιαφέρουσα σελίδα της ιστορίας του ελληνικού επιχειρείν.
Είναι πράγματι βέβαιο ότι, κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο δεκαετιών, η επιτυχία του οικοσυστήματος θα είναι τεράστια. Θα ξεπεράσουμε τον παρορμητισμό για την έξοδο και θα αρχίσουμε να κατασκευάζουμε παγκόσμιους τεχνολογικούς πρωταθλητές από τη μικρή μας χώρα.
Είναι επίσης πολύ πιθανό να αναπτυχθούν σημαντικές συνέργειες μεταξύ του ελληνικού οικοσυστήματος και των φυσικών συμμάχων του, δηλαδή των τεχνολογικών κοινοτήτων σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Σερβία και η Αλβανία, ακόμα και η Ουκρανία και η Ρωσία, όταν οι γεωπολιτικές εξελίξεις το επιτρέπουν.
Θα έρθει η στιγμή για εταιρείες που ξεκινούν στην Ελλάδα, και πιο ευρέως στη ΝΑ Ευρώπη, που δεν θα χρειάζεται να ψάχνουν για έξοδο. Απλά θα αναπτύσσονται και, όταν υπάρχει συμφωνία με τη στρατηγική τους, θα εξαγοράζουν άλλες εταιρείες που ξεκίνησαν στη Δυτική Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική ή την Ασία.
Φαντάζει σαν επιστημονική φαντασία; Ίσως ναι, για τώρα. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο στόχος του δικού μας οικοσυστήματος τεχνολογικής επιχειρηματικότητας και είμαι βέβαιος ότι θα παρακολουθήσουμε τέτοιες εξελίξεις μέσα σε 15 ή 20 χρόνια από τώρα.
● Ο Δημήτρης Τσίγκος γεννήθηκε στον Ασπρόπυργο. Σπούδασε Επιστήμη Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης & πήρε MBA από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι ιδρυτής της Starttech Ventures. Ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών, της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδος & ιδρυτής της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων. Επίσης ήταν European Young Leader 40 under 40, US State Department IVLP Alumni, μέλος ομάδας σύνταξης του Rome Manifesto και Marshall Memorial Fellow.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG Δεκεμβρίου #44
