Σύμφωνα με έρευνα της PitchBook (εταιρεία παροχής οικονομικών δεδομένων) το 1ο εξάμηνο του 2021 σε αμερικανικές Startups οι επενδύσεις έφθασαν τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή όσα επενδύονταν σε ετήσια(!) βάση έως το 2019. Ο ποταμός αυτός χρημάτων όμως δεν έρχεται χωρίς κόστος. Τον παρέχουν μεγάλες επενδυτικές εταιρείες και κεφάλαια, ασφαλιστικά ταμεία και family offices (σχήματα διαχείρισης μεγάλων οικογενειακών περιουσιών), δηλαδή νέοι παίκτες πέρα από τους γνωστούς και πιο καταξιωμένους στο χώρο των Startups, που με σχήματα όπως angels, business incubators, venture capitals, είχαν αναλάβει μέχρι σήμερα ένα ιδιαίτερα σύνθετο έργο εξέλιξης των νεαρών εταιρειών καινοτομίας.
Οι «μεγάλοι» όμως των χρηματαγορών που μπαίνουν δυναμικά και με πολύ μεγαλύτερα κεφάλαια στο χώρο το κάνουν όχι γιατί ξαφνικά τον εκτίμησαν ή τον αγάπησαν. Αντίθετα, με διεθνή έλλειψη αποδοτικών επενδύσεων, με τα επιτόκια στο μηδέν ή και αρνητικά, με διαρκή τον κίνδυνο για νέες χρηματιστηριακές φούσκες (όπως π.χ. αυτή των αυτοκινήτων αλλά και ξανά της κτηματαγοράς που «σιγοβράζει» διεθνώς), οι διαχειριστές των μεγάλων κεφαλαίων ψάχνουν παντού να βρουν μια καλύτερη προοπτική για τα χρήματά τους που λιμνάζουν. Το αποτέλεσμα αυτής της αγωνιώδους αναζήτησης το βλέπουμε τον τελευταίο χρόνο στα χρηματιστήρια, όπου εισάγονται νέες εταιρείες σε απλά κωμικά υπέρογκες αποτιμήσεις. Για παράδειγμα, η Oatly, μια εταιρεία που παράγει γάλα σόγιας αποτιμήθηκε στην εισαγωγή της στα 10 δισ. δολάρια. Μια εταιρεία καλλυντικών της γνωστής ηθοποιού Τζέσικα Άλμπα έφθασε τα 1,4 δισ., η gaming πλατφόρμα Rolblox έφθασε τα 30 δισ., ενώ η Coinbase που προσφέρει συναλλαγές κρυπτονομισμάτων (άλλη τεράστια φούσκα) αποτιμήθηκε στα 86 δισ.!
Ουσιαστικά όλοι ποντάρουν χρήμα όπου βρουν και βέβαια ο χώρος των Startups δεν θα… γλίτωνε. Πού είναι η παγίδα; Για όσους καταφέρουν να καβαλήσουν σήμερα αυτό το κύμα και να πουλήσουν τις Startups τους πανάκριβα, θα είναι οι κερδισμένοι της υπόθεσης. Εφόσον βέβαια κρατήσουν τα κεφάλαια και δεν τα σπαταλήσουν. Οι υπόλοιποι όμως, οι εκατοντάδες χιλιάδες μικρές εταιρείες σε όλο τον κόσμο –και στην Ελλάδα– που πασχίζουν να επιβιώσουν, όταν σκάσει και αυτή η φούσκα μάλλον θα βρεθούν στο κενό. Κενό χρηματοδότησης, καθώς θα έχουν συμπαρασυρθεί στην ύφεση και οι παραδοσιακοί χρηματοδότες τους, αλλά και γιατί πλέον ο χώρος θα έχει στιγματιστεί ως μη
αποδοτικός ή ως υπερβολικών προσδοκιών. Κενό ακόμη υποδομών και αγοράς, από το αντίστοιχο ντόμινο.
Πιθανά και κενό κρατικής ή κρατικά επηρεαζόμενης υποστήριξης, καθώς σημαντικές δημόσιες επενδύσεις κατευθύνονται ήδη σε τομείς εγκαταλελειμμένους εδώ και χρόνια, όπως η υγεία και οι βασικές υποδομές. Είναι όλα αρνητικά και μια πρόβλεψη καταστροφής; Κατηγορηματικά όχι. Οι Startups πλέον έχουν ωριμάσει τόσο, ώστε να θεωρούνται προσιτές επενδύσεις από κάθε είδους κεφάλαια και όχι μόνο -ή κυρίως- από το οικοσύστημά τους. Αυτή η ωρίμανση θα συνοδευθεί από κραδασμούς και πιθανά έναν κύκλο υφεσιακό, είτε γενικό είτε ειδικό, αλλά είναι απαραίτητη η μαζική μετάβασή τους σε πιο ανταγωνιστικά οικονομικά πεδία. Πιο απαιτητικά βέβαια και χωρίς ιδιαιτερότητες και μακρόχρονες εξελικτικές διαδικασίες, που για αρκετές από αυτές όμως έχει γίνει ένας βολικός εγκλωβισμός σε μια παρατεταμένη… εφηβεία χωρίς ορατό τέλος.
