Κύπρος: Ένα startup οικοσύστημα που διαρκώς ωριμάζει

Της Γιώτας Χαρλαύτη

Το startup οικοσύστημα της Κύπρου «γεννήθηκε» το 2012 και μέχρι σήμερα παραμένει ένα δυναμικό περιβάλλον με πολλές προοπτικές για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Οι πρώτες Startups που αναπτύχθηκαν εκεί ήταν τα Open Coffee, Startup Weekend, Startup Live και το HackCyprus. Το οικοσύστημα της Κύπρου έχει ωριμάσει σε σημείο που οι κυπριακές εταιρείες εξαγοράζονται από κολοσσούς τεχνολογίας, όπως για παράδειγμα η Foody από την Delivery Hero, η fintech Point Nine από τον ιαπωνικό τραπεζικό κολοσσό Mitsubishi UFJ Financial Group αλλά και αντλούν σημαντικά κεφάλαια -άνω των 14 εκατ.- όπως η εταιρεία βιοτεχνολογίας NIPD Genetics. Όλες αυτές οι κινήσεις αποδεικνύουν πως η Κύπρος μπορεί να παράγει τεχνολογία υψηλής ποιότητας που δεν υστερεί έναντι των ανταγωνιστών. Το «σπίτι» τους στο νησί της Αφροδίτης έχουν βρει επίσης πολλές εταιρείες τεχνολογίας οι οποίες δραστηριοποιούνται στον χώρο του gaming, adtech, socialtech, fintech, διαθέτουν τμήματα και απασχολούν χιλιάδες άτομα προσωπικό. Ορισμένα παραδείγματα είναι οι Stagedoor, Amdocs, MindGeek, PropellerAds, Hellas Direct, Proto.io, Engino, WiseBits, SEMRush. Εξάλλου, το δημοφιλές Viber, πριν γίνει η εξαγορά του, ήταν κυπριακή εταιρεία με γραφεία και υπαλλήλους στο νησί.

Ελπιδοφόρο και δυναμικό, αλλά και με αρκετά κεφάλαια, το startup οικοσύστημα στην Κύπρο έχει αναδείξει αρκετά success stories τα τελευταία χρόνια, τα οποία παρουσιάζει το STARTUPPER MAG σε ένα μοναδικό αφιέρωμα καταγραφής των κυριότερων και πιο ηχηρών περιπτώσεων νεοφυών επιχειρήσεων με κυπριακή ταυτότητα.

Theramir

Η «Theramir Limited» αποτελεί μια κυπριακή Startup βιοτεχνολογίας που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη καινοτόμων στοχευμένων θεραπευτικών μέσων για τον καρκίνο. Η ιδρυθείσα το 2016 «Theramir» έχει αναπτύξει μια μοναδική τεχνολογία που χρησιμοποιεί εξωκυτταρικά νανοκυστίδια προερχόμενα από βλαστοκύτταρα για την παροχή εξατομικευμένων θεραπευτικών αλληλουχιών miRNA απευθείας σε συμπαγείς όγκους, ενώ παράλληλα προστατεύει υγιείς μη καρκινικούς ιστούς. Αυτή η τεχνολογία μπορεί να προσαρμοστεί για να καλύψει τις μοναδικές ανάγκες κάθε ασθενούς και σε διάφορα στάδια της νόσου, ευθυγραμμιζόμενη με τις αρχές της εξατομικευμένης ιατρικής. Μέσω του επαναπρογραμματισμού κυττάρων, η πλατφόρμα EVmiRÒ έχει αποδειχθεί ότι σταθεροποιεί την ανάπτυξη του όγκου και επιτυγχάνει την επαναφορά των καρκινικών κυττάρων σε φυσιολογικό φαινότυπο, μια ανακάλυψη που έχει τη δυνατότητα να ξεκλειδώσει μια νέα εποχή θεραπευτικών παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τις μελλοντικές κλινικές πρακτικές στη θεραπεία του καρκίνου. Η εν λόγω Startup «σήκωσε» πολύ πρόσφατα χρηματοδότηση 1,2 εκατ. ευρώ σε γύρο του οποίου ηγήθηκαν η ASBISc Enterprises Plc και ο Όμιλος Λανίτη.

Hellas Direct

Ίσως η πιο γνωστή κυπριακή Startup. Ιδρύθηκε το 2012 από τον Αλέξη Πανταζή και τον Αιμίλιο Μάρκου και αποτελεί μια αμιγώς ψηφιακή ασφαλιστική εταιρεία που βασίζεται στην τελευταία τεχνολογία και τη χρήση advanced analytics. Δραστηριοποιείται σε Κύπρο και Ελλάδα, παρέχοντας ασφάλεια κατοικίας, αυτοκινήτου και μηχανής. Υποστηρίζεται από κορυφαίους επενδυτές, με τελευταία την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), ενώ το 2022 διακρίθηκε για τρίτη φορά από τους Financial Times ως μία από τις 1.000 ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες της Ευρώπης. Στο… βιογραφικό της έχει να προσθέσει ένα ακόμα σημαντικό επίτευγμα και συγκεκριμένα το γεγονός πως οι συνιδρυτές και εκτελεστικοί διευθυντές της αναδείχθηκαν «Επιχειρηματίες της Χρονιάς για το 2022», στον διαγωνισμό EY Entrepreneur Of The Year Cyprus 2022, που έγινε για πρώτη φορά από την ΕΥ στην Κύπρο. Αναμενόμενο, εάν αναλογιστεί κανείς πως οι εργαζόμενοι στην Hellas Direct αξιοποιούν την τεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και, κυρίως, την κοινή λογική, με στόχο να αλλάξουν ριζικά έναν κλάδο ο οποίος είχε μείνει στάσιμος για πολλές δεκαετίες, αυτόν της ασφαλιστικής αγοράς της Ελλάδας.

Trouva

Ήταν Φεβρουάριος του 2016, όταν έγινε γνωστή η είδηση πως ο 28χρονος τότε επιχειρηματίας Άλεξ Λοΐζου, γίνεται ο πρώτος Κύπριος που καταφέρνει να μπει στη λίστα του Forbes με τους πλουσιότερους επιχειρηματίες κάτω των 30 ετών στον τομέα καταναλωτικής τεχνολογίας. Ο Άλεξ μεγάλωσε στην Κύπρο και όταν τέλειωσε τη θητεία του στο στρατό πήγε για σπουδές πληροφορικής στη Γερμανία και στη συνέχεια έκανε το master του στο LSE, ενώ στο Λονδίνο έκανε τα πρώτα βήματά του στον κόσμο του επιχειρείν. Ο λόγος φυσικά για τον ιδρυτή της Trouva, ο οποίος το 2012 με τους συνεργάτες του ξεκίνησε με την ίδρυση της εταιρείας ηλεκτρονικού εμπορίου Streethub στο Λονδίνο, με στόχο να βοηθήσει ανεξάρτητες εταιρείες λιανεμπορίου να εντοπίζουν online αγοραστές και να τους οδηγούν στα φυσικά τους καταστήματα. Έκτοτε, η Trouva, δηλαδή η εταιρεία που διαχειρίζεται το ηλεκτρονικό κατάστημα, στράφηκε στο απευθείας ηλεκτρονικό εμπόριο μέσω της πώλησης επιλεγμένων ειδών από 350 ανεξάρτητα καταστήματα. Ειδικά στην περίοδο της πανδημίας, το Trouva.com αποδείχθηκε «σωσίβιο» για περισσότερα από 950 ανεξάρτητα καταστήματα και μπουτίκ που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα της ανά τη Βρετανία και την Ευρώπη.

LearnWorlds

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της LearnWorlds, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο του e-learning. Η συγκεκριμένη Startup ιδρύθηκε το 2014 από τους Γιώργο Παλαιγεωργίου, Φάνη Δεσποτάκη και Πάνο Σιώζο, οι οποίοι συναντήθηκαν πριν από 25 χρόνια ως φοιτητές στο τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ, όπου συνέχισαν τις μεταπτυχιακές τους σπουδές στην εκπαιδευτική τεχνολογία (EdTech). Χαρακτηριστικό της εταιρείας είναι πως βλέπει… μπροστά, καθώς ήδη από το έτος ίδρυσής της έχει ως πυρήνα της στελέχωσης του ανθρώπινου δυναμικού της την τηλεργασία, φιλοσοφία που της επέτρεψε να προσθέσει εξαιρετική κατάρτιση και δεξιότητες στην ομάδα της τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας. Μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και συγκεκριμένα το 2018, η LearnWorlds κατάφερε να συγκεντρώσει 1 εκατ. ευρώ με τη συμβολή της Marathon Venture Capital, ενώ η εξάπλωσή της είναι ταχύτατη, με θετικό cash flow και σημαντικές βλέψεις για το μέλλον. Συνδυάζοντας την κορυφαία πλατφόρμα της LearnWorlds με την κορυφαία επιχειρηματική τεχνογνωσία της Insight, η Startup στόχο έχει να κυριαρχήσει στην αγορά της ηλεκτρονικής μάθησης, επωφελούμενη από την άνοδο της διαδικτυακής εκπαίδευσης και της αγοράς των δημιουργών περιεχομένου.

Locum’s Nest

Η ψηφιακή Startup Locum’s Nest ιδρύθηκε το 2015 από δύο κλινικούς γιατρούς, ένας εκ των οποίων ο Κύπριος Δρ Νικόλας Ανδρέου και είχε ως βασικό σκοπό να βοηθήσει τον Εθνικό Οργανισμό Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου ώστε να μπορεί άμεσα να καλύπτει κενές θέσεις εργασίας σε νοσοκομεία με διαθέσιμους πιστοποιημένους γιατρούς χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε ανεπαρκείς και δαπανηρές λύσεις. Υπολογίζεται ότι η εταιρεία έχει εξοικονομήσει στον Εθνικό Οργανισμό Υγείας πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Το λογισμικό της εταιρείας λειτουργεί σε τεράστια κλίμακα, έχοντας εντάξει πάνω από 40 νοσοκομεία αντίστοιχου μεγέθους με το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας το καθένα. Επιτρέπει στα νοσοκομεία και τους διάφορους οργανισμούς υγείας να διαφημίζουν τις κενές θέσεις εργασίας τους εύκολα μέσω της πλατφόρμας και ταυτόχρονα διευκολύνει τους επαγγελματίες υγείας να κάνουν αίτηση σε αυτές τις θέσεις δίνοντάς τους έπειτα τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις πληρωμές τους. Σημαντικός σταθμός για την εταιρεία ήταν η περίοδος της πανδημίας, διάστημα κατά το οποίο η πλατφόρμα προσέγγισε πολλά νοσοκομεία και παρακίνησε τους επικεφαλής να συνεχίσουν να δουλεύουν ώστε να προσφέρουν χαμόγελα ευτυχίας στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Payabl.

Η διεθνής εταιρεία PayTech payabl., με έδρα την Κύπρο, είναι ένας διεθνής πάροχος επεξεργασίας ηλεκτρονικών πληρωμών (acquirer) που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να δέχονται χρήματα εύκολα, αξιόπιστα και με ασφάλεια. Μέσω της ολιστικής προσέγγισης, των προσφερόμενων λύσεων πληρωμών και της εκτενούς τεχνογνωσίας της, η payabl. δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, συνεισφέροντας στην εξέλιξη και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό των κοινοτήτων στις οποίες δραστηριοποιούνται. Ήδη, η συγκεκριμένη εταιρεία βρίσκεται ανάμεσα στις 50 ταχύτερα αναπτυσσόμενες τεχνολογικές εταιρείες στην Κύπρο και τη Μέση Ανατολή που συμπεριλήφθηκαν στο δεύτερο πρόγραμμα Deloitte Technology Fast 50 για το 2023, ενώ είναι ταυτόχρονα αξιοσημείωτο πως η payabl. αποτελεί τη νούμερο «1» ταχύτερα αναπτυσσόμενη εταιρεία πληρωμών στην Κύπρο. Με περιφερειακά γραφεία σε Κύπρο, Γερμανία, Ολλανδία, Πολωνία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Λιθουανία, αποτελεί αναμφίβολα την κορυφαία PayTech εταιρεία, ενώ η ανθεκτικότητά της έχει πολλάκις αποδειχθεί σε περιόδους κρίσεων που έχουν κατά καιρούς δοκιμάσει την οικονομία. Στις περιπτώσεις αυτές, η payabl. έχει επιδείξει εξαιρετικά αποτελέσματα, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και σε περιόδους συνεχούς αβεβαιότητας, οι εταιρείες τεχνολογίας μπορούν να προσαρμοστούν και να επιτύχουν σημαντική ανάπτυξη.

Stagedoor

Η… θεατρόφιλη Startup ιδρύθηκε το 2014 στην Κύπρο από τους Γιάννη Γαβριηλίδη, Πάρη Ερωτοκρίτου, Μιχάλη Χατζηιωσήφ και Alex Cican, αντανακλώντας την αγάπη των δύο πρώτων για το θέατρο και των άλλων δύο για τα προϊόντα τεχνολογίας. Η συνένωση αυτών είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας δυναμικής ομάδας στο νησί της Αφροδίτης και στο Ηνωμένο Βασίλειο, που εργάστηκε σκληρά ώστε το Stagedoor να γίνει «ένα νέο σπίτι για το θέατρο». Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας ήταν πράγματι εντυπωσιακά. Το Stagedoor εξελίχθηκε σε σημείο αναφοράς για την εξεύρεση θεατρικών παραστάσεων και την αγορά εισιτηρίων στο Λονδίνο, την πόλη δηλαδή όπου χτυπά η «καρδιά» του θεάτρου. Μέσω της εφαρμογής αυτής πωλούνται εισιτήρια αξίας πολλών εκατομμυρίων κάθε χρόνο, ενώ η πλατφόρμα φιλοξενεί χιλιάδες κριτικές και αξιολογήσεις για την κάθε παράσταση, τόσο από το κοινό όσο και από διακεκριμένους κριτικούς του χώρου. Τον Δεκέμβριο του 2022 η καινοτόμος Startup «έκλεισε» ένα πολύ σημαντικό deal. Πιο συγκεκριμένα, η Trafalgar Entertainment, ένας από τους μεγαλύτερους ομίλους ψυχαγωγίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και εταιρεία με δικά της θέατρα και παραγωγές, επέδειξε έντονο ενδιαφέρον για την Stagedoor, με αποτέλεσμα να την εξαγοράσει, υπό τον όρο όμως να παραμείνουν στην εταιρεία οι συνιδρυτές και το προσωπικό της, προκειμένου να διασφαλίσουν την εκπλήρωση των μελλοντικών σχεδίων και φιλοδοξιών της πλατφόρμας.

NIPD Genetics

Η NIPD Genetics αποτελεί μία κυπριακή καινοτόμο εταιρεία βιοτεχνολογίας, η οποία αναπτύσσει γενετικές υπηρεσίες για την πρόγνωση, διαχείριση και θεραπεία γενετικών παθήσεων. Πρόκειται για μία από τις πιο επιτυχημένες Startups από την Κύπρο που δραστηριοποιείται στον τομέα του σχεδιασμού, ανάπτυξης, παραγωγής και παροχής μη επεμβατικών γενετικών εξετάσεων. Η ιδιόκτητη τεχνολογική πλατφόρμα και οι υπηρεσίες βιοτεχνολογίας της NIPD Genetics καλύπτουν όλους τους τύπους γενετικών παθήσεων σε ολόκληρο το ανθρώπινο γονιδίωμα και μπορούν να εφαρμοστούν σε πολλές περιπτώσεις, από εξετάσεις ρουτίνας DNA μέχρι περίπλοκες μη επεμβατικές εξετάσεις, όπως ο προγεννητικός έλεγχος και η υγρή βιοψία. Η NIPD Genetics προσφέρει προηγμένες υπηρεσίες γενετικών εξετάσεων σε περισσότερες από 30 χώρες στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Στα μέσα Ιανουαρίου 2022 ολοκληρώθηκε και επίσημα η εξαγορά της NIPD Genetics από τη Medicover Investment B.V., ανοίγοντας πλέον τεράστιες προοπτικές παγκοσμίου ανάπτυξης για την καινοτόμο Startup. Όπως είχε χαρακτηριστικά δηλώσει ο ιδρυτής και CEO της NIPD Genetics, καθηγητής Φίλιππος Πατσαλής, η εξαγορά αυτή είναι υψίστης σημασίας για την Κύπρο, αφού η έδρα της παραμένει η Λευκωσία. Εξάλλου, η NIPD Genetics αποτελεί λαμπρό παράδειγμα στον τομέα της βιοτεχνολογίας και της επιστήμης εν γένει, ενώ από κοινού με τη Medicover Group καθίστανται πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης παγκόσμιας εμβέλειας που λειτουργούν ως στρατηγικοί εταίροι τα τελευταία χρόνια.

Proto.io

Το 2011 ιδρύθηκε στην Κύπρο η Proto.io Startup, η οποία έχει καταφέρει να προσφέρει σε κάθε είδους επιχείρηση ένα πολύτιμο εργαλείο mobile prototyping, με στόχο να επιτρέπει στους χρήστες να κάνουν προσχέδια εφαρμογών που επιθυμούν να αναπτύξουν. Οι χρήστες στη συνέχεια μπορούν να δοκιμάζουν και να βελτιστοποιούν τις ιδέες τους πριν καταλήξουν στο τελικό σχέδιο της εφαρμογής τους. Όπως έχει χαρακτηριστικά δηλώσει στο STARTUPPER MAG ο ιδρυτής της εταιρείας Αλέξης Πιπερίδης, η βασική ανάγκη που φιλοδοξούσε να καλύψει το Proto.io ήταν να επιτρέψει στους designers και στα product teams εν γένει, να δουν και να επεξεργαστούν την ιδέα και την υλοποίηση της εφαρμογής ή της ιστοσελίδας τους πριν ακόμα τη φτιάξουν, χωρίς να χρειαστεί να γράψουν ούτε μια γραμμή κώδικα. Η δυνατότητα αυτή θα έδινε τη λύση στο υψηλό κόστος και τις χρονοβόρες διαδικασίες που προκύπτουν από την ανάπτυξη κώδικα και τη μετατροπή του, ενώ ταυτόχρονα θα επέτρεπε να υπάρχει μια απτή απεικόνιση της τελικής εφαρμογής, ώστε η ομάδα προϊόντος αλλά και οι τελικοί πελάτες να μπορούν ανά πάσα στιγμή να βλέπουν και να επεξεργάζονται τις ιδέες τους πριν καν αρχίσει η ανάπτυξη της τελικής εφαρμογής. Η Proto.io διαθέτει σήμερα γραφεία στην Κύπρο και την Καλιφόρνια, αποτελώντας ένα ακόμα τρανό παράδειγμα νεοφυούς επιχείρησης που «γεννήθηκε» στην Κύπρο και έλαμψε στο εξωτερικό.

Amdocs

Η κυπριακή Amdocs αποτελεί κορυφαίο πάροχο υπηρεσιών λογισμικού και κατατάσσεται στις πιο επιτυχημένες εταιρείες επικοινωνίας και πολυμέσων στον κόσμο. Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του μακρινού 1997 και σήμερα έχει περισσότερους από 1.000 υπαλλήλους 33 εθνικοτήτων στα γραφεία της στη Λεμεσό. Ο παράγοντας που καθιστά την Amdocs άκρως επιτυχημένη είναι το γεγονός πως εστιάζει στην ανάπτυξη και εξέλιξη των ανθρώπων της, παρέχοντάς τους οφέλη που θα τους βοηθήσουν να έχουν καλή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Πρόσφατα, μάλιστα, η συγκεκριμένη εταιρεία πιστοποιήθηκε ως το κορυφαίο εργασιακό περιβάλλον στον τομέα της πληροφορικής και όχι τυχαία. Οι άνθρωποι της Amdocs δίνουν προτεραιότητα στην ένταξη και τη διαφορετικότητα, υποστηρίζοντας την πολυπολιτισμικότητα και δημιουργώντας βιώσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, στο εργασιακό περιβάλλον της Amdocs προωθείται μια κουλτούρα σεβασμού και ισότητας. Τα προνόμια που παρέχονται στους εργαζομένους είναι εντυπωσιακά και αξιοζήλευτα. Αρχικά έχει καθιερωθεί ένα ισχυρό πρόγραμμα παροχών που προσφέρει ιδιωτική ιατρική ασφάλιση, φαγητό στο σπίτι, συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, απεριόριστες διακοπές και ένα πρόγραμμα εκπτώσεων προσωπικού της εταιρείας. Συν τοις άλλοις, παρέχεται γονική άδεια, δώρα διακοπών, προσωπικές εκδηλώσεις και ορόσημα. Με λίγα λόγια, στην Amdocs συνδυάζεται μοναδικά η προηγμένη τεχνολογία με τη διασκέδαση και την καινοτομία.

Συμπερασματικά, γίνεται φανερό πως στην Κύπρο αναπτύσσεται μια ολοένα και πιο συναρπαστική δυναμική στην καινοτομία, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς της, με δεδομένο πως την τελευταία δεκαετία οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, από κοινού με την ίδρυση πολλών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης, έχουν αυξήσει τις υποτροφίες για έρευνα και ανάπτυξη, οι οποίες με τη σειρά τους τροφοδοτούν την κυπριακή εφευρετικότητα και επιχειρηματικότητα. Άλλωστε, η Κύπρος εστιάζει πλέον σε έναν νέο τύπο εξαγωγών που σχετίζεται με την καινοτομία και παρέχει μοναδικές επιχειρηματικές ευκαιρίες για όσους αναζητούν έγκαιρη πρόσβαση σε επενδυτικές προκλήσεις.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο Startupper MAG #38